"Семей таңы" газеті
  • Жаңалықтар
    • Саясат
    • Мәдениет
    • Қоғам
    • Қылмыс
    • Спорт
    • Экономика
    • Жаһан
    • Көзқарас
  • Мультимедиа
    • Видео
    • Фото
  • Төртінші билік
Нәтиже табылмады
Барлық нәтижені қарау
PDF нұсқа
  • Жаңалықтар
    • Саясат
    • Мәдениет
    • Қоғам
    • Қылмыс
    • Спорт
    • Экономика
    • Жаһан
    • Көзқарас
  • Мультимедиа
    • Видео
    • Фото
  • Төртінші билік
Нәтиже табылмады
Барлық нәтижені қарау
"Семей таңы" газеті
PDF
Нәтиже табылмады
Барлық нәтижені қарау

KAZ Minerals Aktogay: ИНДУСТРИЯЛЫ ӨНДІРІСТІҢ ЦИФРЛЫҚ-ИННОВАЦИЯЛЫҚ ӘЛЕУЕТІ

06.06.2024
KAZ Minerals Aktogay: ИНДУСТРИЯЛЫ ӨНДІРІСТІҢ ЦИФРЛЫҚ-ИННОВАЦИЯЛЫҚ ӘЛЕУЕТІ
24
Қаралды
Facebook-ке бөлісуWhatsapp-қа бөлісуTelegram-ға бөлісу

Негізінен, мыс кені өндірілетін Ақтоғай тау-кен байыту комбинаты тек Абай облысындағы ғана емес, республикамыздағы, тіпті әлемдегі әлеуеті жоғары ірі индустриялы өндіріс ошағы саналады. Бүгінде KAZ Minerals Тобының 10 жылдық белесінде оның құрамына кіретін «KAZ Minerals Aktogay» ЖШС да жаңадан құрылған Абай облысының әлеуметтік-экономикалық дамуына зор үлес қосып отыр.

Қуаныш ҚОЖАЕВ,

«Semeı tańy»

Өткен аптада Ақтоғайға республикалық және өңірлік БАҚ өкілдері арнайы сапармен барып, кәсіпорынның барлық алаңдарында болып, өндіріс барысымен танысып қайтты.

Мұндағы өндіріс процесі әуелгі кезекте ашық карьерден басталады. Қайнаған еңбек ортасы саналатын аспан астындағы алаңда заманауи алып ауыр жүк көліктері тынбай жұмыс істеуде. Жер қыртысын қопарып, кен қазып, тасымалдап жатқан алып техникалардың гүрілі аумақты жаңғырықтырып тұр. БАҚ өкілдерін карьер бастығы Думан Сүлейменов қарсы алды.

Қазіргі таңда мұнда оксидті және сульфидті мыс кені ашық әдіспен өндірілуде. Айта кетерлігі, карьердің ең терең жері 230 метр болса, орташа ұзындығы екі шақырымды құрайды. Мұндағы жұмыстар тәулік бойы еш үзіліссіз жүргізіледі.

Думан Сүлейменовтің айтуынша, қазіргі күндері карьер басындағы тау-кен массасын өндіруде әлемде кеңінен танымал шетелдік кен өндіру техникалары қолданылады. Атап айтсақ, Жапонияның Hitachi компаниясы шығаратын заманауи экскаваторлардың бес данасы қызмет көрсетуде. Ауыр салмақты мұндай техниканың өндірістік қуаты аса жоғары, әрқайсысы орташа есеппен алғанда сағатына 2 700-ден 3 700 тоннаға дейін кен өндіре алады.

— Сонымен қатар кеніштен алынған кенді тасымалдаудың өзін жеке процесс десек болады. Оған да шетелдік ауыр жүк көліктері қолданылады. Мәселен, САТ 777 – екі дана, 785 – 18 дана және 793 – 17 дана қолданылады. Мұның барлығы еліміздегі ең ірі техника. Атап айтсақ, 793 жүк көлігі салмағы 240 тоннадан асатын аса ауыр жүкті тасымалдай алады. Сондай-ақ Hexagon компаниясының тау-кен өндірісін тиімді түрде басқаруға және барлық үрдістерді нақты уақыт режимінде бақылап, есепке алып отыруға арналған диспетчерлік жүйесі де бар, — дейді карьер бастығы.

Бұл дегеніміз руда тиелгеннен бастап діттеген жерге жеткізілгенге дейін автоматты түрде бақыланып, толық назарда ұсталады деген сөз. Компанияның басты ұстанымы – қызметкерлердің амандығы. Осы орайда ақтоғайлық кеншілер техникалық қауіпсіздік талаптарына сай жасалған заманауи технологияның қызметіне сүйенеді.

Жалпы, кеніштегі жұмыстың қауіпсіздігі үшін жоспарлау-инженерлік, геотехникалық, геология-маркшейдерлік қызмет сынды бірқатар көмекші қызметтер де қарастырылған. Олар кеніштің жағдайын тәулік бойы бақылап, талдау жасайды.

Кеніштің геотехникалық тұрақтылығын қадағалайтын озық жүйесі бар геотехникалық қызметті ерекше атап өткен жөн, ол арқылы каръер ернеуінің жағдайы үнемі қадағаланады. Маркшейдерлік қызмет сканерлер мен ұшқышсыз ұшу аппараттары сынды геодезиялық заманауи жабдықтармен қамтамасыз етілген.

Жалпы, қазіргі таңда карьерде бір ауысымда 500-ден аса адам еңбек етуде. Сондай-ақ жүзден аса техника тұрақты қызмет көрсетеді.

Ал осыдан соң фабрикаға жеткізілген кенді дайындаудың келесі операциялары бойынша руданы алғашқы үгіту жұмыстары басталады. БАҚ өкілдері тау болып үйілген руданы алыстан бақылады. Осы жерден кен үгітілген кен қоймасына жеткізіледі. Ол жақтан тағы да ұнтақтау диірменіне жөнелтіледі. Айта кетерлігі, мұндағыдай алып үгіткіштер бүкіл Қазақстанда, тіпті ТМД елдерінде де жоқ. Оның өнімділігі сағатына 4 800 тонаға дейін жетеді.

Мұндағы процестер оператор бөлмесінде компьютерлендірілген басқару пульті арқылы басқарылады екен. Яғни, жалпы жұмыстың технологиялық көрсеткіштері бақыланады. Оператор жігіттер арнайы датчиктер арқылы барлығын айнадағыдай көріп отырады. Сондықтан да болар, ешқандай ақаулық, тосын жат орын алмайды.

Осылайша, бірнеше сатылы диірмендерден өткен кен әбден ұнтақталған соң арнайы техникалық су, кен массасынан мысты бөліп алу үшін химиялық реагенттер қосылып, ауа жіберіледі.  Соның нәтижесінде қоймалжың зат, яғни, кеншілер тілімен айтқанда, пульпаның құрамындағы мыс минералдары ауа көпіршіктерімен бірге қалқып судың бетіне шығады да, ернеуінен асып, арнайы науаларға құйылады. Бұл процесті сүттің бетіндегі қаймағын кілкіп алумен салыстыруға болады.

Ал науаға түскен көбік — бұл дайын болуға жақын мыс. Оны сүзгіден өткізіп, кептірген соң мыс концентраты дайын болады. Кәдімгі құрғақ цементті еске түсіретін бұл зат арнайы орында қапталып, вагондарға тиеледі. Алынған өнім осы арадан еліміздің әр түкпіріндегі  металлургиялық зауыттарға немесе экспортқа жөнелтіледі.

Жалпы, мұнда кен оксидті кешен мен сульфидті екі фабрикада өңделеді. Әр сульфидті фабриканың өнімділігі, игерілетін кен көлеміне қарай, жылына 25 млн тоннаға дейін жетеді. Алынатын мыс көлемі жылына 252,4 мың тоннаны құрайды. Бұл тек еліміздегі ғана емес, әлемдегі теңдессіз көрсеткіш саналады.

Расында, мұндағы іркіліссіз жұмыс тек бақылау мен тәртіптің ғана емес, қосымша тың жобалардың қолға алынуы мен үлкен жауапкершіліктің нәтижесінде де сәтімен атқарылады. Мәселен, барлық техникалар мен жабдықтардың қызмет сапасы тұрақты  түрде назарға алынады. Олардың істен шығуының алдын алу үшін арнайы бекітілген мамандар кешенді жұмыстар жүргізеді. Ол үшін зертханалық сараптау, зерттеу іс-шаралары жолға қойылған. Кәсіпорында жабдықтардың сенімділігін қамтамасыз ету жеке бөлімі бар. Ондағы мамандардың міндеті — ауыр жүк көліктерінің істен шығуының алдын алу. Одан бөлек, қажетті техникаларды құрастырып, күрделі жөндеуден өткізіп, жоспарлы түрде бабына келтіріп отырады.

— Әрбір құрылғыда электронды датчиктар бар. Олар онлайн режимінде бізге ақпараттар жолдап отырады. Компьютердегі сол ақпараттар бойынша сараптама жасаймыз. Құрылғылардағы температуралар мен қысым ұдайы есепке алынады. Алынған сараптамалардың қорытындыларына қарап, алдын ала болжам жасап, кейбір техникалық құрал-жабдықтардың істен шығуының алдын аламыз, — дейді бұл орайда ғылыми қызметкер Назерке Сағындықова.

Бұл жұмыстардың маңызы өте зор. Себебі өндіріс барысында сынып қалған, істен шыққан әр техниканың бос тұрған әр сағаты үлкен шығын әкеледі. Қаншама уақыт пен қаражат ысырап болады. Сол себепті техникалық ақаулықтардың алдын алуға ерекше көңіл бөлінеді.

Мұнда сонымен қатар көліктердің дизельдік жанар-жағармайына да сараптама жасалады. Ауыр жүк көліктерінің қозғалтқыштары ұзақ әрі сапалы қызмет көрсетуі үшін әрбір жанармайдың құрамы жіті тексеріліп отырады. Бұл ретте бөлімдегі лаборатория тәулік бойы үзіліссіз жұмыс істейді.

— Сараптама жұмыстарының нәтижесі бойынша алдын алу іс-шаралары арқылы, мәселен, карьердегі самосвал көлігіндегі қозғалтқыштың қызметін 15 мың сағаттан 30 мың сағатқа дейін күрделі жөндеусіз пайдалануға болады. Былайша айтқанда, ауыр салмақты көліктің өмірін ұзартамыз. Ол үшін заманауи технологиялық тәсілдерді өндіріске енгізудеміз. Сонымен қатар дизельді қозғалтқыштарға ультрафиктивті сүзгілер мен әлемдегі ең соңғы жағармайды қолданамыз, — дейді Назерке Сағындықова.

Кәсіпорындағы мамандар жаһандық озық инновациялық тәсілдерге де арқа сүйеуде. Мәселен, жас маман өз тәлімгері — колумбиялық осы саланың майталманы Дэвид Энрике де Кастромен бірлесіп, әлемдік тәжірибелерді өндіріске енгізуді қолға алыпты. Қазіргі таңда тау-кен комбинатында ғылыми ізденістерге жол ашық. Сондықтан да болар, осы қызметке келгеніне небары екі жыл ғана болған Назерке Сағындықова тағылымгерден аға инженер дәрежесіне дейін жоғарылап үлгеріпті.

Бұл жетістіктердің барлығы заманауи және цифрлық технологиялар қолданылатын, жасанды интеллектіге негізделген бағдарламалары бар Ақтоғай кен байыту комбинатының әлемдегі мыс концентратын өндіретін ірі кәсіпорындар қатарына қосылуға мүмкіндік беріп отыр. Осылайша, аталған ірі өндіріс ошағы KAZ Minerals Тобынының Бозшакөл комбинатымен қатар, Қазақстан тарихына соңғы жарты ғасырдың ең ірі, айтулы индустриалды өнеркәсіп орны ретінде енді десек болады.

Сөз соңында осынау кешенде үш жарым мыңға жуық адам жұмыс істейтінін, сондай-ақ жергілікті Ақтоғай мен Қопа ауылының тұрғындарын жұмысқа тартып, олар үшін көптеген әлеуметтік және тұрмыстық жағдайларын жақсарту жолдары қарастырылғанын да айта кету ләзім. Ол енді басқа мақалаға арқау болатын тақырып.

KAZ Minerals Aktogay: ИНДУСТРИЯЛЫ ӨНДІРІСТІҢ ЦИФРЛЫҚ-ИННОВАЦИЯЛЫҚ ӘЛЕУЕТІKAZ Minerals Aktogay: ИНДУСТРИЯЛЫ ӨНДІРІСТІҢ ЦИФРЛЫҚ-ИННОВАЦИЯЛЫҚ ӘЛЕУЕТІKAZ Minerals Aktogay: ИНДУСТРИЯЛЫ ӨНДІРІСТІҢ ЦИФРЛЫҚ-ИННОВАЦИЯЛЫҚ ӘЛЕУЕТІ

Ұқсас жаңалықтар

Масалар кімді көбірек шағады – дәрігер түсіндірді

11.07.2025
Масалар кімді көбірек шағады – дәрігер түсіндірді

Semeytany.kz – Жаз мезгілінде маса шағуы – көпшілік үшін жағымсыз жағдайлардың бірі. Дегенмен кей адамдарды масалар жиі шағып, енді біреулерін...

Толығырақ...Details

Семейде 40 аула абаттандырылады: облыс әкімі жөндеу жұмыстарының барысын тексерді

11.07.2025
Семейде 40 аула абаттандырылады: облыс әкімі жөндеу жұмыстарының барысын тексерді

Semeytany.kz – Абай облысының әкімі Берік Уәли Семей қаласындағы аулаларды абаттандыру барысымен танысты. Қалада «Аулаішілік аумақтарды ағымдағы жөндеу» бағдарламасы аясында...

Толығырақ...Details

Семейдегі әскери госпитальдің күрделі жөндеуі жалғасады – облыс әкімі

11.07.2025
Семейдегі әскери госпитальдің күрделі жөндеуі жалғасады – облыс әкімі

Semeytany.kz – Абай облысының әкімі Берік Уәли Семей қаласына жұмыс сапары барысында әскери қызметшілерге арналған медициналық мекеменің қазіргі жағдайымен танысты....

Толығырақ...Details

Семейде жылу маусымына дайындық басталды: облыс әкімі ЖЭО-1 жұмысын тексерді

11.07.2025
Семейде жылу маусымына дайындық басталды: облыс әкімі ЖЭО-1 жұмысын тексерді

Semeytany.kz – Абай облысының әкімі Берік Уәли Семей қаласына жұмыс сапары аясында 1-ші жылу электр орталығына (ЖЭО-1) барып, қазандықтағы жөндеу...

Толығырақ...Details

Семейдегі үлескерлер мәселесі шешім табуда: 65 азаматқа дайын пәтер ұсынылды

11.07.2025
Семейдегі үлескерлер мәселесі шешім табуда: 65 азаматқа дайын пәтер ұсынылды

Semeytany.kz – Абай облысының әкімі Берік Уәли Семей қаласындағы үлескерлер мәселесін сәуір айынан бастап жеке бақылауға алып, әрбір азаматтың құжатын...

Толығырақ...Details

Абай облысында жас геологтардың республикалық олимпиадасы басталды

11.07.2025
Абай облысында жас геологтардың республикалық олимпиадасы басталды

Semeytany.kz – Абай облыстық Геологиялық барлау колледжінде мектеп оқушыларына арналған жас геологтардың II Республикалық далалық олимпиадасы ресми түрде ашылды. Жарыс...

Толығырақ...Details

Жаңалықтар

Масалар кімді көбірек шағады – дәрігер түсіндірді

1 час бұрын

Семейде 40 аула абаттандырылады: облыс әкімі жөндеу жұмыстарының барысын тексерді

2 часа бұрын

Семейдегі әскери госпитальдің күрделі жөндеуі жалғасады – облыс әкімі

2 часа бұрын

Семейде жылу маусымына дайындық басталды: облыс әкімі ЖЭО-1 жұмысын тексерді

2 часа бұрын

Абайдың 180 жылдығы – ұлт мерейі: облыс әкімі зиялы қауыммен кеңесті

2 часа бұрын

Семейдегі үлескерлер мәселесі шешім табуда: 65 азаматқа дайын пәтер ұсынылды

2 часа бұрын

Абай облысында жас геологтардың республикалық олимпиадасы басталды

2 часа бұрын

Семейде жергілікті кәсіпкерлердің көрмесі өтті: сапалы өнім мен жаңа мүмкіндіктер

2 часа бұрын

Тоқаев қатысқан рәсім: Қазақстанда Орталық Азиядағы ең қуатты суперкомпьютер іске қосылды

2 часа бұрын

Туризм мен тәртіп басты назарда: Абай облысы әкімінің орынбасары Мақаншыға барды

2 часа бұрын
Тағы оқу...

Директор:
Риза Асанқызы Молдашева

Веб-менеджер:
Ерлан Айқынұлы


«Семей таңы» газеті 1969 жылы «Құрмет белгісі» орденімен, 2009 жылы ҚР Президентінің БАҚ саласындағы
грантымен марапатталған.

Редакция мекенжайы:

F18A5H3, Семей қаласы,
Қайым Мұхамедханов көшесі,12.

Байланыс:

Директордың қабылдау бөлмесі — 523657;
бас редактор — 520984;
Жарнама және баспасөзге жазылу бөлімі — 560803;
факс — 520475.

 

e-mail:
info@semeytany.kz


Қазақстан Республикасы Ақпарат және коммуникациялар министрлігі берген қайта тіркеу куәлігі
№7220-Г, 30.07.2018.ж.


Яндекс.Метрика

© «ABAI AIMAQ MEDIA» ЖШС

Нәтиже табылмады
Барлық нәтижені қарау
  • Жаңалықтар
    • Саясат
    • Мәдениет
    • Қоғам
    • Қылмыс
    • Спорт
    • Экономика
    • Жаһан
    • Көзқарас
  • Мультимедиа
    • Видео
    • Фото
  • Төртінші билік

© «Семей таңы газеттері – Вести Семей» ЖШС