"Семей таңы" газеті
  • Жаңалықтар
    • Саясат
    • Мәдениет
    • Қоғам
    • Қылмыс
    • Спорт
    • Экономика
    • Жаһан
    • Көзқарас
  • Мультимедиа
    • Видео
    • Фото
  • Төртінші билік
Нәтиже табылмады
Барлық нәтижені қарау
PDF нұсқа
  • Жаңалықтар
    • Саясат
    • Мәдениет
    • Қоғам
    • Қылмыс
    • Спорт
    • Экономика
    • Жаһан
    • Көзқарас
  • Мультимедиа
    • Видео
    • Фото
  • Төртінші билік
Нәтиже табылмады
Барлық нәтижені қарау
"Семей таңы" газеті
PDF
Нәтиже табылмады
Барлық нәтижені қарау

ҚҰНАНБАЙДЫ МОЙНЫНА МІНГІЗІП ҚАҒБАНЫ ЖЕТІ АЙНАЛҒАН ІЗҒҰТТЫ ЖАЙЛЫ НЕ БІЛЕМІЗ?

01.09.2022
ҚҰНАНБАЙДЫ МОЙНЫНА МІНГІЗІП ҚАҒБАНЫ ЖЕТІ АЙНАЛҒАН ІЗҒҰТТЫ ЖАЙЛЫ НЕ БІЛЕМІЗ?
9.9k
Қаралды
Facebook-ке бөлісуWhatsapp-қа бөлісуTelegram-ға бөлісу
М.Әуезовтің “Абай жолы” роман-эпопеясындағы негізгі кейіпкерлердің бірі Ізғұтты 1830 жылы Ақсуат өңіріндегі «Қарғыба» өзенінің бойындағы «Қара оба» дейтін жерде дүниеге келген.
Аға сұлтан Құнанбайдың сенімді серіктерінің ішінде Ізғұттының өзіндік орны ерекше. Абайдың әкесі Құнанбайдың асырап алған інісі Ізғұттының шын аты — Бақтыбай, Найман ішінде қаракерейдің мұрын руының тоқабай тармағынан. Құнанбайдың туған қарындасы Тайбала осы Тоқабай ішіндегі Нұран деген байдың баласы Мұхамеджанға ұзатылады. Арада біраз жыл өткен соң апасын артынан іздеп барған Құнанбайға Тайбаладан туған он жасар шамасындағы жиені Бақтыбайды аманат ретінде береді.
Бақтыбай нағашы жұрты Шыңғыстауға барған жылы жазда Абай туады. Өскенбай ауылы : «Соңынан Абай ерді, Құнекең аға сұлтан болды. Бұл бала оң аяғымен келді, ізі құтты болды», — деп оның бұрынғы Бақтыбай атын өзгертіп, «Ізғұтты» деп жаңа есім берген екен. Ізғұтты Құнанбайдың жанында жүріп жастайынан ел билігіне араласады. Ер тұлғалы, ақылды азамат ел арасында зор беделге ие болады. Құнанбай Ізғұттыға жер беріп, енші беріп, үйлендіреді.
» 1875 ж. Құнанбай Меккеге қажылық парызын өтеуге Ізғұттыны ертіп барады. Меккеде Құнанбай қажы бірнеше айлар бойы бөгеліп, қазақ, Орта Азия халықтары үшін арнайы «Тәкия» деп аталатын жатын үй салдырғанда, жат жердегі үлкен істің басы-қасында болып жүріп, тезірек бітіруге қолқабыс еткен де осы ер тұлғалы Ізғұтты еді,-«деп жазады белгілі жазушы Бейбіт Сапаралы .
Меккеде брінші күні қағбаны жеті айналып, қабырғаға қойылған қасиетті «Қара тасты» сүйіп барып, ішке кіреді екен. Сол күні Құнекеңнің аяқ астынан ыстығы көтеріліп, өз аяғынан жүруге шамасы келмей қалады, ауру адамды «ауруы елге жұғады» деп кіргізбейді екен. Құнекең сол күні кеште қамығып, құдайға налып, көзіне жас алыпты:
— Ей, жаратқан алла, Әу баста Құнанбай қып жаратып едің, аузыма дүйім елді қаратып едің. Бір кісідей бұл дүниенің рахатын көрсетіп едің, алла. Оншадан-мұнша келгенде мен қалайша қор болдым?! Сонау жер түбінен келіп тұрып Қағбаның есігінің алдына жетіп, ішін көре алмағаннан маған өлім артық. Одан да, Алла, мені алсаңшы, ажалыңды жібер, — деп көкке қаратып екі қолын жайған екен.
Осыны көріп, естіп отырған Ізғұтты:
— Құнеке, ренжіп, налымаңызшы. Алла жәрдем берсе, ертең мен сізді сол есіктен елдің алдымен кіргізейін, — депті. Құнанбай бұл сөзге нанар-нанбасын білмепті. Ертеңінде ұзыннан ұзақ кезекті көрген Ізғұтты Құнекеңе:
— Мініңіз, менің мойныма! – деген Ізғұтты дереу алпамсадай Құнекеңді екі аяғын мойнына асылдыра иығына балаша көтеріп қондырады да Қағбаны жеті айналады. Қасиетті тасты сүйеді. Ертеңіне құдай қуат беріп Құнекеңнің денсаулығы түзеле бастапты.
Сөйтіп Құнекең арманына жетіп, құдайдың үйін де елмен бірге көріп қайтыпты. Ізғұттының тар жерде жасаған тапқырлық ерлігіне өте риза болып, қол жайып, батасын беріпті.
Мекке сапарынан Құнекең «Үлкен қажы», Ізғұтты «Кіші қажы» атанып кайтыпты.
Материалды дайындау барысында журналист, Ізғұттының төртінші ұрпағы (шөбересі) Медетжан Ізғұттинов пен белгілі жазушы Бейбіт Сапаралының еңбектеріндегі деректер пайдаланылды.
Мақалада: ҚҰНАНБАЙДЫ МОЙНЫНА МІНГІЗІП ҚАҒБАНЫ ЖЕТІ АЙНАЛҒАН ІЗҒҰТТЫ ЖАЙЛЫ НЕ БІЛЕМІЗ?

Ұқсас жаңалықтар

«Әкеме көлік алып беру»: Әскерде қайтыс болған сарбаздың соңғы хаты табылды

22.10.2025
«Әкеме көлік алып беру»: Әскерде қайтыс болған сарбаздың соңғы хаты табылды

Semeytany.kz - Алматыда мерзімді әскери қызметке шақырылған 22 жастағы Нұрасыл Әнуар әскер қатарына қосылғанына бір апта өтпей көз жұмған еді....

Толығырақ...Details

Абай облысында 610 спорт нысаны жұмыс істейді

22.10.2025
Абай облысында 610 спорт нысаны жұмыс істейді

Биыл Көкпекті ауылындағы жүзу бассейні, Алғабас ауылындағы спорт кешені және Ауезов ауылындағы модульдік спорт залы пайдалануға берілді. Сонымен қатар, Курчатов,...

Толығырақ...Details

Абай облысында 97 инвестициялық жоба іске асырылады

22.10.2025
Абай облысында 97 инвестициялық жоба іске асырылады

Абай облысында биылғы жылдың тоғыз айының қорытындысында әлеуметтік-экономикалық даму көрсеткіштері бойынша оң серпін байқалды. Бұл туралы Өңірлік коммуникациялар қызметінде өткен...

Толығырақ...Details

Елде «Republic Day» акциясы басталды: Республика күніне орай мыңдаған тауарға жеңілдіктер

22.10.2025
Елде «Republic Day» акциясы басталды: Республика күніне орай мыңдаған тауарға жеңілдіктер

Республика күні қарсаңында Сауда және интеграция министрлігі жергілікті атқарушы органдармен бірлесіп, ішкі нарықты қолдауға және халық үшін тауарлардың қолжетімділігін арттыруға...

Толығырақ...Details

Абай облысында ауыз су жобаларының мерзімі қатаң бақылауға алынды

22.10.2025
Абай облысында ауыз су жобаларының мерзімі қатаң бақылауға алынды

Semeytany.kz - Абай облысының әкімі Берік Уәлидің төрағалығымен өткен кеңесте тұрғындарды ауыз сумен қамтамасыз ету мәселесі талқыланды. Жиынға аудан және...

Толығырақ...Details

Семейде 100 гектарлық орман тұқымбағы іске қосылды

22.10.2025
Семейде 100 гектарлық орман тұқымбағы іске қосылды

Semeytany.kz - «Бүкілқазақстандық ағаш отырғызу күні» аясында Семейдегі Бейбітшілік аралында жаңа орман тұқымбағы өз жұмысын бастады. Ашылу рәсіміне облыс әкімі...

Толығырақ...Details

Жаңалықтар

«Әкеме көлік алып беру»: Әскерде қайтыс болған сарбаздың соңғы хаты табылды

20 минут бұрын

Абай облысында 610 спорт нысаны жұмыс істейді

1 час бұрын

Абай облысында 97 инвестициялық жоба іске асырылады

1 час бұрын

Елде «Republic Day» акциясы басталды: Республика күніне орай мыңдаған тауарға жеңілдіктер

1 час бұрын

Абай облысында ауыз су жобаларының мерзімі қатаң бақылауға алынды

3 часа бұрын

Семейде 100 гектарлық орман тұқымбағы іске қосылды

3 часа бұрын

️Абай облысының Сыдықбаевтар әулеті – «Мерейлі отбасы – 2025» байқауының жеңімпазы

4 часа бұрын

Шар қаласында жаңартылған Мәдениет үйі ашылды

4 часа бұрын

Абай облысында жаңа «Келешек мектебінде» ерекше форматтағы Ашық есік күні өтті

4 часа бұрын

«Республикам менің!»: Үржарда Егемендік декларациясына 35 жыл арналды

8 часов бұрын
Тағы оқу...

Директор:
Риза Асанқызы Молдашева

Веб-менеджер:
Ерлан Айқынұлы


«Семей таңы» газеті 1969 жылы «Құрмет белгісі» орденімен, 2009 жылы ҚР Президентінің БАҚ саласындағы
грантымен марапатталған.

Редакция мекенжайы:

F18A5H3, Семей қаласы,
Қайым Мұхамедханов көшесі,12.

Байланыс:

Директордың қабылдау бөлмесі — 523657;
бас редактор — 520984;
Жарнама және баспасөзге жазылу бөлімі — 560803;
факс — 520475.

 

e-mail:
info@semeytany.kz


Қазақстан Республикасы Ақпарат және коммуникациялар министрлігі берген қайта тіркеу куәлігі
№7220-Г, 30.07.2018.ж.


Яндекс.Метрика

© «ABAI AIMAQ MEDIA» ЖШС

Нәтиже табылмады
Барлық нәтижені қарау
  • Жаңалықтар
    • Саясат
    • Мәдениет
    • Қоғам
    • Қылмыс
    • Спорт
    • Экономика
    • Жаһан
    • Көзқарас
  • Мультимедиа
    • Видео
    • Фото
  • Төртінші билік

© «Семей таңы газеттері – Вести Семей» ЖШС