Семей – бейбітшілікті мақсат тұтқан әлемдік идеялардың алтын бесігі. Ал оның көш басында Елбасы – Қазақстанның Тұңғыш Президенті Нұрсұлтан Назарбаев тұр. Сонау 2010 жылдан бастап БҰҰ-ның күнтізбесінде 29 тамыз – Бүкіләлемдік ядролық сынаққа қарсы әрекет күні ретінде белгіленген болатын. Бұл идеяны алғаш рет Нұрсұлтан Әбішұлы сол оқиғадан бір жыл бұрын Семейдегі аралда, «Өлімнен де күшті» монументінің жанында мәлімдеген болатын.
Айта кетерлігі, аталмыш игілікті бастамаға халықаралық антиядролық «Мэрлер бейбітшілікті қолдайды» қозғалысының көшбасшылары да бірден үн қатып, қатарға қосылды.
Бұл орайда Семейде өткен «Ядролық сынақтарға тыйым салудан – ядролық қарусыз әлемге» атты конференцияға әлемнің 75 мемлекетінен 200-ге жуық сарапшылар, ғалымдар, қоғам қайраткерлері мен үкімет өкілдері келген еді. «Мэрлер бейбітшілікті қолдайды» халықаралық ұйымы біздің облысымызбен, соның ішінде Семей және Курчатов қалаларымен тығыз байланыс орнатты.
Сол кездегі облыс әкімі Бердібек Сапарбаев пен халықаралық «Мэрлер бейбітшілікті қолдайды» ұйымының бас хатшылығы арасындағы келісім нәтижесінде Семей қаласында аталған хатшылықтың өкілдігі де ашылды.
Ал содан соң Еуропа төріндегі Бельгия Корольдігінің тарихи Ипр қаласының мэрі Люк Дехане бастаған Еуропа делегациясы қалаға келіп, Семей мен Ипр қалаларының арасындағы мәдени, экономикалық байланыстарды нығайта түсу мәселелері жөнінде келісімдер жасалды. Міне, осылайша Семей мен Ипр бауырлас қалаларға айналып, біздің шаһарымыз «Мэрлер бейбітшілікті қолдайды» халықаралық антиядролық қозғалысының белсенді мүшесіне айналды. Содан бергі уақытта ұйыммен бірлескен бірқатар мәдени, тағылымды шаралар өткізілді.
Шаһарымызға келген МАГАТЭ бас директоры Юкио Амано, Семеймен қатар, Курчатовқа да ат басын бұрып, ондағы Ұлттық ядролық орталықтың жұмысымен танысып қайтқан болатын. Бұдан кейін осы қозғалыс мүшелерінің шақыруымен сол кездегі қала әкімі Айбек Кәрімов арнайы жиынға қатысып келді. Сол жиында бірқатар маңызды ұсыныстар талқыланған болатын.
Тоқтала кетер болсақ, «Мэрлер бейбітшілікті қолдайды» халықаралық ұйымы атом бомбасының зардабын шеккен Жапонияның Хиросима мен Нагасаки сынды қалалары мэрлерінің бастамасымен 1982 жылы құрылған. Көзделген басты мақсат – ядролық қарудың қауіптілігіне әлем халықтарының назарын аудару, бұл жойқын қарудың жасалуы мен пайдаланылуына жол бермеу, әрі сол арқылы ядролық қарусыз әлем құруда дүние жүзі қалаларының арасындағы байланыстың нығаюына ықпал ету. Бүгінгі уақытта бұл қозғалысқа қатысушы қалалардың саны бес мыңнан асқан.
Айта кетерлігі, қала басшылығы күншығыс елінің Хиросима қаласына тағы да іссапармен барып қайтты. «Мэрлер бейбітшілікті қолдайды» қозғалысының басшылығы Қазақстандағы ядролық қаруға қарсы қозғалыстың халықаралық орталығы ретінде Семейді ұсынып, ерекше сенім білдірді.
Ал кейін аталмыш халықаралық ұйымның басшылары да Семейге бірнеше мәрте келіп қайтты. Мәселен, Курчатов қаласында өткен «Жаңа ұрпақ ядросыз әлем үшін» атты халықаралық конференцияда Белгияның Ипр қаласының мэрі, «Болашақ – 2020» компаниясы директорлар кеңесінің төрағасы Люк Деане Хиросима мэрі Матсуи Касумидің форумға қатысушыларға арнаған үндеуін оқып беріп, барша семейліктерге, сонымен қатар бейбітшілік жолында қайраткерлік танытып жүрген Тұңғыш Президент Нұрсұлтан Назарбаевқа зор алғыс білдірді.
«Мэрлер бейбітшілікті қолдайды» ұйымының президенті Матсуи Касуми мырза жеделхатында 1945 жылғы 6 тамызда тасталған атом бомбасының 140 000 адамның өмірін қиып кеткенін, оның зардабын айта келе «Қазақстанның осыдан 20 жыл бұрын Семей полигонын жапқаны, Президент Нұрсұлтан Назарбаевтың батыл шешімі халықаралық қауымдастық тарапынан үлкен құрметке ие болды деп атап көрсетті.
Иә, қазақстандықтар үшін ядролық полигонның жабылуы – тәуелсіздік пен даналықты, болашаққа деген сенімді айғақ еткен тарихи шешім. Біз өз ісімізбен әлем елдеріне бейбітшілікке апарар жолды көрсете білдік. Барша адамзат игілігі үшін осы ұлы мұрат жолында Семей шаһары әлі де зор үлес қоса бермек.
Азамат ЕРСАЙЫН, «Семей таңы»
Фотосурет архивтен алынды{jcomments off}
