Бір перзентке зар болсаң…
Бүгінгі күні Шығыс Қазақстан облысында жетім және ата-анасының қамқорлығынсыз қалған балаларға арналған 13 мекеме жұмыс істейді. Бұл жайында Семейдегі бала асырап алу мәселелеріне арналған баспасөз-конференциясы барысында айтылды.
Бұл мекемелерде 800-ден астам бала тәрбиеленуде. Қазақстанның өзге өңірлерімен салыстырғанда балалар үйіндегі балалардың саны ең көбі біздің облыста екен. Бұл туралы Семей қаласының аймақтық коммуникациялар қызметінде өткен баспасөз мәслихатында ШҚО бойынша бала асырап алу жөніндегі ұлттық агенттіктің аймақтық директоры Жанайым Жұмаділова тарқатып айтып берді.
-Асырап алу баланы отбасыға орналастырудың тек бір түрі ғана екенін көбі біле бермейді. Ал шын мәнінде, Қазақстанда баланы асырап алудан бөлек, патронат, қорғаншылық, қамқоршылық немесе баланы қабылдайтын отбасы сынды түрлері де бар. Сонымен қатар балалар үйіндегі балаларға қатысты қоғамда «жетім» ұғымы сіңісті болып қалған. Бірақ мекемелердегі балалардың 20 пайызы ғана жетім, қалған 80 пайызы ата-анасының қамқорлығынсыз қалған балалар. Олар ата-ана құқығынан айырылған, хабарсыз кеткен деп жарияланған, әрекетке қабілетсіз деп танылған, ата-ана құқығы шектелген, бас бостандығынан айыру орындарында жазасын өтеп жүрген, бала тәрбиесінен қашып жүрген адамдардың балалары. Қазіргі уақытта асырап алушы ата-анаға үміткерлердің көпшілігі баланы сәби кезінен асырап алуды қалайды, алайда мекемелерде ондай жастағы балалар жоқ. Ол мекемелерде көбінде аға-інілері және әпке-қарындастары бар балалар тұрады. Заң бойынша туғандарды бөлуге болмайды, – деп атап өтті Жанайым Жұмаділова.
Орналастыру түріне қарамастан, асырап алушы ата-анаға үміткер міндетті түрде психологиялық дайындықтан өтуі керек. Оны аккредиттелген үкіметтік емес ұйымдарда, сондай-ақ жетім балалар және ата-ананың қамқорлығынсыз қалған балаларға арналған білім ұйымдарында өтуге болады. Осындай аккредиттелген үкіметтік емес ұйымдардың бірі «Ана үйі» қоғамдық қоры. Бұл жерде мамандар интернат мекемелерінен баланы асырап алуға ниет білдірген азаматтарға құқықтық көмек көрсетеді, отбасыларға психологиялық және психологиялық-педагогикалық кеңес береді. Психологтар асырап алушы ата-аналардың мектебінде әлеуетті асырап алушыларды дайындайды, онда олар даму психологиясы бойынша, асырап алған баламен байланыс орнату және жаңа өзгерістерге отбасының бейімделуі туралы құнды білім алады.
– Қазір асырап алу процедурасы автоматтандырылған. Барлық құжаттарды Egov арқылы жіберуге болады. Асырап алушы ата-ана болу үшін міндетті түрде асырап алушы ата-аналар мектебінен өтуі керек. Мектептен өткені туралы сертификат алғаннан кейін үміткер құжаттарын тапсыра беруіне болады. Содан кейін оған жетім балалардың республикалық мәліметтер банкі ашылады, ол жерде асырап алушы ата-ана Қазақстанның барлық өңірлерінен бала іздей алады. Ол сауалнамаларды қарап, баланы таңдайды және содан кейін оған баланы көріп қайтуға уақыт беріледі. Егер баланы асырап алғысы келсе, онда ол 14 күн ішінде балаға барып тұруы керек. Егер орналастырудың басқа түрлері болса, онда бір-екі күн жеткілікті және баланы отбасына алып кетуіне болады, – деп нақтылады сөзін Жанайым Жұмаділова.
Айта кетерлігі, бала асырап алу жөніндегі ұлттық агенттіктің бала асырап алуға қатысты барлық қызметі тегін.
Баланы асырап алуға байланысты сұрақтар бойынша бірыңғай республикалық 1422 call-center (Қазақстан бойынша тегін) хабарласуларына болады.
Өз тілшіміз
