Тәуелсіздіктің алғашқы жылдарында еліміздің жастарына Оксфорд, Кембридж сынды әлемнің беделді университеттерінде білім алуға жол ашылды. 1993 жылдан бері шетелдік жоғары оқу орындарынан мамандық алып келген түлектер бүгінде денсаулық сақтау, білім беру, мәдениет, ғылым және техника салаларында жүздеген ірі ғылыми жобаларды жүзеге асырып, үлкен жетістіктерге жетуде. Осы уақыт аралығында «Болашақ» бағдарламасының ауқымы кеңейе түсті. Бағдарлама тізіміне топ-250 — QS, Times Higher Education, Academic Rankings of World Universities халықаралық академиялық және БРИКС елдерінің топ-20 Ұлттық рейтингтеріне кіретін 26 елден 236 шетелдік жоғары оқу орны енді.
Биыл, Мемлекет басшысының тапсырмасы бойынша, «Болашақ» бағдарламасын қайта бағдарлау процесі іске қосылды. Еңбек нарығы қажеттіліктерінің болжамы есепке алына отырып, енді инженерліктехникалық кадрларды даярлауға басымдық беріледі. Осыған байланысты «Болашақ» бағдарламасы бойынша техникалық және ITмамандықтарға гранттар саны 36 пайыздан 60 пайызға дейін ұлғайды. Басымдыққа ие мамандықтар тізіміне академиялық оқу үшін 92 және тағылымдамадан өту үшін 158 мамандық енгізілген. Ал биыл, еңбек нарығын талдау нәтижелеріне сәйкес, тізімге инновациялар, жаңа технологиялар, медицина және индустриялық инженерия, жаратылыстану ғылымдары саласы бойынша 40 жаңа мамандық енді. Оған қоса инженерлік-техникалық мамандықтарға жаңа жеңілдік санатын енгізу қарастырылуда. Бұл туралы «Болашақ» бағдарламасы бойынша шет ел жоғары оқу орындарына түсу ережелерін түсіндіруге арналған брифингте айтылды. Биылғы жылы бағдарлама бойынша магистратурада және резидентурада оқу үшін 385 стипендия, докторантура бағдарламалары бойынша 60 стипендия бөлінген. Тағылымдамадан өту үшін құжаттарды қабылдау 5 қыркүйекте басталып, 2022 жылдың 14 қазанына дейін жалғасады. Брифингте конкурстық рәсімдерді басқару менеджерлері өтінімдерді қабылдау процесін түсіндіріп, қатысушылардың барлық сұрақтарына жауап берді. — Бізде тағылымдамадан өту және академиялық оқу үшін белгілі санаттар бар. «Болашақ» бағдарламасы бойынша тағылымдамадан 12 айға дейін кез келген шетелдік ұйымда немесе жоғары оқу орнында өтуге болады. Біз 26 елмен ынтымақтастықта жұмыс істейміз», – деді конкурстық рәсімдер басқармасының менеджері Аружан Рыспекова. Оның айтуынша, егер үміткер конкурстан өтетін болса,» Болашақ « бағдарламасы оған бүкіл оқу немесе тағылымдама бойы демеуші болады. Тұруға, тамақтануға, медициналық сақтандыруға, оқу материалдарына және жылына бір рет екі жаққа ұшуға жеке қаражат бөлінеді. Бағдарламадан өткеннен кейін мамандануы бойынша Қазақстан аумағында 3 жыл жұмыс істеу қарастырылған. — Сондай-ақ жеңілдік санатына ауылдық жерлерден үміткерлер енгізіледі. Олар үшін мүмкіндіктерді кеңейту жоспарда бар. Мысалға, IELTS тапсыру нәтижесі бойынша ағылшын тілін білуге қойылатын талапты 5.0 балл деңгейіне дейін төмендету, ауылдық елді мекенде міндетті тұру мерзімін 3 жылдан 2 жылға дейін қысқарту жоспарда бар. Сонымен қатар аудандық маңызы бар қала тұрғындарын да осы санатқа қосу көзделген, -дейді маман. Сондай-ақ іріктеу турларының саны алтыдан үшке дейін қысқарды: кешенді тест, тәуелсіз сараптама комиссиясының мүшелерімен жеке әңгімелесу және шет елде кадрлар даярлау жөніндегі республикалық комиссияның отырысында құжаттары қаралады. Конкурсқа қатысу үшін үміткерлер Қазтест емтиханын (нәтижесі В1 деңгейінен кем емес) тапсырғаны туралы сертификат, шет тілі бойынша (нәтижесі кемінде 9.0-ден 5.0 деңгейіндегі) IELTS сертификатын тапсыруы керек. Үміткерлерге ыңғайлы болу үшін конкурстық іріктеуге қатысуға өтінімдерді қабылдау енді толығымен онлайн режимінде өтеді. «Болашақ» бағдарламасы бойынша жетекші шетелдік жоғары оқу орындарына түскісі келетін жастар Egov.kz. мемлекеттік қызметтер порталында құжаттар тапсыра алады.
Бибі ТӨЛЕГЕНҚЫЗЫ,
«Семей таңы