Семейдегі Қан орталығының мамандары COVID-19 инфекциясымен ауырған науқастардың қанынан иммунды плазма дайындауды республикамыз бойынша алғашқылардың бірі болып бастап кеткені белгілі. Осы кеселдің орташа немесе ауыр түрімен ауырғандардың қанында ауруға қарсы иммунитет пайда болатыны жайлы БАҚ-та көп айтылып, жазылып та жатыр.
Биылғы жазда коронавирус симптомдарымен ауырып тұрған жасы 18-ден асқан, қан тапсыруға қарсы көрсетілімдері жоқ Семей қаласының тұрғындары осы инфекцияға қарсы иммунитеті барын немесе жоғын білгісі келсе, қалалық Қан орталығында антиденеге тексерілуіне болады. Егер антидене бар болса, қалауы бойынша иммунды плазма тапсырып, оны қалалық Қан орталығының плазма банкісінде сақтап қоя алады. Донор, коронавируспен туысы науқастанса немесе өзі қайталап ауырса, өз плазмасын пайдалануына да болады екен. Плазма бұл жерде 3 жылға дейін сақталады.
Облыстық қан орталығының мамандары соңғы уақытта донорлардың қатары артқанын айтады. Орталық мамандары иммунды плазма дайындау мақсатында COVID-19-бен ауырып шыққан тұрғындарды қан тапсырып, өзгеге өмір сыйлауға шақырады.
– Біз COVID-19-ды жеңген барлық адамдарды мұқтаж пациенттерге иммундық плазманың доноры болу арқылы көмектесуге шақырудамыз, – дейді бұл орайда Семей қалалық қан орталығының терапевт дәрігері Алиса Валерьевна.
Жақында қаладағы Қан орталығына барып, бүкіл әлемді дүр сілкіндірген ауруға шалдығып, құлан-таза айыққан, енді плазма доноры болу үшін қан тапсыруға келген тұрғындармен тілдескен едік.
31 жастағы Ольга биылғы жазда бала-шағасымен бірге ауырып қалғандарын айтады. Кәдімгі тұмаудан әлдеқайда ауыр өтіпті. Өзі дәм сезу қабілетінен айырылып, денесін ауырлық басып, бірнеше күн әлсіреп жүріпті. Қан плазмасының сырқаттанған жандарға шипасы тиіп жатса, көмектесуге дайын екенін айтады. Қазіргі таңда антидененің көлемін анықтау мақсатында қан сараптамасын өткізген.
Оның жолдасы – коронавирус белгілерімен сырқатқа шалдыққан 33 жастағы Никита да қаладағы барлық дәріханаларды аралап, сабылып дәрі іздегендердің қатарында болғанын айтады. ПТР тестін тапсырмаған, бірақ белгілері бойынша коронавирусқа ұқсас келетін аурудан ұзақ уақыт үйде емделген. Ол да өзінің денсаулығы донорға қойылатын талаптарға сай келсе, қуана-қуана қан плазмасын тапсырып, аталмыш сырқатқа шалдыққан науқастарға көмектескісі келетінін айтты.
Қан орталығына қол ұстасып бірге келген ерлі-зайыптылар коронавируспен күресте дәрігерлер қауымына осылай көмектеспек.
Мамандардың айтуынша, иммундық плазма тапсырушыларға қойылатын арнайы талаптар бар. Иммундық плазманы ковидпен орташа немесе ауыр деңгейде ауырғандар тапсыра алады. Ал жеңіл түрімен немесе симптомсыз ауырғандар иммундық плазма доноры бола алмайды. Әйелдер жүкті болмаған кезде ғана донор бола алады. Алдын ала тексеруде қан сарысуында ДЖИ класындағы иммунноглабулин міндетті түрде болуы керек. Ол адамның ковидпен ауырғанын бірден көрсетеді.
Бір донордан антиденесі бар 600 миллилитр плазма алу қажет. Дәрігерлер одан өздеріне қажетті бөлігін ғана алады. Ал лейкоцит, эритроцит секілді қосымша қан құрамдары донордың өзіне қайта құйылады. Сондықтан қан плазмасын тапсырған азаматтың иммунитеті әлсірейді деп қорқудың қажеті жоқ көрінеді.
Жалпы, еліміз бойынша коронавируспен күресте антидененің тиімділігі осы сәуір айынан бастап тексеріліп келеді. Бұл дерттен айыққандар әуелгі кезде донор болуға секеммен қараса, бүгінде өз еріктерімен қан тапсырып жатыр екен.
Мамандардың айтуынша, аталмыш вирустың орташа және ауыр түрін бастан кешкендердің иммундық плазмасы 3 науқасқа жетеді екен. Өңделген иммундық плазмаларды зертханалардағы тоңазытқыштарда 3 жылға дейін сақтауға болады.
– Бүгінде адам ағзасында түзілген антиденелер нақты қанша уақыт сақталатынын айту біршама қиынға соғады. Бірақ кейбір ғылыми зерттеулердің нәтижесінен белгілі болғаны – антиденелер 2-3 ай ағзада өмір сүреді. Одан кейін көлемі кеміп кетеді екен. Бірақ бұл әр адамның иммунитетіне де байланысты. Алайда антиденелердің жарты жылға дейін ағзада сақталып, вирусты жолатпайтындай қауқар көрсете алатынын да жоққа шығара алмаймыз, – дейді мамандар.
Иммундық плазма донорлары 18 жастан асқан, салмағы 50 келіден төмен емес әрі ешқандай инфекциялық ауруды бастан кешпеген болғаны жөн. Мұндай донорларға 7 айлық есептік көрсеткіш, яғни 20 мың теңгедей төлем де қарастырылған.
Донор болуға ниетті қала тұрғындары тұрғылықты мекенжайы бойынша тіркелген емханаға немесе Қан орталығына барып, антиденеге тегін қан тапсыра алады. Семей қаласы бойынша қосымша ақпаратты 42-15-34 немесе 87754583930 телефон нөмірлері арқылы алуға болады.
Өз тілшіміз{jcomments off}
