Ұлы Абайды халқымен қауыштырып, әлемге қазақ баласын танытқан кемеңгер жазушы Мұхтар Әуезовтің туғанына 120 жыл. Мұхтар тойы ел тойына ұласып, әртүрлі танымдық іс-шаралар өтуде.
Жарма жаңалықтың жаршысына айналғандай. Мемлекет басшысының «Рухани жаңғыру» бағдарламасы аясында Жарма ауданының әкімі Нұрлан Сыдықовтың бастамасымен, ұлы тұлғаның мерейтойына орай, ауданға қарасты Әуезов кентінде жазушының еңселі ескерткіші бой көтерді. Ескерткіш өткен сенбі күні салтанатты түрде ашылды.
Ескерткіштің ашылуына заңғар жазушының ұлы, мемлекет және қоғам қайраткері Мұрат Әуезов, абайтанушы, философ, ғалым, қоғам қайраткері Ғарифолла Есім, абайтанушы ғалым Арап Еспенбетов, Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университетінің ректоры Мейір Ескендіров, «Семей таңы – Вести Семей газеттері» ЖШС-нің директоры Риза Молдашева сынды құрметті қонақтар қатысты.
Салтанатты жиын Мұрат Әуезов пен Ғарифолла Есім бастаған құрметті қонақтардың ескерткішті ашуымен бастауын алды. Биіктігі 5 метрге жуық мыстан құйылған мүсін тарихи тұлғаның өмірлік ұстанымын ашып тұрғандай. Бұл жас мүсінші Нұрбол Қалиевтің сәтті шыққан туындысы десек, артық айтқандық емес.
Рухани тағылымы мол, тәлімдік танымы жоғары шараны ашқан аудан әкімі Нұрлан Сыдықов жиылған қауымды құттықтап, қолға алған бастамалы істің түпкі мәні мен мағынасына тоқталды. Бақыршық аталған кентке алаш ардақтысының есімі сонау 1967 жылы берілгенін атап өтті.
— Әуезов үні, Әуезов дәстүрі, Әуезов мектебі бірнеше ұрпаққа рухани күш, демеу болып, ізгілікке шақырып келеді. Уақыт озған сайын жазушы мұрасының маңызы арта түспек. Өйткені оның терең ойлы, көркемдігі жоғары туындылары адамзат дүниесіне тән мәңгілік құндылықтарды паш етеді. Сондықтан Әуезовтей ғұлама жазушы шығармаларынан нәр алған ұрпақтың санасы сергек, ойы озық, рухы мықты болмақ. Бүгінгі іс-шара да осы мақсатты көздейді,- деді Нұрлан Сыдықов.
Ескерткіштің бой көтеруіне жырақта жүрген атымтай жомарт азамат Оразхан Қалиев демеушілік жасағанын Нұрлан Бәтташұлы айрықша атап өтті. Әлбетте, жақсының жақсылығын айту парыз. Ескерткіштің ашылуына арнайы келген барлық құрметті меймандарға жармалықтардың атынан алғыс айтқан аудан әкімі қазақы дәстүрмен қаламгердің ұлы Мұрат Әуезовтің иығына шапан жауып, астына ат мінгізді. Туған жерді сүюдің үлгісін көрсеткен Оразхан Қалиевке Жарма ауданының Құрметті азаматы атағын табыс етті.
Оразхан Қалиев — Әуезов кентінің тумасы. Азаматтың бұл қадамы туған өлкесіне деген алғашқы қолдауы емес. Бұған дейін де оның демеушілігімен кентте жаңадан үлкен мешіт салынып, соғыс ардагерлеріне арналған ескірткіш монумент бой көтерген болатын. Атымтай азамат бүгінде Ресейдің Ханты-Мансий автономиялық округінің Сургут қаласындағы «ЮганСтройТранс» мекемесінің бас директоры қызметін атқарады. Жырақта жүрсе де кіндік қаны тамған жерін жадынан шығарған емес.
Жарма халқына алғысын жеткізген Мұрат Әуезов ерекше толқыныспен тебірене сөйледі.
— Бүгін қасиетті Жарма жерінде ұрпаққа тағылым боларлық оқиға өтуде. Мұхтар Әуезов есімін үлкен құрметпен еске алып, ескерткіш орнатып жатқандарыңызға мың да бір рақмет айтамын. Мүсіншіге ерекше алғысымды білдіремін. Қараңыздаршы, қандай ғажап! Ой да бар, мұң да бар. Әкеміздің көптеген ескерткіштерінің арасынан ойып тұрып орын алады. Мен үшін енді Әуезов кенті үлкен мәнге ие болды,- деді асылдың сынығы Мұрат Мұхтарұлы.
Абайтанушы, қоғам қайраткері Ғарифолла Есім игілікті істердің бастауы болған киелі мекеннің осынау жетістігінің алдында басын иетінін жеткізді.
— Мұрат Әуезов «ұлыларды құрметтейтін халықтың өзі ұлы халық» деген жақсы сөз айтты. Сіздерге бас иеміз. Ескерткіш өте сәтті шыққан. Мұндай мүсін Астанада да, Алматыда да, Семейде де жоқ. Ұлы жазушы осы мүсіні арқылы «Абай жолымен» жүрейік дейді бізге. Абай жолы – халықты даналыққа бастайтын, жақсылыққа, ырыс-берекеге, молшылыққа апаратын жол. Абай жолында болайық, Абайды оқиық. Ұлыларымызды ұлықтап, кемеңгер Мұхтардың есімін жаңғыртып отырған Сіздер де кемеңгерсіздер,- деп лебізін білдірді.
Жарма халқының атынан сөз алған еңбек ардагері Бекен Билейішқызы тарихи тұлғаның ескерткіші жазушы есімімен аталатын кентте бой көтергені орынды іс болғанын айта келе, Мұхтар рухына арнауын оқыды.
Ғалым Арап Еспенбетов:
— Елбасының «Рухани жаңғыру» бағдарламасын жармалықтардың іске асырып жатқанын көреміз. Ұлы Абайдай данышпанды тәрбиелеген Зере әжейге, айтыскер ақын Қалихан Алтынбаевқа да ескерткіш орнатылды, енді, міне, Әуезовтің ескерткіші менмұндалап тұр. Үлгі аларлық үлкен іс атқарылды,- деді.
Демеушілік жасап, жерлестерінің алғысына бөленген Оразхан Қалиев:
— Заңғар жазушыға ескерткіш орнату арқылы ұлы тұлғаға деген құрметімізді танытып отырмыз. Қаламгердің шығармаларының бүгінгі және келешек ұрпақтың рухын көтеруде алар орны ерекше. Білім алып, өсіп-жеткен туған жерімдегі осындай маңызды жобаға атсалысып, ізімді қалдырып отырғаныма мен өте қуаныштымын. Шын ниетпен атқарылған бастама қашанда берекелі болады. Осындай салихалы ой тастап, бастамашы болған аудан әкіміне және бір кісідей жұмыла білген барша қауымға алғысымды білдіремін,- деді кәсіпкер.
Абайдың «Жидебай-Бөрілі» мемлекеттік тарихи-мәдени және әдеби-мемориалдық қорық-музейінің директоры Болат Жүнісбеков ұлы тұлғаларымызды дәріптеп, өскелең ұрпаққа өнеге етуден ұтар тұстарымыз көп екенін айтып өтіп, ұлы Абайдың, заңғар Мұхтардың мұрасын насихаттауда үлкен еңбек сіңіріп жатқан аудан әкімінің жұмысын жоғары бағалай келе, Нұрлан Бәтташұлына музейдің арнайы медалін табыс етті.
Салтанатты жиын жармалық өнерпаздардың концертімен жалғасын тапты. Сонымен қатар жаңа алаңда оқушылардың қолынан шыққан түрлі туындылардан көрме ұйымдастырылды. Ал кент тұрғындары бұл күнді еш уақытта ұмытпайтындарын айтады.
— Кентке М.Әуезовтің есімі өткен ғасырдың 60-шы жылдарының бел ортасында берілген болатын. Шыны керек, есімі берілгенімен, лайықты насихатталмай келді. Міне, аудан әкімінің бастамасымен жазушының ескерткіші бой көтеріп, кент атауы жаңаша жаңғырып отыр. Осы істі ұйымдастырып, маңызды жұмысты жүзеге асырған барша азаматтарға алғысымды білдіремін,- дейді кент тұрғыны Бақытбек Әмірғазин.
Мұрат Әуезов бастаған құрметті меймандар кенттегі Бақыршық кен орнын игеруге күш салып жатқан «Бақыршық тау-кен өндіру кәсіпорны» ЖШС-нің жұмысымен жақын танысты. «Қызыл» жобасын жүзеге асырып отырған кәсіпорын бүгінде кен игеру жұмысына қызу дайындық үстінде. Серіктестік басшысы Юрий Овчинников ауқымды жобаның негізгі дайындық жұмыстары аяқталуға жақын екенін айтып, кен орнын және аяқталуға жақын қалған фабрика құрылысын көрсетті.
Дәл осы күні Мұхтар Әуезовтің құрметіне арналған футболдан жастар арасында аудандық жарыстың ақтық ойындары өтті. Осыған дейін іріктеуден өткен Шар және Әуезов кенті командалары қорытынды ойында жеңімпаздарын анықтады. Шар қаласының командасы ұлы жазушының 120 жылдығына орайластырылған жарыстың жеңімпазы атанды.
Мейірхан ОСПАНБАЕВ, «Семей таңы»