Жергілікті бюджет есебінен жоғары білім алуға ақы төлеу үшін, мемлекеттік білім беру грантын беру жөніндегі комиссия отырысы өтті.
Отырыс әкімдіктің салалық басқармалары, өңірлік кәсіпкерлер палатасы, облыстың жетекші кәсіпорындары өкілдерінің қатысуымен өтті және бақылаушы ретінде сыбайлас жемқорлыққа қарсы қызмет пен бұқаралық ақпарат құралдарының өкілдері шақырылды. Шығыс Қазақстан облысында 2017 жылдан бастап облыс әкімі Д.Ахметовтің тапсырмасы бойынша «Білікті маман» жобасы табысты жүзеге асырылуда. Жобаның негізгі мақсаты мектеп, колледж түлектерінің шетелдік жоғары оқу орындарына кетуін азайту және жоғары білімнің қолжетімділігін арттыру болып табылады.
Білім беру гранттарын жергілікті бюджет қаражаты есебінен беру үшін, кадрларға объективті қажеттілікті анықтау бойынша үлкен жұмыс жүргізілуде. 2025 жылға дейін талап етілетін жоғары білімді мамандардың болжамды саны 3769 орынды құрайды. 2019 жылы оқуға түсуші талапкерлер 2023, 2024 жылдары оқуын аяқтайтынын ескере отырып, білім басқармасы 2023 және 2024 жылдардағы қажеттілікті негізге алып отыр, ол 1762 орынды құрайды (педагогикалық ғылымдар – 717, өнер және гуманитарлық ғылымдар – 60, жаратылыстану ғылымдары, математика және статистика – 15, бизнес және басқару – 47, ақпараттық-коммуникациялық технологиялар – 43, инженерлік, өңдеу және құрылыс салалары – 489, ауыл шаруашылығы және биоресурстар – 62, қызметтер – 13, ветеринария – 170, денсаулық сақтау және әлеуметтік қамтамасыз ету (медицина) – 146).
Ағымдағы жылы облыс әкімдігі өңірдегі сұранысқа ие мамандықтарға барлығы 400 бюджеттік орын бөледі. Әрине, кадрларға деген қалған қажеттілік республикалық бюджет және ақылы оқыту есебінен жабылатын болады.
Комиссия 400 бюджеттік орынның 27-сін «Алтай» волейбол клубының кәсіби спортшыларын дайындау, діни экстремизмге қарсы тұру жағдайларын жасау, діни ағымдар мәселелерінде халықтың сауаттылығын арттыру және «Бизнес және басқару» бағыты бойынша кадрларға мақсатты қажеттілікті қанағаттандыру үшін мемлекеттік білім беру тапсырысына бөлуді шешті.
Қалған 373 грант кадрларға қажеттілікке (1762 орынға) пропорционалды бөлінген және мынадай түрде көрінеді: педагогикалық ғылымдар – 152 грант, өнер және гуманитарлық ғылымдар – 13 грант, жаратылыстану ғылымдары, математика және статистика – 3 грант, бизнес және басқару – 10 грант, ақпараттық-коммуникациялық технологиялар – 9 грант, инженерлік, өңдеу және құрылыс салалары – 104 грант, ауыл шаруашылығы және биоресурстар – 13 грант, қызметтер – 3 грант, ветеринария – 36 грант, денсаулық сақтау және әлеуметтік қамтамасыз ету (медицина) – 30 грант.
Айта кететін жайт, білім беру гранттарын тағайындау рәсімі ашық жүргізіледі, өйткені гранттар жоғары оқу орындарына емес, ҰБТ сертификаттары бар талапкерлерге беріледі және 2019 жылғы 7 ақпандағы №58 жоғары білім ақысын төлеу үшін білім беру грантын беру ережелеріне сәйкес, олар ЖОО-ны өз беттерімен таңдайды. Биылғы жаңалықтардың бірі «мамандық» түсінігін «білім беру бағдарламалары» түсінігімен ауыстыру болып табылады. Бұл жаңалық оқуға түсу кезінде бейіндік пәндерді есепке ала отырып, бірнеше білім беру бағдарламаларын таңдауға және жоғары білім алу мүмкіндігін арттыруға мүмкіндік береді.
Ал мемлекеттік тапсырысты орналастыру рәсімі ҚР Білім және ғылым министрінің 2016 жылғы 29 қаңтардағы №122 бұйрығымен бекітілген мемлекеттік білім беру тапсырысын орналастыру қағидаларына сәйкес жүргізіліп, келесі негізгі өлшемдерге сәйкес келетін ЖОО іріктелініп алынатын болады. Түлектердің жұмысқа орналасу деңгейі (85%-дан төмен емес), аккредиттелген білім беру бағдарламаларының, профессор-оқытушылар құрамының, материалдық-техникалық базаның, лицензияның және т.б. негізгі өлшемдері болып табылатын жоғары оқу орындары іріктелетін болады.
Біз үшінші жыл қатарынан жоғары білімнің қолжетімділігін арттыру бойынша белсенді жұмыс жүргізіп келеміз. 2017 жылы 200 білім гранты, 2018 жылы 446 грант бөлінсе, 2019 жылы 400 грант бөлінді.
Негізгі нәтижелер:
біріншіден, мектеп түлектерінің өзге елдерге оқуға кетуі айтарлықтай төмендеді. Егер 2016 жылы облыс мектептерінің 1800 түлегі оқуға тыс жерлерге кетсе, 2017 жылы – 890, 2018 жылы 636 түлек шетелдік жоғары оқу орындарына кетті (бұл көрсеткіш 2016 жылмен салыстырғанда 35,3% – ға қысқарды). 2019 жылға болжамға сәйкес, ҚР-нан тыс жерлерге шығатын түлектер саны жоспармен 585 адамды құрайды;
екіншіден, балалар үшін жоғары білімнің қолжетімділігі айтарлықтай өсті. Егер 2017 жылы ҰБТ тапсырған облыс мектептері түлектерінің 48% – ы білім гранттарын алса, 2018 жылғы мектеп түлектерінің 56% – ы республикалық және жергілікті гранттарға ие болды;
үшіншіден, өңірлік жоғары оқу орындары түлектерінің жұмысқа орналасу пайызы артты (2017 жылы – 89,5%, 2018 жылы – 90,1%), оған жоғары оқу орындарындағы білім беру сапасының артуы себеп болды.
Облыс әкімдігі жыл сайын жоғары оқу орындарының студенттерін оқытуға үлкен қаражат бөледі. Атап өтсем, бір студентке орта есеппен 1 жылға 800 мың теңге, ал оқудың барлық цикліне 4,0 млн. теңге жұмсалады. Жалпы, 2017 жылдан бастап ағымдағы жылы бөлінген гранттарды ескере отырып, оқудың толық цикліне қаржыландыру 4,2 млрд. теңгені құрайды (1046 студентке). Бөлінген қаражат оқытушының еңбекақысын төлеу қорын, шәкіртақы мен студенттің жол ақысын қамтиды.
ШҚО әкімінің баспасөз қызметі{jcomments off}
