"Семей таңы" газеті
  • Жаңалықтар
    • Саясат
    • Мәдениет
    • Қоғам
    • Қылмыс
    • Спорт
    • Экономика
    • Жаһан
    • Көзқарас
  • Мультимедиа
    • Видео
    • Фото
  • Төртінші билік
Нәтиже табылмады
Барлық нәтижені қарау
PDF нұсқа
  • Жаңалықтар
    • Саясат
    • Мәдениет
    • Қоғам
    • Қылмыс
    • Спорт
    • Экономика
    • Жаһан
    • Көзқарас
  • Мультимедиа
    • Видео
    • Фото
  • Төртінші билік
Нәтиже табылмады
Барлық нәтижені қарау
"Семей таңы" газеті
PDF
Нәтиже табылмады
Барлық нәтижені қарау

Ресейдегі су тасқынына кімдер кінәлі?

Солтүстік көршіде қызыл су күш алып барады.

12.04.2024
Ресейдегі су тасқынына кімдер кінәлі?
38
Қаралды
Facebook-ке бөлісуWhatsapp-қа бөлісуTelegram-ға бөлісу

РФ ТЖМ-інің хабарлауынша, топан судың үлкен көлемі енді келе жатыр. Шырқау шегіне жететін күні алда. Соған қарамастан, мұны «жергілікті деңгейлердегі апат» санаған Мәскеу о бастан баса мән бермеді. Қатты зардап шеккен өңірлерге Ресей Президенті түгіл, Үкіметінің төрағасы да арнайы сапарламады.

Тек губернаторлар және РФ төтенше жағдайлар министрі Александр Куренков қана шапқылап жүр. ТЖМ басшысы кеше Түмен облысына барды. Онда ғаламат қарғын су келмей жатып, 10-нан астам шағын қала су астында қалған. Сондықтан 8 сәуірден бастап, өңірде тасқынға байланысты төтенше жағдай режимі енгізілді.

Түмен облысында Тобыл және Есіл өзендеріндегі су деңгейі көтеріледі деп болжануда. Былтырдан бірнеше метр тереңдікке дейін қатқан тоң әлі жібіген жоқ, қар ғана қарқынды еріп жатыр.

РФ ТЖМ басшысы соның алдында Орынбор және Қорған облыстарында болып қайтты.

Жалпы алғанда, қазіргі кезде Ресей федерациясының қырықтан астам өңірін қызыл су жаулап алды. Әсіресе, биыл буырқанған Жайық (Ресейде Орал аталады), Еділ (Волга), Сібір өзендері мен сағалары жағаларынан тасып төгіліп, өз жолындағы елді мекендерді жаңқаша шайып кетіп жатыр.

Түрлі деректер бойынша РФ-ның бір ғана Орынбор облысында 20 мыңға дейін баспананы, 35 мыңдай саяжай-бақшаны су басқан.

Бұл тек басы ғана көрінеді. Тасқын су тағы екі өңірді жапқаны анықталды. Томь өзенінің асаулануы нәтижесінде Томск және Кемеров облыстарында елді мекендерді – қалашықтарды, деревняларды су шая бастады.

Топан суға қарық болған ресейлік өңірлер ішінде Орынбор облысы және Ор (Орск) қаласы бәрінен көп зардап шекті. Оларда федералдық ауқымдағы ТЖ енгізілді. Жергілікті биліктің мәлімдеуінше, бұл – соңғы 100 жылда болмаған ең алапат тасқын.

Ресейліктердің түсіріп, таратып жатқан видеоларында су бетінде тек шатыры ғана көрініп, тасқынмен бірге «жүзіп» бара жатқан үйлер бейнеленген. Яғни, қуаттылығы сонша, іргетасынан жұлып әкеткен.

Көршіде бөгет-дамбалар бірінен соң бірі жарылуда. Мысалы, Ор қаласындағы бөгеттің жарылуы салдарынан қаланың мыңдаған үйі су астында қалды. РФ ТЖМ-і және губернаторлар көмекке келуге құтқарушылар жетіспейтінін мойындауға мәжбүр болды.

Ресейлік ақпарат құралдары адамдардың құрбан болу оқиғаларын жазуда.

Проблеманы тағы бір жайт ушықтырды: су басқан қалалардағы, аудандардағы, деревнялардағы үйлерді ұрлықшылар «үптеп» кетуде. Ресейлік пабликтерде мародер бандалардың тұтас топтары жұмыс істейтіні хабарланды. Салдарынан, жиған дүние-мүліктерінен айрылып қалудан қорыққан тұрғындар эвакуацияланудан бас тартады.

РФ телеарналарынан көрсетілген сюжетте тасқын су көшесіне дейін кірген қалашықты арнайы үрмелі қайықтармен аралаған ТЖ қызметкерлері көрсетілді: олар көшелерді қайта-қайта кезіп, дауыс үдеткішпен эвакуациялану қажеттігін қанша ескертсе де, сыртқа бірде бір адам шықпаған. Соңынан елді мекендер терең судың астында қалады.

«Облыс аумағында қарғын суға қатысты жағдай өршіп барады. Үлкен су келмейді деп үміттеніп, көптеген тұрғын эвакуацияланудан бас тартады. Сөйтіп, санасыз тірлігімен өмірлерін қауіпке тікті. Құрметті тұрғындар, шұғыл оперативті қызметтердің нұсқауына салғырт қарамаңыздар! Су басатын аймақтарды ертерек тастап шығыңыздар», – деп ақпарат құралдары арқылы жалына үндеу тастады РФ ТЖМ-інің Орынбор облысындағы Дағдарыстық жағдайларды басқару орталығының бастығы Андрей Мельников.

«Қазақстандық із»

Эвакуациялаудан басқа халыққа көмегі тимеген жергілікті билік жаман әдетіне басып, апатқа кінәлілерді іздей бастады. РФ президентінің Орал федералдық округіндегі уәкілетті өкілі Владимир Якушев бұған Қазақстанды кінәлады. Оның дәйектеуінше, Қазақстан су қоймаларынан суды жіберу жайында Ресеймен алдын ала келісімге келмеген-мыс.

«Қорған және Түмен облыстары туралы сөз қозғағанда, су қоймаларының жүйесі сияқты факторды ескеруіміз керек. Ол су қоймалары көрші Қазақстанда орналасқан. Биылғыдай қыста қар көп жауғанда су қоймаларында да судың мол қоры жиналады. Сондықтан су қоймаларынан сол суды жіберу бойынша қазақстандық әріптестер бізбен алдын ала келісіп, пысықтап алғаны жөн. Жіберілетін судың көлемі келісімді, дұрыс, біркелкі болғаны жөн», – деп, РБК телеарнасынан мәлімдеген Путиннің өңірдегі өкілі Владимир Якушев «көршіге қатысты іс түзелсе», болашақта мұндай су тасқыны болмайтынын нықтады. «Түзету-корректировка» деген сөздің астарында не жатқанын Кремльдің өкілі түсіндіріп жатпады.

Бұл мәлімдеме Қазақстанның наразылығын туғызды. Өйткені Қазақстан төменде орналасқан, судың бастауында Ресейдің өзі отыр. Оның су қоймаларынан апатты түрде төккен суының бәрі Қазақстанға тасқындап жатыр. Қазақстанның Су ресурстары және ирригация министрлігі Якушевтің мәлімдемесіне жедел үн қатып, оның фейк екенін мәлімдеді.

«Тобыл өзенінің бойындағы су Ресейден келеді. Тиісінше, су жіберу туралы шешім Ресей тарапынан келетін ағынға сай қабылданады. Сондықтан Қазақстан Ресейдегі су тасқынына әсер етеді деп айту дұрыс емес. Бұл шындыққа жанаспайды!», – деп нақтылады министрлік.

Ведомствоның түсіндіруінше, 2 сәуірден бастап Қазақстан жағы Ресей тарапына Тобыл өзені бойынша су өткізу жөніндегі шешімдер туралы ақпарат беріп отыр. Тараптар тәулік бойы су ағынының ұлғаюына немесе азаюына қарай мәлімет алмасады. Сол себепті «кез-келген келісілмеген әрекет туралы сөз болмауға тиіс».

«Істегі кеміргіштердің ізі»

Ор қаласындағы күйреген дамбаны салған «Спецстрой» құрылыс компаниясының директоры құны 1 миллиард рубль тұратын қымбат бөгеннің жарылуына кеміргіштерді айыптады.

Соның алдында федералдық телеарналар су астында қалған елді мекендерді құндыз (бобер) сияқты су жануарлары еркін кезіп жүргенін паш еткен еді. Жайық өзеніндегі үйілген құмнан соғылған бөген 5 сәуір күні бұзылып, өңірді топан су жапты.

«Спецстрой» компаниясының директоры Сергей Комаров «Бірінші арнаға» берген сұхбатында мұның кінәсін өз компаниясына емес, жабайы жануарларға жапты.

«Біз бөгеннің бұзылуының ықтимал екі себебін қарастырдық: бұлар – адами фактор және кеміргіштер. Бірақ су бұзып өткен тұста түсірілген видеоларды қарай келе, адами фактордан мен бірден бас тарттым. Сонда бір фактор ғана қалды: кеміргіштер бұл дамбаны кеміріп, ін жасап, тесуі мүмкін. Сол екі-үш сантиметрлік тесік бөгенде жарықтың пайда болуына, судың жарып өтуіне жеткілікті болған», – деп салды Комаров.

Бұл мәлімдеме тележүргізушінің күлкісін емес, ашуын туғызды: ол кез келген кеміргіш бұза салатын бөгенді салуға және қабылдап алуға кімнің жол бергенін анықтау керектігін нұсқады. Бұл фактор шынымен бөгеннің қирауына әсер етсе, Ресейдегі көптеген дамбаға жарылу қаупі төніп тұр.

Тағы кімді айыптады?

Өз кезегінде РФ Тергеу комитеті Ордағы бөгенді салу барысында қауіпсіздік ережелерін бұзу және салғырттық баптары бойынша қылмыстық іс қозғады. РФ прокуратурасының хабарлауынша, 2010 жылы ғана іске қосылған жаңа бөгенді пайдалану кезінде оны күтіп ұстау талаптары бірнеше рет бұзылған. Техникалық лайықты жағдайға келтіру шаралары дер кезінде жүзеге асырылмаған.

Орал өзенінің бір сағасын бұғаттаған Ордағы бөген 5 сәуірден бері бұзылуын жалғастыруда. Әбден ашынған қала тұрғындары «Комсомольский алаңына» жиналып, биліктің өзін айыптап, саяси талаптар қоя бастады. Олар қала басшылығының отставкасын талап етті, В.Путинге бейнеүндеулер жазуда.

Орынбор облысының губернаторы Денис Паслер наразы халықтың бастамашыл топтарымен кездесті. Сонда оған «Кім кінәлі?» деген сұрақ төтесінен қойылды. Облыс басшысының пікірінше, халық кінәлі.

«Бәріңіз де кінәлісіздер! Тек зардап шеккендерді айыптамауға болады. Қылмыстық істер аяғына дейін жеткізілетініне күмәнданбаймын!», – деп шорт кескен губернатор бұған табиғи факторлар да ықпал еткенін қосты. Мысалы, қар еріп жатыр, жер 1,5 метрге дейін тоң болып қатқандықтан, еріген суды сіңіре алмады.

Енді белгілі болғандай, мыңдаған үйдің су астында қалуына соқтырған Жайықтағы бөгеннен «Ростехнадзор» мін тауып, сонау 2020 жылдан бері тексеріс барысында әшкереленген кемшілікті түзету керектігі жөнінде ұйғарымдар жіберіпті. Ор қаласының әкімшілігіне тиісті хаттар жолданған.

«Конструкцияның өзіне де сұрақтар көп. Ұзындығы 12 шақырымдық дамбаны салу жобасының конкурсына бір ғана компания қатысқан. Бір миллиард рубльге жуық қаражат солай игерілген. Құрылыс барысында да, жұмыстардың көлеміне қатысты да бұзушылықтарға жол берілген. Қарапайым тілмен айтқанда, бәрі тек қағаз жүзінде дұрыс орындалған. Орындалған жұмыстар актісі жөнсіздікке толы екенін анықтадым», – деді бөгенде бұрынғы жылдары аудит жүргізген сот эксперті Олег Дюкарев.

Яғни, коррупционерлер де айыпты. Жемқорлық сұғанақ қолын сұқпағанда, сонша көп адам зардап шекпес еді.

Ресейдің өзге өңірлерінде шағын бөгендер құлап жатыр, жергілікті биліктер бұған «солардағы қиыршық тастарды ұрлап, тасыды» деген сылтаумен жергілікті тұрғындарды айыптады.

Ұқсас жаңалықтар

Түркістан облысының прокуратурасы атаулы әлеуметтік көмек алу үшін жалған қорытындылар жасалғанын анықтады

18.09.2025
Түркістан облысының прокуратурасы атаулы әлеуметтік көмек алу үшін жалған қорытындылар жасалғанын анықтады

Жетісай ауданында атаулы әлеуметтік көмек (бұдан әрі-АӘК) тағайындау үшін жергілікті атқарушы органмен құрылған комиссия «атаулы әлеуметтік көмекке мұқтаж емес» деген...

Толығырақ...Details

Қаза тапқандар бар: Қарағандыда пойыз бен Mazda соқтығысты

18.09.2025
Қаза тапқандар бар: Қарағандыда пойыз бен Mazda соқтығысты

Semeitany.kz - Қарағанды облысында жолаушылар пойызы мен жеңіл көлік соқтығысып, үш адам оқиға орнында қаза тапты. Оқиға 17 қыркүйек күні...

Толығырақ...Details

Биыл 855 мыңнан аса отбасыға 404,3 млрд теңге жәрдемақы төленді

18.09.2025
Биыл 855 мыңнан аса отбасыға 404,3 млрд теңге жәрдемақы төленді

Semeytany.kz - ҚР Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігінің дерегінше, 2025 жылдың басынан бері көпбалалы отбасылар мен наградталған аналарға орта...

Толығырақ...Details

Семейге 200 орындық балалар ауруханасы, жаңа емханалар мен стадион салынады

18.09.2025
Семейге 200 орындық балалар ауруханасы, жаңа емханалар мен стадион салынады

Semeytany.kz - Абай облысында 79 жоба әзірленіп, оның 33-і даму жоспарына сай кезең-кезеңімен іске асады. Бұл туралы Өңірлік коммуникациялар қызметінде...

Толығырақ...Details

Жапонияда партия тізгінін жасанды интеллектке бермек

17.09.2025
Жапонияда партия тізгінін жасанды интеллектке бермек

Semeytany.kz – Жапонияда жаңадан құрылған «Жаңғыру жолы» (Path to Rebirth) партиясы жетекшілік қызметті жасанды интеллектке жүктейтінін мәлімдеді. Мұндай шешім партияның...

Толығырақ...Details

Германиямен меморандум: Абай облысының студенттері үш айлық тағылымдамаға барады

17.09.2025
Германиямен меморандум: Абай облысының студенттері үш айлық тағылымдамаға барады

Semeytany.kz - Абай облысы Геодезия, картография және құрылыс жоғары колледжі Германияның «MICHEL METALLBAU GmbH & Co. KG», «A&E NENASCHEW GMBH...

Толығырақ...Details

Жаңалықтар

Абай облысы Түркістандағы «Орталық Азия – Корея» форумында өңір әлеуетін таныстырды

5 часов бұрын

Түркістан облысының прокуратурасы атаулы әлеуметтік көмек алу үшін жалған қорытындылар жасалғанын анықтады

6 часов бұрын

Қаза тапқандар бар: Қарағандыда пойыз бен Mazda соқтығысты

8 часов бұрын

Биыл 855 мыңнан аса отбасыға 404,3 млрд теңге жәрдемақы төленді

8 часов бұрын

Семейге 200 орындық балалар ауруханасы, жаңа емханалар мен стадион салынады

9 часов бұрын

Жапонияда партия тізгінін жасанды интеллектке бермек

21 час бұрын

Германиямен меморандум: Абай облысының студенттері үш айлық тағылымдамаға барады

21 час бұрын

Бір аптада екі бас жүлде: Абай театры халықаралық сахналарда топ жарды

22 часа бұрын

Тоқаев Жасанды интеллектіні дамыту әдебі жөніндегі дінаралық комиссия құруды ұсынды

22 часа бұрын

Киелі жерлер — өзара құрмет пен халқымыздың мәдени саналуандығының символы — Президент

22 часа бұрын
Тағы оқу...

Директор:
Риза Асанқызы Молдашева

Веб-менеджер:
Ерлан Айқынұлы


«Семей таңы» газеті 1969 жылы «Құрмет белгісі» орденімен, 2009 жылы ҚР Президентінің БАҚ саласындағы
грантымен марапатталған.

Редакция мекенжайы:

F18A5H3, Семей қаласы,
Қайым Мұхамедханов көшесі,12.

Байланыс:

Директордың қабылдау бөлмесі — 523657;
бас редактор — 520984;
Жарнама және баспасөзге жазылу бөлімі — 560803;
факс — 520475.

 

e-mail:
info@semeytany.kz


Қазақстан Республикасы Ақпарат және коммуникациялар министрлігі берген қайта тіркеу куәлігі
№7220-Г, 30.07.2018.ж.


Яндекс.Метрика

© «ABAI AIMAQ MEDIA» ЖШС

Нәтиже табылмады
Барлық нәтижені қарау
  • Жаңалықтар
    • Саясат
    • Мәдениет
    • Қоғам
    • Қылмыс
    • Спорт
    • Экономика
    • Жаһан
    • Көзқарас
  • Мультимедиа
    • Видео
    • Фото
  • Төртінші билік

© «Семей таңы газеттері – Вести Семей» ЖШС