"Семей таңы" газеті
  • Жаңалықтар
    • Саясат
    • Мәдениет
    • Қоғам
    • Қылмыс
    • Спорт
    • Экономика
    • Жаһан
    • Көзқарас
  • Мультимедиа
    • Видео
    • Фото
  • Таным
  • Төртінші билік
Нәтиже табылмады
Барлық нәтижені қарау
PDF нұсқа
  • Жаңалықтар
    • Саясат
    • Мәдениет
    • Қоғам
    • Қылмыс
    • Спорт
    • Экономика
    • Жаһан
    • Көзқарас
  • Мультимедиа
    • Видео
    • Фото
  • Таным
  • Төртінші билік
Нәтиже табылмады
Барлық нәтижені қарау
"Семей таңы" газеті
PDF
Нәтиже табылмады
Барлық нәтижені қарау

Атыраудан Шәмшінің айтылмай жүрген әні табылды

20.04.2023
Атыраудан Шәмшінің айтылмай жүрген әні табылды
159
Қаралды
Facebook-ке бөлісуWhatsapp-қа бөлісуTelegram-ға бөлісу

Атырау архивінен композитор Шәмші Қалдаяқовтың айтылмай жүрген «Айша қыз» деген әні табылды. Әннің сөзін ақын, жазушы Берқайыр Аманшин жазған. Бұл туралы Х.Досмұхамедов атындағы Атырау университетінің профессоры, тарих ғылымдарының докторы Аққали Ахмет айтып берді деп хабарлайды Semeytany.kz порталы madeniportal.kz сайтына сілтеме беріп.

– Аққали Қабижанұлы, композитор Шәмші Қалдаяқовтың бұрын беймәлім болып келген әнін қайдан таптыңыз?

– Тарихшы ретінде өңірлік, Алматыдағы ұлттық архивте, Ресейдің Мәскеу, Санкт-Петербург, Орынбор, Астрахань қалаларындағы мемлекеттік архивтерінде жұмыс істедім. Сол кезде қазақ тарихына, Алаш қайраткерлері секілді ұлтымыздың тұлғаларына қатысты құнды мәліметтерді жинауға тырысамын.

Өйткені, Ресей архивтерінде халқымыздың тарихын тереңдетуге қажетті құнды деректер өте көп. Әсіресе, қазақтың ауыз әдебиетіне қатысты жұмбақтар, жаңылтпаштар, ертегілер, қайым айтыс, қыз бен жігіт айтысына материалдарды алып келдім.

Ал, «Қазақ вальсінің королі» атанған Шәмші Қалдаяқовтың халқымыздың Жұмекен Нәжімеденов, Төлеген Айбергенов, Сабырхан Асанов, Мұхтар Шаханов, Тұманбай Молдағалиев, Қадыр Мырзалиев, Нұрсұлтан Әлімқұлов, Зәкір Шүкіров, Ғафу Қайырбеков, Нұтфолла Шәкенов секілді танымал ақындарымен шығармашылық байланыс орнатқанын білеміз.

Әсіресе, Жұмекен Нәжімеденовпен бірге жазған «Менің Қазақстаным» әні тәуелсіз еліміздің Әнұранына айналды.

Өмірден ерте өткен ақын Төлеген Айбергеновпен Атырауға келген сапарында «Ақ ерке, Ақжайық» әнін жазған. Композитордың ақын, жазушы, аудармашы Берқайыр Аманшинмен бірге «Айша қыз» атты ән жазған екен.

Атыраудан Шәмшінің айтылмай жүрген әні табылды
Фото: кейіпкердің жеке архивінен

Бұл ән бұрынғы облыстық «Социалистік құрылыс» (қазіргі «Атырау») газетінің 1959 жылғы 15 мамырдағы санында нотасымен жарияланған.

Газет тігіндісін Атырау облыстық мемлекеттік архивінің қорынан таптым.

– Композитордың бұл әні туралы өнер адамдары біле ме екен? Өнер зерттеушілеріне хабарласып көрдіңіз бе?

– Шындығында, Шәмші ағамыздың әлі жарыққа шықпаған әні көп болуы мүмкін. Соңғы жылдары сондай әндерінің кейбірі орындалып жүр. Бірақ дәл осы әннің радиодан, не телебағдарламалардан орындалғанын көрмедім.

Сол себептен, бұл ән қызығушылығымды тудырғаны рас. Қазақтың өнерін, халық әндері мен композиторларының, оның ішінде Шәмші Қалдаяқовтың шығармашылығы зерттеп жүрген Қазақстанның Еңбек Ері Илья Жақановқа хабарласқан едім.

Өнер зерттеушісі Шәмшінің әлі де жарыққа шықпаған, тіпті жоғалып кеткен әндері барын айтты. Алайда, композитордың «Айша қыз» әнін естімеген.

Бұл ән туралы Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері, мәдениет қайраткері, Қазақ радиосының «Алтын қор» бөлімінің жетекшісі Алтын Иманбаевадан да сұрап көрдім.

Ол бұл әннің алтын қорда жоқ екенін айтты.

– Бұл әннің жергілікті басылымда жариялану себебіне үңіліп көрдіңіз бе?

– Мұның мынадай себебі болуы мүмкін. «Айша қыз» әнінің сөзін жазған Берқайыр Аманшин 1954-1959 жылдары «Қазақ әдебиеті» газетінде жұмыс істеген.

Ал, ән облыстық газетке жарияланған кезде қалагер Қазақстан Жазушылар одағының Гурьев облыстық бөлімшесінің хатшысы болған.

Мұнайлы өңірге қызметін ауыстырып келген кезде әнді нотасымен жергілікті газетке берген болуы мүмкін деп топшылаймыз.

– Ақынның кітаптарында бұл әннің мәтіні бар шығар…

– Берқайыр Аманшиннің бірнеше кітабы бар. Мәселен, «Өлеңдер» (1954), «Жылқылы ауыл» (1955), «Бұтақтағы бұлбұлдар» (1958) атты кітабы жарық көрген.

Бірақ, бұл топтамаларында аталған әннің мәтінін таба алмадық. Әнге айналған өлең мәтіні 1978 жылы «Жазушы» баспасынан жарық көрген «Жайық желі» және «Құтты мекен» (1984) кітаптарына жарияланыпты.

Неге екені белгісіз, Шәмші Қалдаяқовтың әр жылдары жарық көрген кітаптарында да бұл әннің нотасы енбеген.

– «ҚазАқпарат» оқырмандарына әннің мәтінін ұсына аласыз ба?

– Әрине, бұл ән Шәмші ағамыздың артында қалған шығармашылық мұрасына қосылуы тиіс.

– Әңгімеңізге рақмет!

Айша қыз

Музыкасын жазған Шәмша Қалдаяқов

Текстін жазған Берхайыр Аманшин

Жайықтың жағасында жасыл майса

Бір үйде сұлу қыз бар аты Айша.

Тұсынан күнде өтеміз қол бұлғап,

Біздерді байқамайды ол қалайша?

Біздерді байқамайды ол қалайша?

Айша – қыз, кел Жайыққа, мін қайыққа,

Айдынға серуендеп шығайық та.

Жүрегін жиырма жігіт ұсынғанда,

Жүруің сенің жалғыз ылайық па?

Жүруің сенің жалғыз ылайық па?

Айша – қыз, сен оқуға, біз теңізге

Арманда түсініспей кетеміз бе?

Жүрегін жиырма жігіт ұсынғанда,

Тым қатал болмасаңшы сен де бізге.

Тым қатал болмасаңшы сен де бізге.

Мақалада: Атыраудан Шәмшінің айтылмай жүрген әні табылды

Ұқсас жаңалықтар

ЭЛЕКТРМЕН ЖАБДЫҚТАУ ЖЕЛІЛЕРІНЕ ҚОСУ ТӘРТІБІН БІЛЕСІЗ БЕ?

29.09.2023
ЭЛЕКТРМЕН ЖАБДЫҚТАУ ЖЕЛІЛЕРІНЕ ҚОСУ ТӘРТІБІН БІЛЕСІЗ БЕ?

Қазақстан Республикасының 2004 жылғы 9 шілдедегі № 588 «Электр энергетикасы туралы» Заңының 6-бабының 2-тармағына сәйкес, ҚР Энергетика министрлігі Атомдық және...

Толығырақ...

«БОЛАШАҚ ЖАСТАР — ЕЛ ҚОРҒАНЫ»

28.09.2023
«БОЛАШАҚ ЖАСТАР — ЕЛ ҚОРҒАНЫ»

Абай облысында 26 қыркүйек күні «Жаңа Қазақстанның тірегі - айбынды жастар» әскери патриоттық іс - шарасы болып өтті. Қорғаныс министрлігінің...

Толығырақ...

Семей қаласында көмір қоры жеткілікті

26.09.2023
Семей қаласында көмір қоры жеткілікті

Алдын ала болжам бойынша алдағы жылу маусымына Семей қаласына 260 000 тонна көмір қажет. Көмірмен уақытылы қамтамасыз ету үшін «Қаражыра»...

Толығырақ...

Орталық саябақтағы көгалдар автоматты суару жүйесіне қосылды

26.09.2023
Орталық саябақтағы көгалдар автоматты суару жүйесіне қосылды

Бұған дейін Семей қаласындағы орталық саябақтың жағдайы біраз кері пікірлерге ұшыраған болатын. Ағымдағы жылы облыс әкімі Нұрлан Ұранхаевтың тапсырмасы бойынша...

Толығырақ...

Хабарландыру

26.09.2023

«ABAI AIMAQ MEDIA» ЖШС аумақтық сайлау комиссияларынан мәслихаттар депутаттығынан шығып кеткендердің орнына үгіт-насихат материалдарын орналастыру үшін «Semeı tańy», «Вести Семей»...

Толығырақ...

Абай облысында «Еңбек жолы» өңірлік байқауының жеңімпаздары марапатталды

25.09.2023
Абай облысында «Еңбек жолы» өңірлік байқауының жеңімпаздары марапатталды

Бүгін Абай облысында Еңбек күнін мерекелеу аясында «Еңбек Жолы» республикалық байқауының өңірлік кезеңінің жеңімпаздарын салтанатты түрде марапаттау рәсімі өтті. Конкурс...

Толығырақ...

Жаңалықтар

ЭЛЕКТРМЕН ЖАБДЫҚТАУ ЖЕЛІЛЕРІНЕ ҚОСУ ТӘРТІБІН БІЛЕСІЗ БЕ?

4 дня бұрын

«БОЛАШАҚ ЖАСТАР — ЕЛ ҚОРҒАНЫ»

5 дней бұрын

Семей қаласында көмір қоры жеткілікті

1 неделя бұрын

Орталық саябақтағы көгалдар автоматты суару жүйесіне қосылды

1 неделя бұрын

Хабарландыру

1 неделя бұрын

Абай облысында «Еңбек жолы» өңірлік байқауының жеңімпаздары марапатталды

1 неделя бұрын

Жылыту маусымына дайындық қатаң бақылауда

1 неделя бұрын

Бюджет қаражатын ұрлау фактісі анықтады

1 неделя бұрын

Абай облысы әкімі «Елімай» командасын Премьер-лигаға өтуімен құттықтады

1 неделя бұрын

Абай облысында пайдаланылмай жатқан 130,5 мың га жер мемлекет меншігіне қайтарылды

1 неделя бұрын
Тағы оқу...

Директор:
Риза Асанқызы Молдашева

Редактор:
Ләйла Еділқызы Тілеубаева

Веб-менеджер:
Ерлан Айқынұлы


«Семей таңы» газеті 1969 жылы «Құрмет белгісі» орденімен, 2009 жылы ҚР Президентінің БАҚ саласындағы
грантымен марапатталған.

Редакция мекенжайы:

F18A5H3, Семей қаласы,
Қайым Мұхамедханов көшесі,12.

Байланыс:

Директордың қабылдау бөлмесі — 523657;
бас редактор — 520984;
Жарнама және баспасөзге жазылу бөлімі — 560803;
факс — 520475.

 

e-mail:
info@semeytany.kz


Қазақстан Республикасы Ақпарат және коммуникациялар министрлігі берген қайта тіркеу куәлігі
№7220-Г, 30.07.2018.ж.


Яндекс.Метрика

© «ABAI AIMAQ MEDIA» ЖШС

Нәтиже табылмады
Барлық нәтижені қарау
  • Жаңалықтар
    • Саясат
    • Мәдениет
    • Қоғам
    • Қылмыс
    • Спорт
    • Экономика
    • Жаһан
    • Көзқарас
  • Мультимедиа
    • Видео
    • Фото
  • Таным
  • Төртінші билік

© «Семей таңы газеттері – Вести Семей» ЖШС