Көрнекті ғалым, абайтану ғылымының негізін салушы, ақын, аудармашы, кешегі Алаш арыстарының ізін жалғастырушы Қайым Мұхамедхановтың туғанына биыл 100 жыл. Ғалымның ғасырлық мерейтойын жан – жақты атап өту жыл басынан – ақ бастау алды. Қазір Қайым Мұхамедханов шығармашылығына арналып шаһардың мәдени мекемелерінде танымдық, тағылымдық іс – шаралар легі толастамауда.
Еліміздегі ең көне музейлердің бірі Семейдің облыстық тарихи-өлкетану музей қорында Қайым Мұхамедхановтың 30-дан аса жеке құжаттары мен жеке тұтынған заттары сақтаулы. «Жақсының аты өлмейді, ғалымның хаты өлмейді» деп халық даналығында айтылғандай, Қайым Мұхамедхановтың мұрасы болашақ ұрпаққа өнеге екеніне ешкім шүбә келтірмес. Ғалымның мерейлі кезеңіне арналып музейде «Қазақтың ұлы Қайымы» атты тарихи-танымдық кеш ұйымдастырылды. Кешке қатысушылар ғалым өмірінің әр қырына тоқталып, өнегелі ғұмырынан сыр шертті. Семейдің Шәкәрім атындағы мемлекеттік университеті жанындағы «Шәкәрімтану» ғылыми-зерттеу орталығының директоры Ақмарал Смағұлова «Қайым Мұхамедхановтың шығармашылығы мен өмірбаяны» тақырыбы аясында ғалымның ұлағатты ұстаздық жолы мен ғұлама ғалымдығы жайында әңгімелесе, Құсмілия Нұрқасым Қайымның Алаш әдебиеті рухында тәрбиеленген қайраткер екеніне тоқталды. Қайым Мұхамедхановтың өлеңдері, поэмалары, аударма өлеңдері өз алдына бір төбе. Ғалымның ақындығы жайында, республикалық «Абай» журналының бас редакторы, ақын Мұратбек Оспанов сөз етті.
Қайым Мұхамедхановтың ХХ ғасырдың көрнекті тұлғаларымен жазысқан хаттары кітап болып жарыққа шыққан. Қайым Мұхамедханов «Хаттар сөйлейді» кітабында отандық тарих пен ғылым, өлкетану мен мәдениет туралы, «Карлагта» өткізген ауыр азапты күндері жайлы деректер келтірілген. Кеш соңында аталмыш кітапты баласы Дегдар Қайымұлы музей қорына табыстап, музей мамандарына алғысын білдірді.
Кеште Абайдың «Желсіз түнде жарық ай», «Сегіз аяқ», «Көзімнің қарасы» сияқты Қайымның сүйіп тыңдайтын әндері шырқалды. Кешке шақырылған қонақтар бейнетаспа, слайд деректері арқылы көптеген мағлұматтарға қанығып, зор әсер алып қайтты. Қайым Мұхамедханов еңбегін насихаттау Қайым үшін емес, болашақ жастар үшін керек. Ендеше, бұл іс-шаралар жалғасын таба бермек.
Ләззат ӘЛЖАН, Семейдің облыстық тарихи-өлкетану музейінің бөлім басшысы.