"Семей таңы" газеті
  • Жаңалықтар
    • Саясат
    • Мәдениет
    • Қоғам
    • Қылмыс
    • Спорт
    • Экономика
    • Жаһан
    • Көзқарас
  • Мультимедиа
    • Видео
    • Фото
  • Төртінші билік
Нәтиже табылмады
Барлық нәтижені қарау
PDF нұсқа
  • Жаңалықтар
    • Саясат
    • Мәдениет
    • Қоғам
    • Қылмыс
    • Спорт
    • Экономика
    • Жаһан
    • Көзқарас
  • Мультимедиа
    • Видео
    • Фото
  • Төртінші билік
Нәтиже табылмады
Барлық нәтижені қарау
"Семей таңы" газеті
PDF
Нәтиже табылмады
Барлық нәтижені қарау

Елімізде электронды шылымға тыйым салу туралы шешім қабылданды

13.04.2022
Елімізде электронды шылымға тыйым салу туралы шешім қабылданды
362
Қаралды
Facebook-ке бөлісуWhatsapp-қа бөлісуTelegram-ға бөлісу

Себебі, олар бақылаусыз сатылады, әрі бағасы да жасөспірімдерге мейлінше қолжетімді. Қынжылтатыны сол, электронды сигареттер, вейптер жастар арасында сәнге айналды.

Денсаулық сақтау министрлігі бұл кеселді «эпидемияға» теңеді, тиісінше, онымен күрес те қатаң болатынға ұқсайды. Әйтпесе, вейп саудасы әбден бақылаусыз кеткен, деп хабарлайды inbusiness.kz.

Электронды сигарета, мини-кальян, бугенератор, вапорайзер немесе вейп – өте ұсақ тозаңды аэрозоль, қарапайым тілмен айтқанда бу тудыратын құрылғы болып табылады. ДСМ-нің байламынша, Қазақстанда «электрондық тұтыну жүйелерінің» (ЭТЖ), вейптердің таралуы және пайдаланылуы «эпидемия сипатына ие» болды. Себебі, олар бақылаусыз сатылады, әрі бағасы да жасөспірімдерге мейлінше қолжетімді. Қынжылтатыны сол, электронды сигареттер, вейптер жастар арасында сәнге айналды.

Министрлік анықтағандай, бұл проблеманы бірнеше фактор ушықтырып жатыр. Біріншіден, ол аумақтық тұрғыдан қолжетімді: ЭТЖ-вейптер әрбір дерлік ірі азық-түлік дүкенінен табылады, сауда орталықтарының кіреберісінде көбіне келушілерді осы өнім сатылатын стендтер мен дүңгіршектер қарсы алады. Екіншіден, олар арзан тұрады: бір вейптің құны 2 мың теңгеден аспайды: 1 девайстың бағасы орта есеппен 1 700 теңгеден. Салдарынан, оны жастардың, оқушылардың тұтынуы «геометриялық прогрессияда» өсіп барады. Мәселен, соңғы 6 айда ЭТЖ-вейптердің саудасы 372%-ға артқан. Әлеуметтік зерттеу барысында бұл өнімді тұтынушылардың негізгі бөлігі 21-ге толмаған жастар екені әшкереленді. Үшіншіден, саудагерлердің көбі құқықтық нигилизм танытып, темекі атаулыны ашық сатуға тыйым салатын заңнама талаптарын аяқасты етеді: бұл өнімдерді ашықтан ашық паш етеді. Балаларға да сата береді.

Нәтижесінде, шымылдырық ішіне жасырылатын темекі өнімдеріне қарағанда адамдар үшін енді сыртқы қабы көз жауын алатын вейптер анағұрлым тартымды көріне бастады. Төртіншіден, ЭТЖ-вейптердің елге бақылаусыз әкелінуі жолға қойылыпты. Бесіншіден, өндірушілер өз өнімінің шынайы құрамын қасақана жасырады, онда улы заттардың, тіпті никотиннің барын атап көрсетпейді. Мұның бәрі ЭТЖ-вейптерге толық тыйым салуға негіз бола алады: «Осыған байланысты вейптердің айналымына толық тыйым салу –мүмкін болатын жалғыз реттеу тетігі болып есептеледі» деген тоқтамға келді ДСМ.

Мұндай тыйым Денсаулық кодексіне түзетулер енгізетін «Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы» ҚР Кодексіне өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» жаңа заң жобасында қарастырылған. Яғни, ол күшіне енуі үшін алда Үкіметке осы өнімді өндірушілердің, импорттаушылардың лоббиін және дау-жанжалын еңсеріп, Парламентте қорғап шығу қажет болады. Ең бастысы, ДСМ тиісті шешімге келіп отыр. Жалпы, министрлік пен оны қолдаушы қоғамдық ұйымдардың бұл салада күрес тәжірибесі зор: 2020 жылы олар дәл осылайша, шегілмейтін, яғни шайналатын темекі бұйымдары мен «темекісіз» снюстердің елдегі айналымына толық тыйым салынуына қол жеткізді. Салыстыру үшін айтсақ, соған қол жеткізе алмаған Өзбекстанда бүгінде «снюс эпидемиясы» өрши түсуде. Қазақстанда қазір 6 300-ден астам сауда орнында бір реттік вейптер сатылады. Соның ішінде 2 100 сауда орны оларды стенд-сөрелерде ашықтан ашық орналастырып сатады. Ғылыми қызметкерлердің халықаралық альянсы – HBSC-дің жүргізген зерттеуіне сәйкес, Қазақстанда 15 жастағы ұлдардың кем дегенде 14%-ы және қыздардың 6%-ы вейптерді татып көрген. 11–15 жастағы ұлдардың 8,5%-ы және қыздардың 3,8%-ы электронды темекіні тұтынған. 2014 жылғы деректерімен салыстырғанда көрсеткіштер ұлдар арасында 3 есе (!), қыздар арасында екі есе өсті. Негізі, вейп, электронды сигареталарды өткізушілерді аяудың қажеті жоқ, тыйым салатын жағдайға жеткізген өздері кінәлі. Әлдекімнің еркесіндей, заңды елемей тайраңдады. Олардың бассыз ісіне тосқауыл қоймай, қарап отырса, биліктің пәрмені, қауқар-қайраны қайда?

Мысалы, Денсаулық сақтау министрлігінің 2020 жылғы 15 желтоқсандағы №ҚР ДСМ-277/2020 бұйрығына сәйкес, ЭТЖ сұйықтықтарындағы никотиннің рұқсат етілген деңгейі 1 мг/см3 шамасынан аспауға тиіс еді. Алайда министрліктің Санитариялық-эпидемиологиялық бақылау комитеті жүргізген зерттеудің нәтижелері оларда никотиннің мөлшері 67,6 мг/см3 дейін жететінін көрсеткен. Яғни, рұқсат етілген деңгейден ондаған есе асып кеткен! «Вейптердің заттаңба-этикеткаларында жалған ақпарат басылады: өндірушілер никотиннің құрамы жөнінен тұтынушыны адастырады. Никотин тіпті «никотинсіз» өнімдерден де табылды», – деп мәлім етті ведомство. Мамандардың мәліметінше, вейп секілді өнімдерді тұтыну адамның жүйке жүйесіне және эндокринді жүйесіне теріс әсер етеді. Халықаралық түрлі зерттеулер көрсеткендей, жас адамдар никотинге тез тәуелді болып қалады. Бұл зат олардың бас миындағы қосылыстардың өзгеруіне соқтыруы мүмкін, салдарынан есейе келе биполярлы бұзылу, депрессия және басқа да психикалық дерттерге шалдығады. ЭТЖ-вейптер жасөскіндердің өкпесін қандай қорқынышты күйге жеткізетіні бейнеленген роликтер, зерттеу нәтижелері интернетте жетерлік. АҚШ-тың Берклидегі Лоренс атындағы ұлттық зертханасының мамандары осы электронды сигареталарды шегу кезінде адам бойына 31 қауіпті зат даритынын әшкереледі. Бу тудыру үшін құрылғының аккумуляторын қыздырған кезде аты жаман ауруға соқтыратын концерогендік заттардың шоғырлануы айтарлықтай артады.

Сондай-ақ өнімді әрбір клиентке қолжетімді әрі арзан ету үшін электронды сигарета, вейптерге арналған сұйықтықтарды көбіне кездейсоқ цехтарда, қолмен әзірлейді. Ондай заттың құрамы да белгісіз, гигиена мен санитарлық нормалар да сақталмайды. Ендеше ұлт саулығына, ұлттық қауіпсіздікке төнген қатерді жоятын кез келді, тіпті ДСМ біршама кешігіп те қалғандай.

БІЗДІ ӘЛЕУМЕТТІК ЖЕЛІЛЕРДЕН ОҚЫҢЫЗ!

Абай облысында қандай аудандар ашылады?  Абай облысында қандай аудандар ашылады?   Абай облысында қандай аудандар ашылады?

Мақалада: Елімізде электронды шылымға тыйым салу туралы шешім қабылданды

Ұқсас жаңалықтар

Масалар кімді көбірек шағады – дәрігер түсіндірді

11.07.2025
Масалар кімді көбірек шағады – дәрігер түсіндірді

Semeytany.kz – Жаз мезгілінде маса шағуы – көпшілік үшін жағымсыз жағдайлардың бірі. Дегенмен кей адамдарды масалар жиі шағып, енді біреулерін...

Толығырақ...Details

Семейде 40 аула абаттандырылады: облыс әкімі жөндеу жұмыстарының барысын тексерді

11.07.2025
Семейде 40 аула абаттандырылады: облыс әкімі жөндеу жұмыстарының барысын тексерді

Semeytany.kz – Абай облысының әкімі Берік Уәли Семей қаласындағы аулаларды абаттандыру барысымен танысты. Қалада «Аулаішілік аумақтарды ағымдағы жөндеу» бағдарламасы аясында...

Толығырақ...Details

Семейдегі әскери госпитальдің күрделі жөндеуі жалғасады – облыс әкімі

11.07.2025
Семейдегі әскери госпитальдің күрделі жөндеуі жалғасады – облыс әкімі

Semeytany.kz – Абай облысының әкімі Берік Уәли Семей қаласына жұмыс сапары барысында әскери қызметшілерге арналған медициналық мекеменің қазіргі жағдайымен танысты....

Толығырақ...Details

Семейде жылу маусымына дайындық басталды: облыс әкімі ЖЭО-1 жұмысын тексерді

11.07.2025
Семейде жылу маусымына дайындық басталды: облыс әкімі ЖЭО-1 жұмысын тексерді

Semeytany.kz – Абай облысының әкімі Берік Уәли Семей қаласына жұмыс сапары аясында 1-ші жылу электр орталығына (ЖЭО-1) барып, қазандықтағы жөндеу...

Толығырақ...Details

Семейдегі үлескерлер мәселесі шешім табуда: 65 азаматқа дайын пәтер ұсынылды

11.07.2025
Семейдегі үлескерлер мәселесі шешім табуда: 65 азаматқа дайын пәтер ұсынылды

Semeytany.kz – Абай облысының әкімі Берік Уәли Семей қаласындағы үлескерлер мәселесін сәуір айынан бастап жеке бақылауға алып, әрбір азаматтың құжатын...

Толығырақ...Details

Абай облысында жас геологтардың республикалық олимпиадасы басталды

11.07.2025
Абай облысында жас геологтардың республикалық олимпиадасы басталды

Semeytany.kz – Абай облыстық Геологиялық барлау колледжінде мектеп оқушыларына арналған жас геологтардың II Республикалық далалық олимпиадасы ресми түрде ашылды. Жарыс...

Толығырақ...Details

Жаңалықтар

Масалар кімді көбірек шағады – дәрігер түсіндірді

38 минут бұрын

Семейде 40 аула абаттандырылады: облыс әкімі жөндеу жұмыстарының барысын тексерді

1 час бұрын

Семейдегі әскери госпитальдің күрделі жөндеуі жалғасады – облыс әкімі

1 час бұрын

Семейде жылу маусымына дайындық басталды: облыс әкімі ЖЭО-1 жұмысын тексерді

1 час бұрын

Абайдың 180 жылдығы – ұлт мерейі: облыс әкімі зиялы қауыммен кеңесті

1 час бұрын

Семейдегі үлескерлер мәселесі шешім табуда: 65 азаматқа дайын пәтер ұсынылды

1 час бұрын

Абай облысында жас геологтардың республикалық олимпиадасы басталды

1 час бұрын

Семейде жергілікті кәсіпкерлердің көрмесі өтті: сапалы өнім мен жаңа мүмкіндіктер

1 час бұрын

Тоқаев қатысқан рәсім: Қазақстанда Орталық Азиядағы ең қуатты суперкомпьютер іске қосылды

2 часа бұрын

Туризм мен тәртіп басты назарда: Абай облысы әкімінің орынбасары Мақаншыға барды

2 часа бұрын
Тағы оқу...

Директор:
Риза Асанқызы Молдашева

Веб-менеджер:
Ерлан Айқынұлы


«Семей таңы» газеті 1969 жылы «Құрмет белгісі» орденімен, 2009 жылы ҚР Президентінің БАҚ саласындағы
грантымен марапатталған.

Редакция мекенжайы:

F18A5H3, Семей қаласы,
Қайым Мұхамедханов көшесі,12.

Байланыс:

Директордың қабылдау бөлмесі — 523657;
бас редактор — 520984;
Жарнама және баспасөзге жазылу бөлімі — 560803;
факс — 520475.

 

e-mail:
info@semeytany.kz


Қазақстан Республикасы Ақпарат және коммуникациялар министрлігі берген қайта тіркеу куәлігі
№7220-Г, 30.07.2018.ж.


Яндекс.Метрика

© «ABAI AIMAQ MEDIA» ЖШС

Нәтиже табылмады
Барлық нәтижені қарау
  • Жаңалықтар
    • Саясат
    • Мәдениет
    • Қоғам
    • Қылмыс
    • Спорт
    • Экономика
    • Жаһан
    • Көзқарас
  • Мультимедиа
    • Видео
    • Фото
  • Төртінші билік

© «Семей таңы газеттері – Вести Семей» ЖШС