«Қазақтың тілі – қазақтың жаны! Халқымыздың тарихы да, тағдыры да тілінде. Мәдениеті мен әдебиеті де, ділі мен діні де тілінде. В.Радлов айтқандай, қазақ тілі – ең таза әрі бай тілдің бірі. Тіл өткен тарихпен ғана емес, бүгін мен болашақты байланыстыратын құрал»,- деді Президент Қасым-Жомарт Тоқаев.
Тәуелсіздік алғанымызға 30 жылдан асса да, өкінішке қарай, тіл мәселесі әлі де түбегейлі шешім тапқан жоқ. Ана тілінің қолданыс аясын кеңейтіп, өз тұғырына шығармайынша, кемел келешекке алаңсыз көз тастау мүмкін емес.
Әйгерім СӘРСЕНҚАЛИ,
«Семей таңы»
Мемлекеттік тілдің мәртебесін көтеруге қоғамдық орындардағы жарнама тілін түзеудің үлкен әсері бар. Жарнаманың сапасы мен заман талабына сай безендірілуінің маңыздылығын және тілдік сипаты одан да жоғары орынға ие екендігін ұмытпаған абзал.
Осы ретте 13 наурыздан бері облыс көлемінде «Сыртқа ілсең жарнама, ана тілін қорлама!» айлығы өтіп жатыр. Айлық аясында қаланың жергілікті атқарушы органдарының, облыс мәслихаты депутаттарының, қоғам белсенділерінің, еріктілердің, Жастар ресурстық орталығы өкілдерінің қатысуымен Семей қаласының сауда орталықтарында орналастырылған көрнекі ақпарат пен жарнама мәтінінде «Қазақстан Республикасындағы Тіл туралы» Заң талаптарының сақталуына мониторинг жүргізілді.
— Акция аясында қаладағы шағын және орта кәсіпкерлік нысандарының сыртқы көрнекі құралдарындағы ақпарат мәтіндерінің сауатты жазылуына, орналасуына зер салдық. Шәкәрім даңғылында орналасқан нысандарды аралап, маңдайша жазуларында, жарнамаларда, хабарландыруларда, тауарлық жапсырмаларда әдеби тілдің нормалары, стилистикалық ерекшеліктері мен тіл мәдениетін сақтау, сауатты жазу жөнінде түсіндіру жұмыстарын жүргіздік,- дейді облыс мәслихаты депутаты Мерей Қарт.
Мониторинг барысында заңнама нормалары көрсетілген буклеттер таратылып, анықталған заң бұзушылықтар бойынша түсініктемелер беріліп, әдістемелік көмек көрсетілді.
— Көше атаулары жазылған тақтайшаларды біріздендіру және «ҚР Тіл туралы» Заңның 19-бабына сәйкестендіру мақсатында көшелер тізімі Семей қаласының тұрғын үй — коммуналдық шаруашылығы бөліміне жолданды. Алдағы уақытта барлық көше атаулары жазылған тақтайшалар кезең-кезеңімен талапқа сай ауыстырылатын болады,- дейді Семей қаласының мәдениет және тілдерді дамыту бөлімінің басшысы Маржан Бахатова.
Көше атаулары жазылған тақтайшаларды біріздендіру, қателерді ауыстыру жұмыстары Абай көшесі, Шоқан Уәлиханов, Мұхтар Әуезов, Қабанбай батыр, Мәңгілік ел, Бауыржан Момышұлы, Қайым Мұхамедханов, Шәкәрім Құдайбердіұлы, Жамбыл Жабаев, Әсет Найманбайұлы, Федор Достоевский, Міржақып Дулатұлы, Мағжан Жұмабаев, Қаныш Сәтбаев сынды көшелерден басталады.
Мониторинг барысында 53 нысан тексерілсе, оның 12-де заң бұзушылық анықталған. Оның екеуі жедел түзетілсе, 41 нысандағы қателерді түзетуге 10 күн уақыт берілді. Бұл бағыттағы жұмыстар жалғасын таба бермек.