Өмірі қайнап, халқы жайнап жатқан болашағы бекем Бородулиханың ауасымен тыныстап, аудан жұртшылығының тіршілігімен танысудың сәті түсті. Аудандық ішкі саясат бөлімінің жетекші маманы Қайрат Чуйрюков бізді қарсы алып, бір күннің ішінде бірнеше нысандарды аралатып, ілкімді істермен таныстырып өтті. Қолымызға берілген іссапар кестесіне сәйкес, ең әуелі аудан әкімінің балында болып, медицина қызметкерлерінің күні мерекесіне арналған салтанатты жиынға қатыстық.
Алаламай адамды теңгергендер
Ұрпақ саулығы – ұлт болашағы. Осы ұранды үнемі басшылықта ұстайтын ауданның ақ халатты абзал жандары өздеріне жүктелген жауапты жұмысты асқан абыроймен атқарып келеді. Мұны біз Бородулиха ауданының Мәдениет үйінде өткен медицина қызметкерлерінің төл мерекесіне орайластырылған шара барысында аңғара алдық. Адам жанының арашашысы дәрігерлердің кәсіби мерекесінде алғашқы болып құттықтау сөз сөйлеген аудан әкімінің орынбасары Ерлан Селиханов медицина қызметкерлерін құттықтап, денсаулық саласына елеулі үлес қосып жүрген жандарды марапаттады.
— Ақ халатты абзал жандар, жаздың жайма-шуақ күндерімен келіп жеткен кәсіби мерекелеріңізбен аудан тұрғындары және басшылығы атынан шын жүректен құттықтаймын. Медицина — ерекше сала, оны жетістік пен кемшілік аясына сыйдыра алмайсың. Қала мен ауыл медицинасының алшақтығын мейлінше азайтып, дәрігерлік көмектің сапасын жоғарылату – бұл — 2016 — 2019 жылдарға арналған «Денсаулық» бағдарламасының басты мақсаты. Осы ретте Шығыс Қазақстан облысының Бородулиха ауданында ілкімді істер көп. Жаңадан алынған озық құрал — жабдықтар ел игілігіне жарап, мамандар біліктілігін шыңдауда. Сіздердің адам жанына араша болып жүрген зор еңбектеріңізді қашанда құрметтейміз,- деді Ерлан Селиханов.
Одан кейін ерен еңбектері үшін аудан дәрігерлері мен медбикелеріне Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау министрлігінің, облыс және аудан әкімдерінің марапаттары мен Құрмет грамоталары табыс етілді. Атап айтар болсақ, «Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау ісінің үздігі» құрметті төсбелгісімен Переменовка ауылдық дәрігерлік амбулаториясының бірінші санатты дәрігері Болат Абдуллаұлы Шідербаев, ШҚО әкімінің Құрмет грамотасымен Жерновка ауылдық дәрігерлік амбулаториясының бірінші санатты дәрігері Алмас Мұқашұлы Мақатаев марапатталды. Бұдан кейін аудан әкімінің орынбасары Ерлан Жұмабайұлы эндокринолог дәрігер Ольга Викторовна Таратутинаға, терапевт дәрігер Бақыт Шідербаеваға және басқа да қамту қызметкерлері мен медбикелерге аудан әкімі Григорий Акуловтың Құрмет грамотасын табыстады. Марапат иелері ескерткіш суретке түскеннен кейін, Бородулиха аудандық ауруханасының бас дәрігері Үміт Эфендиев барша әріптестеріне бір ауыз лебізін білдіріп, аудандағы медицинаның дамуы жөнінде баяндама жасады.
— Ел Президенті Нұрсұлтан Назарбаев “Төртінші өнеркәсіптік революция жағдайындағы дамудың жаңа мүмкіндіктері” атты қазақстандықтарға арнаған Жолдауында: «Халықтың өмір сүру ұзақтығының өсуіне және медициналық технологиялардың дамуына байланысты медициналық қызмет көрсетуге деген сұраныс көлемі арта түсетін болады. Тиімділігі аз және мемлекет үшін шығыны көп диспансерлік ем қолданудан негізгі созылмалы ауруларға алыстан диагностика жасап, сондай-ақ осы саланы амбулаторлық емдеу арқылы басқаруға көшу қажет. Бұл тәжірибе әлемде бұрыннан бар»,- деген болатын. Біздің ауданымызда медицина саласында көптеген істер атқарылды. Облыс әкімінің медицина саласына қойған әлемдік стандартқа қол жеткізу тапсырмасы бойынша аудан көлемінде тындырымды жұмыс атқарып жатырмыз. Лапароскопиялық операция жасау әдісі де 4 жылдан бері 2 мыңнан астам адамның сауығып кетуіне ықпал етті. Наркозбен тыныс алдыру аппараты, неміс, жапондық озық қондырғылар, жаңа құрал-жабдықтар жұмысымыздың сапасын едәуір жоғары көтерді. Бұл қондырғы науқастың ағзасына қажетті жағдайды өзі реттеп отырады. Сондықтан операцияға дейін де, кейін де ауырсыну болмайды. Облыстық бюджеттен жаңа құрал-жабдықтар сатып алуға 2016 жылы 105 миллион, ал былтыр 86 миллион теңге бөлінді. Мұның бәрі – цифрлы қондырғылар. Арнайы тағылымдамадан өткен дәрігерлер қазір бұл аппараттарды бес саусағындай біледі. Дәстүрлі оталарға қарағанда, бұл әдістің артықшылығы көп. Ота адам тәнін кеспей-ақ арнайы түтікті енгізу арқылы монитордан бақыланып жасалады. Жас хирургтеріміздің барлығы бұл тәсілді меңгеріп алды. Қазір тәжірибемізбен облыс қана емес, республика көлемінде бөлісіп жатырмыз. Соңғы жылдары жедел жәрдем көліктері де жаңартылуда. Аурухана ұжымы «Денсаулық» бағдарламасы шеңберінде облыста алғашқы болып цифрлы ақпараттық жүйеге көшуге дайындалуда. Өткен жылы 64 дәрігер біліктіліктерін шыңдады,- деді өз баяндамасында Үміт Эфендиев.
Бас дәрігердің сөзіне қарағанда, қазір алдын ала тіркелу арқылы кезек күту 50 пайызға азайып, 15 адамға дейін кеміп отыр. Интернет қызметін пайдалану арқылы науқастар аудандық орталық аурухана дәрігерлерінің қабылдау кестелерін біле алады. Электронды денсаулық төлқұжаты жасалу үстінде. Осылайша, «Цифрлық Қазақстан» жобасының аудан көлемінде табысты жүзеге асқанына куә болдық.
Үміт Мұсаоғлы Эфендиев ауданның ШҚО Денсаулық сақтау басқармасының Құрмет грамоталарын тәжірибелі медицина қызметкерлері Гүлзира Еркінбекова, Майра Молдашева және Инна Смертинаға табыс етті.
Дәрігерлердің мерекелік салтанатында Бородулиха аудандық ардагерлер кеңесінің төрағасы Оралғазы Құсманұлы Байжанов барлық ардагерлер атынан сөз алып, құттықтау тілегін арнады.
— Ақ халатты абзал жандар, бүгін Сіздердің мерекелеріңіз. Сіздер адам жанының арашашысыздар. Шыр етіп дүниеге келген нәрестеден бастап еңкейген қарияға дейін Сіздердің мейір-шапағаттарыңызға бөленеді. Соғыс және тыл ардагерлері шипалы қолдарыңыздан ем-дом алуда. Оларға арналған емдік палатада барша медициналық жағдай жасалған. Өзім барлық аудан тұрғындары мен ардагерлері атынан дәрігерлердің жұмысына сәттілік тілеймін,- деді ақсақал.
Болашақ чемпиондар ұстаханасында
Аудан аумағында 141 спорт ғимараты бар. Балалар мен жасөспірімдер спорт мектебінде 520 жеткіншек спортпен айналысады. Онда жиыны 10 бөлімше жұмыс істеп, 6 филиал ашылып отыр, 17 жаттықтырушы еңбек етеді. Біз солардың ішінде Белағаш ауылдық округіне қарайтын Зенковка ауылындағы «Коммунальник» шаруа қожалығының базасында таяуда ғана пайдалануға беріліп, ауыл жастарының мақтанышына айналған жаңа нысанды көзбен көрдік.
Тоқсаныншы жылдардың ортасында Константин және Ирина Поптар Германияға көшіп кеткен болатын. Бірақ ол жақты жерсінбей, бірер жылдан кейін туып — өскен Зенковкасына қайырыла оралған еді. Келе сала жұбайы Ирина басқаратын «Коммунальник» шаруа қожалығын құрып, мемлекеттің фермерлерге жасаған жеңілдіктерінің арқасында шаруаларын дөңгелете білді. Қазір бизнестің әлеуметтік жауапкершілігі аясында қожалық аудандық және облыстық деңгейдегі қайырымдылық істерге тұрақты көмек көрсетеді. Мәселен, өткен жылдың 17 желтоқсанында «Туған жер» акциясы аясында 250 адамдық жабық хоккей кортын пайдалануға берді. Жаңа спорттық нысанның лентасын аудан әкімі Григорий Акулов келіп қиған еді. Осы шуақты мезетті республикалық «Хабар 24 kz» телеарнасы түсіріп, көрші аудандардан келген хоккей командалары арасындағы қызу тартысты республика жұртшылығына көрсеткен болатын. Константиннің ендігі арманы — корттың астына мұз салқындатқыш орнатып, жыл он екі ай жұмыс істеуін жолға қою. Тағы бір айта кетерлігі, аудан әкімдігі болашақта тағы бір осындай нысанды Зенковкаға көршілес жатқан Петропавловка ауылында да ашуды жоспарлап отыр. Былтырғы жылы осы акция аясында ауданның шаруа қожалықтары 300 миллион теңгенің қайырымдылық қаржысын жинапты. Қожалық басшысы Константин Поп біздің журналистік топты киім ауыстыратын орынды, жуынатын бөлмені және жылу қазандықтарын аралатып, көркі көз тартқан кортты да көрсетті. Сондай-ақ «Зенковка» хоккей командасының 2017-2018 жылдардағы спорттық жетістігін паш ететін грамоталарын қолымызға ұстатты. Аталған нысанның қыс мезгілінде жылумен қамтамасыз етілуін қожалық толықтай өз мойнына алған екен. Сонымен қатар 120 миллион теңгеге корт салып, жерлестеріне тарту жасап отырғанын нағыз мәрттік деуге болады.
— Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев қазақстандықтардың басым бөлігі дене шынықтырумен айналысуы қажеттігін әр Жолдауында айтып келеді. Мемлекет басшысының осы орайдағы тапсырмасын орындау шеңберінде ауданымызда біртіндеп спорттық нысандар ашылуда. Тұрғындардың дене шынықтырумен айналысуларына толықтай жағдай бар. Аудан әкімі жаңа спорт кешеніне 4,5 миллион теңгенің сертификатын табыс етті. Бұл қаражатқа спорттық киім-кешек сатып алдық. Хоккей кортын ересектер де, оқушылар да асыға күтті. Ашылу салтанатына аудан әкімі Григорий Акулов, аудандық мәслихат хатшысы Уәлихан Майжанов, аудандық ардагерлер кеңесінің төрағасы Оралғазы Байжановтар қатысып, спортшыларға игі тілегін жолдаған еді. Өскелең ұрпақты салауатты өмір салтына бағыттау үшін ашылған спорттық нысан оқушылардың денсаулықтарын жақсартуға мүмкіндік береді. Осындай шаралар әсіресе алты ай қысы бар Бородулиха өңірі үшін аса маңызды. Денсаулықтың мықты болуы үшін спорттың қажет екені рас. Хоккейшілеріміз осы жерде талай жолдастық кездесу өткізіп, шеберліктерін шыңдап үлгерді. Негізі, хоккейі өте дамыған ауданымыздағы жезкенттіктермен бәсекелес бола бастадық. Бәрі осы корттың арқасы,- деді Константин Поп.
Өз кезегінде Ирина Поп бұл жерде хоккейден жарыстар ұйымдастырылып қана қоймай, сонымен қатар ауыл тұрғындары отбасыларымен бірге демалыстарын өткізетінін айтады.
— Біздің мақсатымыз өз ауылымызға осындай тарту жасау арқылы халықтың ынтымағын арттыру болатын. Сол мақсатымызға жеттік деп нық сеніммен айта аламын. Ұлымыз Саша хоккей десе ішкен асын жерге қоятын. Қазір ол Өскемен қаласында хоккей жаттықтырушысы мамандығы бойынша білім алуда. Отағасы да хоккей десе жанын береді. Ал хоккей кешенін тұрғызу оның көптен бергі арманы еді. Соған қол жеткізіп отыр,- деді И.Поп.
Константин мен Иринаның ұлдары Саша жаңадан ашылған хоккей кешеніндегі «Зенковка» хоккей клубының мүшесі ретінде бізді ауданның талантты хоккейшісі, спорттық жарыстарда Семейдің намысын қорғап жүрген Максим Диканскийдің үйіне бастап апарды.
— Алғашында Поптардың үйінің жанында кішкентай мұз қорабы бар еді. Бәрі содан басталды. Хоккеймен 5 жастан бастап шұғылданып келемін. Қазір өзіміздің командамыз бар. Ауданда чемпион болсақ, облыста жүлдегерлер қатарында келеміз. Мектеп бітірген соң хоккей жаттықтырушысы боламын,- дейді «Зенковка» хоккей клубының шабуылшысы Максим.
Поптар отбасын ауылда бәрі құрметтейді. Хоккей кешенінде әзірге 40-тан астам бала ресми тіркеліп, жаттығып жүр. Болашақта жаттықтырушы мәселесі шешілсе, мәнерлеп сырғанау үйірмесін ашу жоспарда бар екен.
Болашаққа түлеп ұшты жас түлек
Бородулиха ауданында 34 білім мекемесі бар. Оның ішінде 25 орта, 4 негізгі, 5 бастауыш білім беретін мектепте бес мыңға таяу оқушы білім алып жатыр. Ауданда Балалар музыка мектебі мен Шығармашылық үйі 718 өренді өнерге баулып отыр. Мектептен тыс ұйымдарға бюджеттен 38554,0 мың теңге бөлінсе, Шығармашылық үйіне соның 21362,0 мың теңгесі беріліп келеді.
Осы күні жас түлектерге арналған әкім балын Шығармашылық үйі ұстаздары мен аудандық Мәдениет үйінің ұжымы бірлесіп өткізді. Аудан әкімшілігі ғимаратының алдын мерекеге сай жайнатып қойыпты. Біз, түлектердің салтанатты кеші басталмас бұрын, Бородулиха аудандық әдістемелік кабинетінің әдіскері Анаргүл Сағатбекқызы Бақаевамен тілдескен едік.
— Биылғы жылы 316 оқушы мектеп бітірсе, соның 70-80 пайызы ҰБТ тапсырады. 2018 жылы 13 шәкірт «Алтын белгі», 3 оқушы үздік аттестат иегері атанып отыр. Осы түлектерге «Алтын белгі» мен үздік аттестатты аудан әкімі табыс етеді. Спорт пен өнерде топ жарған мектеп бітірушілерге аудан әкімінің сыйлығы мен граматосы тапсырылады. Аудан басшылығының, мектеп басшыларының құттықтау сөздері айтылып, ата-аналар тілек білдіреді. Одан кейін вальс биленіп, арты отшашуға ұласады,- деп кеш жоспарымен бөлісті А.Бақаева.
Аудан мақтанышына айналған түлектердің қатарында Н.Островский атындағы орта мектептің 11 сынып оқушысы Александра Словагина бар. Ол — республикалық пән олимпиадаларының жеңімпазы, «Алтын белгі» иегері.
— Д.Серікбаев атындағы Шығыс Қазақстан мемлекеттік университетіне оқуға тапсырамын. Қалаған мамандығым – педагог-дефектолог. Бұл мамандықты таңдаған себебім — туа біткен мүгедектігі бар балаларды жұрт санатына қосқым келеді. «Алтын белгі» иегері атану маған оңайға соққан жоқ. Көп ізденіп, көп оқуға тура келді. Өзім сияқты барша түлектерге армандарына қол жеткізіп, қалаған мамандықтары бойынша оқуға түсулерін тілеймін,- дейді 2018 жылдың түлегі.
Аудан мектептерінің бітіруші түлектері сап түзеп бір түзудің бойында орналасқаннан кейін, Әнұранымыз әуеледі.
Аудан әкімі Григорий Иосифович Акулов бүгін аудан мектептері үшін үлкен мереке екенін, олар өздерінің кезекті түлектерін ұшырып отырғанын айта келе, барша мектеп бітірушілерге ақ жол тілеп, «Алтын белгі» мен үздік аттестатты өз иелеріне табыс етті. Бұдан кейін спорт пен өнерде жетістікке жеткен мектеп бітірушілер аудан әкімінің сыйлығымен, грамотасымен марапатталды. Түлектер мектеппен қоштасу вальсін билеген соң, кеш отшашуға ұласып, өз мәресіне жетті. Түлектер ұшырған ақ кептерлер көкке самғады.
Осылайша, бір күннің ішінде Бородулиха ауданының тыныс-тіршілігіне қанық болып, тамаша көңіл-күймен жұмыс сапарын аяқтадық.
Мақала Бородулиха ауданы ішкі саясат бөлімінің тапсырысы негізінде әзірленді.
Серік ӘБІЛҚАСЫМҰЛЫ, «Семей таңы»
