Бүгінгі таңда Семей өңірі экономикасының негізі тірегі өнеркәсіп саласы болып табылады. Жалпы Шығыс Қазақстан облысы бойынша өнеркәсіп өндірісінің толықтай көлемінде Семей қаласы 12,4% үлес салмағымен екінші орын алады екен. Шаһар мен оған қарасты аумақтардағы ірілі-кішілі өндіріс ошақтары қала бюджетінің басым бөлігін құрайтынын ескерсек, аталмыш саланың тым ауқымды екеніне де көз жеткізуге болады. Бұл ретте Елбасы Н.Назарбаевтың Жолдауларында айтылғандай, өнеркәсіп саласын дамыту, оның экономикалық тиімділігін арттыру ісіне соңғы жылдары ерекше мән берілуде.
Өткен жыл өңіріміздегі аталмыш сала үшін біршама табысты жыл болды. Өйткені өнеркәсіп өнімдерінің, оның ішінде өндірілетін тауарлардың, қызметтердің жалпы көлемі қолданыстағы бағамен 127 млрд. теңгені құрапты. Сонымен қатар жылдың қорытындысы бойынша бұл салада еңбек ететін тұрғындардың саны 2,6%-ға артса, орташа еңбекақы 2,4%-ға ұлғайтылған екен. Ал бұл дегеніміз қала кәсіпорындарының қызмет барысы тұрақты әрі уақыт өткен сайын қарқын ала бастағанын айқындайды.
Бүгінгі таңдағы қол жеткен нәтиже бойынша, қаланың өнеркәсіп өнімдерінің жалпы көлемінің 13,8% бөлігі тау-кен өндірісіне тиесілі, ал одан күтілетін өнім көлемі 18 млрд. теңге кірісті құрайды. Осы ретте көмір, мәрмәр, қиыршықты құм, ұсақталған тас, малта тас шығару ісінің ұлғаюы есебінен 2014 жылғы деңгейден 3,4 млрд. теңгеге жоғары көрсеткішке қол жеткізілді.
Қазіргі күнгі өнеркәсіп өнімдерінің негізгі бөлігін өңдеу өнеркәсібі – 72,8%-ды құрайды. Күтілетін жылдық көлем 92 млрд. теңге екен.
Сонымен қатар жеңіл өнеркәсіп саласында — сүт өнімдері өндірісінде, етті ұқсату және консервілеуде, химия өнеркәсібі, бағалы металдар, машина және құрал-жабдықтар, жиһаз өндірісінде ұлғаю байқалады. Мұнымен қоса ұн өндіру, құрама жем даярлау, тағам өндірісі, қағаз және қағаз өнімдері, негізгі фармацевтикалық өнімдер, металлургиялық өнеркәсіп, машина құрылысы сынды жекелеген шараларға да баса көңіл бөлінуде.
Сыртқы кірісті еселеуде шағын және орта бизнестің де үлес салмағы басым. Бұл ретте өткен 2015 жылдың 1 желтоқсанындағы жағдай бойынша 33,1 мың шағын және орта бизнес субъектілері тіркелген екен. Оның ішінде 29,2 мың жеке кәсіпкер және 3,9 мың заңды тұлға бар, сондай-ақ өнеркәсіп саласына маманданған субъектілер қатары да жетерлік. Атап айтсақ, орман және балық шаруашылығы саласында, өндіріс ошақтарында жемісті еңбек етіп жатқан кәсіпкерлер баршалық. Соның аясында өткен жылы Семей өңірі бойынша 244 жаңа заңды тұлғалар ұйымдары есебінен шағын бизнес саласында 2005 жаңа жұмыс орындары ашылды.
Есепті жылдың басынан бастап «Бизнестің жол картасы — 2020» бағдарламасы шеңберінде жалпы сомасы 1,1 млрд.теңгені құрайтын несиелеу ісі бойынша қаражаттандыру және кепілдік беру жөнінде 39 келісімшартқа қол қойылды. Бұл алдыңғы 2014 жылғы деңгейден 2,6%-ға жоғары. Демек, аталмыш бағытта елеулі жұмыстар жүргізілді деген сөз. Бұған қоса қала бойынша жобаларды іске асыру нәтижесінде шағын және орта бизнес кәсіпорындарында 40 жұмыс орны ашылды.
«Даму-Өндіріс — 2» бағдарламасы шеңберінде өткен жылдың басынан бастап Семей қаласы бойынша 1,1 млрд. теңгеге азық-түлік, құрылыс материалдары, тігін және пластикалық бұйымдар, машина жасау өндірісі салаларында 10 жоба іске асырылды.
Ал бизнес жүргізуді жандандыру мақсатында «Даму» кәсіпкерлікті дамыту қоры өңірлік филиалы жанындағы кәсіпкерлерге қызмет көрсету орталығы өткен жылы бизнес субъектілеріне 3115 кеңес беру қызметтерін көрсетіпті.
Қ. ӘЛІМБЕК,
Семей қаласы.