Семей қалалық ішкі істер басқармасында ұрлық жасаумен айналысқан бірнеше қылмыстық топтардың құрықталуына байланысты баспасөз мәслихаты өткізілді. Жалпы, 2017 жылдың қаңтар айы бойынша қаламызда ұрлық жасау қылмысы бойынша 504 іс тіркелсе, соның тең жарымы ашылған.
Ұрлық жасау қылмысы өз ішінде пәтер, көлік, қалта ұрлығы секілді бірнеше түрге бөлінеді. Соның ішінде пәтер ұрлығы бойынша осы жылдың қаңтар айына тиесілі 213 іс тіркеліп, оның 89,2 %-ы ашылған.
— Жыл басынан пәтер ұрлығына байланысты үш қылмыстық топ құрықталды. Олар екі адамнан құралған Ринг, ағайынды Галкиндер және Ганские қылмыстық топтары. Александр Ринг пәтер ұрлығы бойынша 2004 жылдан бері сотты болып келе жатыр. Ең алғаш пәтер ұрлығымен он бес жасында ұсталған ол терезені ашу арқылы ұрлық жасауға әбден машықтанған. Осымен алтыншы рет ісі қаралып жатыр. Ал 1993 және 1994 жылғы ағайынды Галкиндер саяжайдағы жеке сектордағы үйлерде оннан аса алаяқтық іс жасаған. Сондай-ақ Бубнов және Котов есімді екі азамат «Казахтелеком» мекемесінен кабель жымқырумен айналысқан. Сонымен бірге «Казахтелеком» АҚ қызметкері Александр Матушенко да кабель ұрлығымен ұсталды. Ол бұл іспен соңғы екі-үш ай бойы шұғылданған. Ал Юность ықшам ауданы және Комсомол кентінде автокөлік бөлшектерін жымқырумен айналысқан Шалқар Көпеспаев есімді азаматтың үстінен 11 қылмыстық іс тіркелді. Ол бұл аудандарды өте жақсы біледі, күндіз де, түнде де ұрлық жасаған. Жыл басынан бері автөлік ұрлығына байланысты 78 іс тіркелді,- деп атап өтті ІІБ криминалды полиция бөлімі басшысының орынбасары Тілеубек Жүнісов.
Қазіргі уақытта ҚР Ішкі істер министрлігінің 2014 жылғы 23 шілдедегі шешімімен Өзгенің мүлігін ұрлауға қарсы іс-қимыл жөніндегі 2015-2017 жылдарға арналған арнайы бағдарламасы жүзеге асып жатыр. Бұл бағдарламаның мақсаты — алдын алу шараларын күшейту арқылы өзгенің мүлкіне қол сұғушылықты бәсеңдету.
Тілеубек Жүнісовтің айтуынша, пәтер ұрлығының жүзеге асуына есікте қыстырылып тұратын коммуналдық төлем қағаздарының да ықпалы бар. Неше күн бойы алынбаған төлем қағаздары ұрлықшыға үйде ешкімнің жоқ екенін айғақтайын белгі болып саналады. Пәтер мүліктерін қолды қылу көбіне күндізгі уақытта орын алады екен. Яғни пәтер мүліктерін ұрлау уақыты үй иелері жұмысқа кеткен 8.00-17.00 аралығына сәйкес келеді. Талан-таражға көп түсетін пәтерлер қатарына 1-2 қабатта орналасқан пәтерлер жатады. Себебі пластикалық терезені ашу оңай, тұрғындардың басым бөлігі терезелеріне темір тор орнатпайды. Ал ондай терезелерді ашып кіру әккі ұрыларға түк емес.
— Кейбір пәтерлердің есіктері де осал болып келеді. Жоғарғы қабаттағы пәтерлерге ұрылар көбіне төбедегі люк арқылы түседі. Сондықтан ПИК қызметкерлері төбедегі люк қақпағын жауып отыруға тиіс. Ал ұрылар үшін жеке сектордағы үйлерге ұрлыққа түсу тіптен оңай. Сондықтан үй иелері қылмыстың алдын алу үшін бейнебақылау орнатқандары дұрыс. Бейнебақылау қойылған жерге ұрылар мүлде жоламайды. Егер бейнебақылау қоюға мүмкіндік болмаса, ит асырау керек. Қаламыздағы халық көп қатынайтын бірқатар көшелерге бейнебақылау қойылған, бірақ ол жеткіліксіз,- деген ІІБ мемлекеттік тіл және ақпарат бөлімінің жетекшісі Елубек Оспанов үлкен сомадағы ақшаны үйде сақтаудың дұрыс еместігін айтады. Себебі алтын мен бағалы заттарды ломбардтан кері қайтарып алудың мүмкіндігі болса, ақшаны қайтарып алу көп жағдайда мүмкін емес көрінеді. Себебі ұрылар ақшаны дереу жаратып қояды, ал оны өндіріп беруге олардың шамалары, әлбетте, жетпейді.
Ал қалта ұрлығы бойынша, өткен қаңтар айында 27 іс тіркелген. Қазірдің өзінде ІІБ криминалды полиция бөлімінде қалта ұрлығына машықтанған 43 адам тіркеуде тұр. Қалта ұрлығына байланысты ең көп таралған ұрлық түрі – ұялы телефондардың қолды болуы. Әккі ұрылар ұялы телефон мен әмиянды сөмкеден де, қалтадан да алуға машықтанғанын айтады полиция қызметкерлері. Тәртіп сақшыларының сөзіне қарағанда, ұрлықтың ашылуына кедергі келтіретін — азаматтардың құқық қорғау органдарына дер кезінде хабарласпауы. Осыған байланысты қаладағы халық көп жүретін орындар мен аялдамаларға, қоғамдық көліктер мен саябақтарға, ломбардтар мен ұсталған қалта телефондарын сататын және жөндейтін бутиктерге бақылау күшейтілген. Ал біз ұрлық түбі қорлық екенін тағы да айта келе, халыққа өз заттарына мұқият болуды ескертеміз.
Жадыра ТӨЛЕГЕНҚЫЗЫ, «Семей таңы»