"Семей таңы" газеті
  • Жаңалықтар
    • Саясат
    • Мәдениет
    • Қоғам
    • Қылмыс
    • Спорт
    • Экономика
    • Жаһан
    • Көзқарас
  • Мультимедиа
    • Видео
    • Фото
  • Төртінші билік
Нәтиже табылмады
Барлық нәтижені қарау
PDF нұсқа
  • Жаңалықтар
    • Саясат
    • Мәдениет
    • Қоғам
    • Қылмыс
    • Спорт
    • Экономика
    • Жаһан
    • Көзқарас
  • Мультимедиа
    • Видео
    • Фото
  • Төртінші билік
Нәтиже табылмады
Барлық нәтижені қарау
"Семей таңы" газеті
PDF
Нәтиже табылмады
Барлық нәтижені қарау

Баланы орысша оқытыңыз. Әйтпесе біздің нарыққа кіре алмайсыздар – Кремль өкілі

07.06.2022
Баланы орысша оқытыңыз. Әйтпесе біздің нарыққа кіре алмайсыздар – Кремль өкілі

фото: даланьюс

596
Қаралды
Facebook-ке бөлісуWhatsapp-қа бөлісуTelegram-ға бөлісу

Кремль пропагандасы арнасынан асып-сөгіліп, күн өткен сайын параноясы асқынып барады деп хабарлайды Dalanews.kz. 

Орта Азия, оның ішінде Қазақстанды алысқа ұзатқысы келмейтін Кремль қазақтану процесіне қалай тежеу саларын білмей дағдаруда. Отыз жылда өсіп-өнген ұрпақ намазды Мәскеуге қарап оқитын алдыңғы буынға қарағанда салт-санасы азат. Олар орыс тілін місе тұтпайды. Орыс әлемінің өне-бойынан мүңкіп тұрған агрессия мен пропогандадан жиренеді.

АҚШ, Батысқа ұмтылатын кейінгі буын үшін қазіргі Ресейдің құндылықтары орта ғасырдың идеологиясы іспеттес, тым тұрпайы, тым жат. Кремльді алаңдатып отырған да осы жайт.

Орыстілді кеңістіктің тынысы тарылып, орысшадан мақұрым аудиторияның қалыптасып жатқаны Мәскеу үшін қауіпті тенденция.

Содан да болар орыстың ортасына кетіп, танымал атанған қазақтарды саяси саудаға салуда.

Мәселенки Кремльге қарасты Қаржы университетінің профессоры Геворг Мирзаянның айтуынша ресейлік шоу-бизнесте атағы шыққан Нұрлан Сабыров, Әділ Жәлелов секілді әнші-әртістер орыстілді нарықтың төл өнімі. Орыстілді ортасыз олардың танымал атануы неғайбыл еді.

Әлбетте мұнысы рас. Отандық шоу-бизнесте, Қайрат Нұртас пен Төреғалидің ортасында бұл екеуінің тасада қалары ап-анық еді. Жоқ, талантының кемдігінен емес,  орыстілді кеңістіктің аясы тарылып, орысша тыңдайтын аудиторияның кеміп жатқанынан деп ұғыну керек.

Қазақтілді аудитория ілгерідегі екеуге мұхтаж емес, олардың кетісін де ешкім аңғарған жоқ. Ашығын айтқанда, бұлар өріс іздеп кетті, өздері үшін кетті…

Алайда Мирзоян мырзаның мұнымен келіскісі жоқ. Орыс тілі қазақтың талантын танымал ететін, ешбір баламасы жоқ, ешкімге дес бермейтін нарық деп есептейді.

“Орысша сөйлейтін 300 миллион адам бар. Ойлап қараңызшы, біздің аудитория телегей теңіз. Қазақстанда осыны ұғынбай, орыс тіліне қарсы шығып жүрген қауымның танымына таңым бар. Орысша білмейтін таланттың өрісі тарылады, Ресейдің нарығына шыға алмай, опық жейді…”, – дейді ол.
…

Ертеңін ойлайтын ел орыс тіліне алабөтен көңіл бөлуі керек. Онсыз өсу де, даму да жоқ, тек тұралау. Орыс тілі талай таланттың томағасын сыпыратын трамплин. Одан бұрын көл-көсір капитал, сатып алу қабілеті қалыптасқан қауқарлы аудитория.

Сөй деген Мирзаян мырза баласын орысша оқытқан қазақ, саналы қазақ деп санайды.

Айтуынша Қазақстанның орыс тіліне мемлекеттік мәртебе беруінде үлкен мән бар. Бұл біздің елдің орыс әлемінің бір бөлшегі екенін білдіреді, орыс тілінің парқын түсінетінімізді аңғартады.

Осы арқылы ресей пропагандасының кезекті порциясын ақпараттық шекарасы ашық-шашық жатқан Қазақстанға қотара салған Мирзаян мырза мұнысына марқайып отырғанын жасырмайды.

“90-шы жылдардың топалаңында орыс тілінен жирену қалыпты дүние ретінде қабылданды. Ел эйфорияға беріліп кетті. Орта Азияда өзбектер мен қазақтардың қарқыны күшті еді. Өзбек жастары ұстаздардың орысша дәріс оқуына қарсы шықты. Қазақтар да қалыс қалған жоқ. Орыс әлемінен іргені аулақ салу керек дейтін аудитория қалыптасты. Бұл аудитория көбеймесе, азаймай отыр. Қазір орысшаны қоя тұрып, ағылшын тілін үйренуге үгіттеп жатыр. Кремльдің ықпалынан шығу үшін түріктермен тізе қосуға, Батыспен ауыз жаласуға әзір. Бәрібір алысқа ұзай алмайды…”, – дейді Мирзаян.

…

Себебі сананы тұрмыс билейді. Ұлт деп ұрандатқандар халықтың қарнын тойғыза алар қауқарда емес. Орта Азияның халқы жұмыссыз жүр. Бір кездері Ресейден теріс айналғандай болған өзбектер пен қырғыздар орыстың көшесін сыпырып, кәрізін жөндеп күнелтуде.

“Орта Азиядан келген жүздеген, мыңдаған мигрант Ресей нарығынан нәпақа тауып жүр”, – дейді сарапшы.

Түсінгеніміз, Мирзаян мысал еткен Нұрлан Сабыров пен Әділ Жәлелов және тағы да басқа қазақстандық әнші-әртістердің екі қолға бір күрек іздеп келген қара жұмысшылардан еш артықшылығы жоқ. Мұны ашып айтпаса да, сөз ауанынан анық аңғардық.

Орыс тілінің ықпалын кеңейту арқылы Орта Азияны ашса алақанында, жұмса жұдырығында ұстағысы келетін Кремль бұл ойын Мирзаянның аузымен айтқызыпты. Миллиондаған мигранттың Ресейден “пана тапқанын” бұлдап, Ресей болмағанда Орта Азия бұратылып, аш-жалаңаш қалар еді дегенге меңзеген екен.

Сарапшының мәліметінше былтыр өзбек мигранттары үйлеріне 913 млн доллар аударған. Ал тәжік жұмысшылары 350 млн долларға жетеқабыл қаражатты елдегі ағайын-туысына жөнелткен.

“Әділ мен Нұрлан? 90-шы жылдары өмірге келген қазақ жастарының көпшілігі бұл екеуіндей емес, орысшасы олқы. Шала-пұла сөйлейді.

Орыстілді нарықта танылудың басы шарты – орысша таза сөйлеу. Онсыз біздің кеңістікке кіре алмайсың. Саған жоғары жалақы төленбейді. Тіпті даяшы болатын дәрменің жоқ. Күнделікті тұрмыста аяққа оратылатын тілдік фактор қаншама”, – дейді кейінгі қазақтардың орыс тілін керек етпейтініне қынжылған Кремль сарапшысы.

…

Мирзаянның пікірінше Орта Азияның, оның ішінде Қазақстанның орыс тілінен түбегейлі бас тартып, орыс әлемімен қатынасты шорт үзетін шамасы жоқ. Керісінше орыс тіліне оралу процесі басталуы мүмкін.

Мигранттар мәселесінде Кремльге байланып қалған Өзбекстан, Тәжікстан, Қырғызстан секілді елдер орыс тіліне қайта көңіл бөлуде. Ресей астанасында аялдап қалған қара жұмысшылар ұл – қыздарын орыс мектебіне беруде. Бұлардың басына туған күн қазаққа да келеді деп болжайды Мирзаян мырза.

“Қырғызстанда баласын орыс мектебіне бергісі келетін ата-аналар ұзынсонар кезекте тұр. Өзбекстанда орысша оқытатын ұстаздар жетіспеуде. Түркменстанда орысша оқитын баланың орны бөлек. Оған айрықша статус берілген. Ата-аналар баласын орыс мектебіне беру үшін қомақты қаржы төлейді. 30 мыңға жуық тәжік жастары Ресей ЖОО-ларында білім алуда”, – дейді ол.

Сөй деген Мирзаян Кремльдің орыс тілінің құлашын кеңейтуге қатысты ұлы жоспары жүзеге асарына кәміл сенімді. “Ресейге оқу іздеп келген Орта Азия жастарын филфакка түсіру қажет. Орыс тілі мұғалімі атанып, елінде өз мамандығы бойынша жұмыс істесін. Жәрдемдесейік…”, – дейді.

…

Әнші-әртістің эмиграциясы шоу-бизнес үшін көз үйренген қалыпты үрдіс. Кремльдің жағдайында бұл кезекті ақпараттық пропагандаға азық болатын арзанқол науқан. Отандық орыстілді өнер өкілдерінің Ресейге ұмтылуы, сол жақтың шоу-бизнесімен қан-жыны араласып, атағы шығуы орыс тілінің ұлылығын білдірмейді. Керісінше Қазақстандағы орыс тілінің өрісі тарылып, орысша контентке сұраныстың төмендеп жатқанын аңғартса керек. Еліміздегі орыстілді өнер өкілдерінің ақырғы аялдамасы – Ресей.

 

Әзірлеген, Думан БЫҚАЙ

Мақалада: Баланы орысша оқытыңыз. Әйтпесе біздің нарыққа кіре алмайсыздар – Кремль өкілі

Ұқсас жаңалықтар

Масалар кімді көбірек шағады – дәрігер түсіндірді

11.07.2025
Масалар кімді көбірек шағады – дәрігер түсіндірді

Semeytany.kz – Жаз мезгілінде маса шағуы – көпшілік үшін жағымсыз жағдайлардың бірі. Дегенмен кей адамдарды масалар жиі шағып, енді біреулерін...

Толығырақ...Details

Семейде 40 аула абаттандырылады: облыс әкімі жөндеу жұмыстарының барысын тексерді

11.07.2025
Семейде 40 аула абаттандырылады: облыс әкімі жөндеу жұмыстарының барысын тексерді

Semeytany.kz – Абай облысының әкімі Берік Уәли Семей қаласындағы аулаларды абаттандыру барысымен танысты. Қалада «Аулаішілік аумақтарды ағымдағы жөндеу» бағдарламасы аясында...

Толығырақ...Details

Семейдегі әскери госпитальдің күрделі жөндеуі жалғасады – облыс әкімі

11.07.2025
Семейдегі әскери госпитальдің күрделі жөндеуі жалғасады – облыс әкімі

Semeytany.kz – Абай облысының әкімі Берік Уәли Семей қаласына жұмыс сапары барысында әскери қызметшілерге арналған медициналық мекеменің қазіргі жағдайымен танысты....

Толығырақ...Details

Семейде жылу маусымына дайындық басталды: облыс әкімі ЖЭО-1 жұмысын тексерді

11.07.2025
Семейде жылу маусымына дайындық басталды: облыс әкімі ЖЭО-1 жұмысын тексерді

Semeytany.kz – Абай облысының әкімі Берік Уәли Семей қаласына жұмыс сапары аясында 1-ші жылу электр орталығына (ЖЭО-1) барып, қазандықтағы жөндеу...

Толығырақ...Details

Семейдегі үлескерлер мәселесі шешім табуда: 65 азаматқа дайын пәтер ұсынылды

11.07.2025
Семейдегі үлескерлер мәселесі шешім табуда: 65 азаматқа дайын пәтер ұсынылды

Semeytany.kz – Абай облысының әкімі Берік Уәли Семей қаласындағы үлескерлер мәселесін сәуір айынан бастап жеке бақылауға алып, әрбір азаматтың құжатын...

Толығырақ...Details

Абай облысында жас геологтардың республикалық олимпиадасы басталды

11.07.2025
Абай облысында жас геологтардың республикалық олимпиадасы басталды

Semeytany.kz – Абай облыстық Геологиялық барлау колледжінде мектеп оқушыларына арналған жас геологтардың II Республикалық далалық олимпиадасы ресми түрде ашылды. Жарыс...

Толығырақ...Details

Жаңалықтар

Масалар кімді көбірек шағады – дәрігер түсіндірді

2 часа бұрын

Семейде 40 аула абаттандырылады: облыс әкімі жөндеу жұмыстарының барысын тексерді

2 часа бұрын

Семейдегі әскери госпитальдің күрделі жөндеуі жалғасады – облыс әкімі

2 часа бұрын

Семейде жылу маусымына дайындық басталды: облыс әкімі ЖЭО-1 жұмысын тексерді

2 часа бұрын

Абайдың 180 жылдығы – ұлт мерейі: облыс әкімі зиялы қауыммен кеңесті

2 часа бұрын

Семейдегі үлескерлер мәселесі шешім табуда: 65 азаматқа дайын пәтер ұсынылды

2 часа бұрын

Абай облысында жас геологтардың республикалық олимпиадасы басталды

2 часа бұрын

Семейде жергілікті кәсіпкерлердің көрмесі өтті: сапалы өнім мен жаңа мүмкіндіктер

2 часа бұрын

Тоқаев қатысқан рәсім: Қазақстанда Орталық Азиядағы ең қуатты суперкомпьютер іске қосылды

3 часа бұрын

Туризм мен тәртіп басты назарда: Абай облысы әкімінің орынбасары Мақаншыға барды

3 часа бұрын
Тағы оқу...

Директор:
Риза Асанқызы Молдашева

Веб-менеджер:
Ерлан Айқынұлы


«Семей таңы» газеті 1969 жылы «Құрмет белгісі» орденімен, 2009 жылы ҚР Президентінің БАҚ саласындағы
грантымен марапатталған.

Редакция мекенжайы:

F18A5H3, Семей қаласы,
Қайым Мұхамедханов көшесі,12.

Байланыс:

Директордың қабылдау бөлмесі — 523657;
бас редактор — 520984;
Жарнама және баспасөзге жазылу бөлімі — 560803;
факс — 520475.

 

e-mail:
info@semeytany.kz


Қазақстан Республикасы Ақпарат және коммуникациялар министрлігі берген қайта тіркеу куәлігі
№7220-Г, 30.07.2018.ж.


Яндекс.Метрика

© «ABAI AIMAQ MEDIA» ЖШС

Нәтиже табылмады
Барлық нәтижені қарау
  • Жаңалықтар
    • Саясат
    • Мәдениет
    • Қоғам
    • Қылмыс
    • Спорт
    • Экономика
    • Жаһан
    • Көзқарас
  • Мультимедиа
    • Видео
    • Фото
  • Төртінші билік

© «Семей таңы газеттері – Вести Семей» ЖШС