"Семей таңы" газеті
  • Жаңалықтар
    • Саясат
    • Мәдениет
    • Қоғам
    • Қылмыс
    • Спорт
    • Экономика
    • Жаһан
    • Көзқарас
  • Мультимедиа
    • Видео
    • Фото
  • Таным
  • Төртінші билік
Нәтиже табылмады
Барлық нәтижені қарау
PDF нұсқа
  • Жаңалықтар
    • Саясат
    • Мәдениет
    • Қоғам
    • Қылмыс
    • Спорт
    • Экономика
    • Жаһан
    • Көзқарас
  • Мультимедиа
    • Видео
    • Фото
  • Таным
  • Төртінші билік
Нәтиже табылмады
Барлық нәтижені қарау
"Семей таңы" газеті
PDF
Нәтиже табылмады
Барлық нәтижені қарау

АБАЙ ҰЛАҒАТЫНАН НӘР АЛҒАН ҚАЛАМГЕР

27.01.2023
АБАЙ ҰЛАҒАТЫНАН НӘР АЛҒАН ҚАЛАМГЕР
Facebook-ке бөлісуWhatsapp-қа бөлісуTelegram-ға бөлісу

АБАЙ ҰЛАҒАТЫНАН НӘР АЛҒАН ҚАЛАМГЕР

 

25 қаңтар күні Абайдың «Жидебай-Бөрілі» мемлекеттік қорық-музейінде Қазақстан Жазушылар және Журналистер одағының мүшесі, педагог, филология ғылымдарының кандидаты, абайтанушы ғалым Мұрат Сұлтанбековтің 85 жылдық мерейтойына арналған «Абай ұлағатынан нәр алған қаламгер» тақырыбында кездесу кеші өтті. Кешке филология ғылымдарының кандидаты, профессор Арап Еспенбетов, ақын, облыстық ардагерлер кеңесінің төрағасы Мұратқазы Әлин, ақын, республикалық «Абай» журналының бас редакторы Мұратбек Оспанов, тарихшы Амантай Исин, қаламгердің жары Күлзада Сұлтанбекова және басқа да зиялы қауым өкілдері, студент жастар қатысты.

Жадыра ТӨЛЕГЕНҚЫЗЫ,

«Семей таңы»

Мұрат Сұлтанбеков 1938 жылы 28 қаңтарда Семей қаласында дүниеге келді. Болашақ қаламгердің балалық шағы қиындықпен өтті. 1960 жылы Н.К. Крупская атындағы Семей пединститутының филология факультетін тамамдап, кейін Ленин атындағы Мәскеу мемлекеттік педагогикалық институтында аспирантурада оқыған. 1960 жылдардың соңынан ғылыми жұмыспен шұғылданған .

1971 жылы Алматыда Қазақ мемлекеттік университетінің үлкен залында «Абайдың поэмалары» деген тақырыпта кандидаттық диссертациясын сәтті қорғап шыққан жас ғалым өзі оқыған пединститутта аға мұғалім, доцент, Талдықорғанның педагогикалық институтында кафедра меңгерушісі болып қызмет етеді.

Қос тілдің шебері, қаламгер Мұрат Рахымжанұлының ұшқыр қаламынан әр жылдары түрлі шығармалары жарық көрді. Абайдың он бір өлеңін, Шәкәрімнің «Қалқаман-Мамыр», «Еңлік-Кебек» шығармаларын тәржімалап, сондай-ақ Б.Майлийннің «Жалбыр» пьесалары, Есмағамбет Исмайлов, Кәмен Оразалин шығармалары, Сәду Машақов, Аманжол Шамкенов, Тәңірберген Әміренов, Қашаф Туғанбаев, Ақылбек Манабаев сынды ақындардың өлеңдері, 2005 жылы Ырысхан Мұсаұлының «Саға» романы, 2006 жылы Халық жазушысы Әзілхан Нұршайықұлының «Мәңгілік махаббат жыры» дастаны, 2007 жылы Шәкәрімнің «Ләйлі-Мәжнүн» шығармалары М.Сұлтанбековтың аударуында орыс тілінде сөйледі. 2007 жылы М.Рақымжанұлының «Поэтическое вдохновение:Абай, Шакарим и Мұхтар» атты кітабы шықты. Онда автордың мақалалары, эссе, өлеңдері және поэмалары жинақталған. М.Сұлтанбеков аудармашылықпен қоса, драматургия саласында жемісті еңбек етті. Замандастары, махаббат пен туған жер табиғатына арналған «Новые стихи», «Иртышский остров», көп актілі «Аттила» атты тарихи пьеса жазды. Қайнар университеті мен Патеон Ассос университетінің Седимес институты ұйымдастырған Алматыда өткен Аттиланың 1600 мерейтойына арналған ғылыми конференцияда Аттила жөнінде баяндама жасап, аталған пьесасы үшін Аттила атындағы медальмен марапатталды.

Шараның ашылу сәтінде сөз алған Абай музейінің директоры, философ-әдебиеттанушы Тұрдықұл Қасенұлы «Мұқаңның мерейтойының қара шаңырақта бастау алуы заңды құбылыс» деп ақынның шығармашылығына терең тоқталып өтті.

— Ғылымда «толдым, болдым» деген болмайды. Мұрат Рахымжанұлы бүгінгі күні де шығармашылықпен айналысуды тоқтатқан жоқ. Сіздің абайтану саласына қосқан өзіндік үлесіңіз ерекше. Әлі де ұрпаққа береріңіз көп болсын,- деген Абай музейінің директоры Тұрдықұл Шаңбай өз атынан алғыс хат табыстап, иығына шапан жапты.

— Мұрат Рахымжанұыл Абайды тануға да, Абайдың ақын шәкірттерін насихататуға да үлкен үлес қосты. Абай музейінде, Абай журналында қызмет етті. Үлкен тойы әлі алда. Дегенмен, әлқиссасы бүгін Абай музейінде басталды. Кешегі бала Мұқаң – бүгін дана ақын, көрнекті ақын дәрежесіне жетіп отыр. Институтты бітірген соң министрліктің жолдауымен Ленин атындағы Мәскеу мемлекеттік педагогикалық институтында аспирантурада білімін жетілдірді. Мұқаң студент кезінен поэзияға үйір болды. Содан бері қарай өлеңдерімен танылды. Бірақ ғылымды да ұмытқан жоқ. Мұхтар Мағауин, Рымғали Нұрғалиев, қазақ әдебиеттану ғылымының негізін салушылардың бірі Бейсенбай Кенжебаевтармен бірге қызмет істеп, «Абайдың поэмалары» деген тақырыпта диссертациясын жазып қорғады. Сол тұста аудармашылықпен де айналысты. Институтта жүрген кезінде Қайым Мұхамедханов курстық жұмысқа Ақылбайдың «Дағыстанын» орыс тіліне аударуды тапсырып еді. Оны да сәтті орындап шыққанына өздеріңіз куә болып отырсыздар. Мұқаң бүкілодақтық баспасөз беттерінде көп жазды. Жақында ғана Семей қаласының Құрметті азаматы атағын алған Мұрат Рахымжанұлы Семейдің ғана емес, Қазақстанның Құрметті азаматы,- деді Арап Сіләмұлы.

«Вопросы литературы», «Дружба народов», «Простор», «Иртыш», «Советский воин», «Казахстанская правда»  және басқа  да кеңестік газет-журнал беттерінде қаламгердің отандық әдебиеттану жөніндегі рецензиялары, Абай Құнанбаев, Шәкәрім Құдайбердіұлы, Мұхтар Әуезов, Әлихан Бөкейхановтың өмірі мен шығармашылығы жайлы зерттеулері, «Ақылбайдың поэтикалық мұраларынан», «Азамат, ақын, ойшыл», «М. Әуезов Абай поэмалары жайында», «Абайдың балалары және әдеби мұралары» және басқа да мақалалары жарияланып отырды. Аталған материалдардың көбі кейін «Всю жизнь с Абаем» монографиясы мен «Величие таланта Мухтара Ауэзова» жинағына енген.

— Мен Мұрат Рахымжанұлын Абай журалында қызмет істеген кезінен бастап жақсы тани бастадым. Абай журналына келгеннен дейін Мұқаңның екінші тынысы ашылды деуге болады. Қайым Мұхамедхановтың ұлындай болып қасында жүрді. Журналға келгенде Шәкәрімнің поэмаларын, Ырысхан Мұсаұлының «Саға» романын аударды, «Аттиланы» жазды. Ғалымдығы, ақындығы, қаламгерлігі, аудармашылығы – барлығы бір арнаға тоғысты. Абайтануға байланысты орыс тіліндегі мақалалардың бәрі Мұрат ағаның қолынан өтетін,- деп естелігімен бөлісті «Абай» журналының бас редакторы Мұратбек Оспанов.

Тарихшы Амантай Исин, ақын,  облыстық ардагерлер кеңесінің төрағасы Мұратқазы Әлин де қаламгер жайлы жылы лебіз білдіріп, сый-сияпаттарын табыстады. Осыдан соң студенттер мен жастар кеш иесіне сауалдарын қойып, пікір алмасты. Қалалық мәдениет сарайының әншісі А.Бауыржанұлы Абай әндерін әуелетіп, А.Ілдербаев, Е.Мақпозов сынды күйшілер «Әлқисса» күйімен басқосудың көрігін қыздырды.

Кеш соңында қонақтар Мұрат Рахымжанұлымен естелік суретке түсті.

 

Мақалада: АБАЙ ҰЛАҒАТЫНАН НӘР АЛҒАН ҚАЛАМГЕР

Ұқсас жаңалықтар

Семей қаласының әкімдігі екі айлық санитарлық тазалау жұмыстарын өткізу туралы хабарлады

29.03.2023
Семей қаласының әкімдігі екі айлық санитарлық тазалау жұмыстарын өткізу туралы хабарлады

Қала әкімдігінің 2023 жылғы 28 наурыздағы «Қалада көркейту, көгалдандыру және санитарлық тәртіп орнату жөніндегі санитарлық-экологиялық екі айлықты өткізу туралы» қаулысына...

Толығырақ...

Асхат Аймағамбетов мәжілісте комитет төрағасы болып сайланды

29.03.2023
Асхат Аймағамбетов мәжілісте комитет төрағасы болып сайланды

Мәжіліс депутаттары төменгі палатаның тұрақты комитеттерінің төрағаларын сайлады, деп хабарлайды Stan.kz ақпарат агенттігі. Мәжілістің пленарлы отырысында тұрақты комитеттердің саны мен атауы қаралып,...

Толығырақ...

-22 градус аяз күтіледі: алдағы күндері ауа райы қандай болады?

29.03.2023
-22 градус аяз күтіледі: алдағы күндері ауа райы қандай болады?

Синоптиктер 30 наурыз - 1 сәуірде ауа райы қандай болатыны туралы болжам жасады, - деп хабарлайды Tengrinews.kz тілшісі. Болжам бойынша, республиканың басым...

Толығырақ...

Экономика әлі күнге дейін пайдалы қазбаларға тәуелді болып отыр — Президент

29.03.2023
Экономика әлі күнге дейін пайдалы қазбаларға тәуелді болып отыр — Президент

Мемлекет басшысы Үкімет пен Парламентке геологиялық барлау және кеніштерді игеру ісіне инвестиция тартып, салаға қатысты нақты шаралар әзірлеуді тапсырды деп...

Толығырақ...

Ерлан Қошанов Мәжіліс төрағасы болып қайта сайланды

29.03.2023
Ерлан Қошанов Мәжіліс төрағасы болып қайта сайланды

Бүгін ҚР Парламенті Мәжілістің жалпы отырысында палата Төрағасы лауазымына Ерлан Қошановтың кандидатурасы ұсынылды, деп хабарлайды Stan.kz ақпарат агенттігі. Атап айтқанда, ҚР Конституциясы...

Толығырақ...

Ақтөбедегі пәтерлердің бірінен анасы мен ұлының мәйіті табылды

29.03.2023
Ақтөбедегі пәтерлердің бірінен анасы мен ұлының мәйіті табылды

Ақтөбедегі пәтерлердің бірінен 2 адамның мәйіті табылды. Оның бірі анасы екіншісі 16 жастағы ұлы деп хабарлайды Stan.kz ақпарат агенттігі. Ішкі істер министрлігі...

Толығырақ...

Жаңалықтар

Семей қаласының әкімдігі екі айлық санитарлық тазалау жұмыстарын өткізу туралы хабарлады

33 минуты бұрын

Асхат Аймағамбетов мәжілісте комитет төрағасы болып сайланды

5 часов бұрын

Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаевтың VIII сайланған Парламенттің бірінші сессиясының ашылуында сөйлеген сөзі

5 часов бұрын

-22 градус аяз күтіледі: алдағы күндері ауа райы қандай болады?

6 часов бұрын

Экономика әлі күнге дейін пайдалы қазбаларға тәуелді болып отыр — Президент

6 часов бұрын

Ерлан Қошанов Мәжіліс төрағасы болып қайта сайланды

6 часов бұрын

Ақтөбедегі пәтерлердің бірінен анасы мен ұлының мәйіті табылды

7 часов бұрын

Мәжілістің 8-сайланым депутаттары ант берді: Олар кімдер

7 часов бұрын

Президент Премьер-министр кандидатурасын кім ұсынатынын айтты

7 часов бұрын

Cайлау нәтижесін алдын-ала болжау мүмкін емес болды – Президент

7 часов бұрын
Тағы оқу...

Директор:
Риза Асанқызы Молдашева

Редактор:
Ләйла Еділқызы Тілеубаева

Веб-менеджер:
Ерлан Айқынұлы


«Семей таңы» газеті 1969 жылы «Құрмет белгісі» орденімен, 2009 жылы ҚР Президентінің БАҚ саласындағы
грантымен марапатталған.

Редакция мекенжайы:

F18A5H3, Семей қаласы,
Қайым Мұхамедханов көшесі,12.

Байланыс:

Директордың қабылдау бөлмесі — 523657;
бас редактор — 520984;
Жарнама және баспасөзге жазылу бөлімі — 560803;
факс — 520475.

 

e-mail:
info@semeytany.kz


Қазақстан Республикасы Ақпарат және коммуникациялар министрлігі берген қайта тіркеу куәлігі
№7220-Г, 30.07.2018.ж.


Яндекс.Метрика

© «ABAI AIMAQ MEDIA» ЖШС

Нәтиже табылмады
Барлық нәтижені қарау
  • Жаңалықтар
    • Саясат
    • Мәдениет
    • Қоғам
    • Қылмыс
    • Спорт
    • Экономика
    • Жаһан
    • Көзқарас
  • Мультимедиа
    • Видео
    • Фото
  • Таным
  • Төртінші билік

© «Семей таңы газеттері – Вести Семей» ЖШС