"Семей таңы" газеті
  • Жаңалықтар
    • Саясат
    • Мәдениет
    • Қоғам
    • Қылмыс
    • Спорт
    • Экономика
    • Жаһан
    • Көзқарас
  • Мультимедиа
    • Видео
    • Фото
  • Төртінші билік
Нәтиже табылмады
Барлық нәтижені қарау
PDF нұсқа
  • Жаңалықтар
    • Саясат
    • Мәдениет
    • Қоғам
    • Қылмыс
    • Спорт
    • Экономика
    • Жаһан
    • Көзқарас
  • Мультимедиа
    • Видео
    • Фото
  • Төртінші билік
Нәтиже табылмады
Барлық нәтижені қарау
"Семей таңы" газеті
PDF
Нәтиже табылмады
Барлық нәтижені қарау

«СЕНІҢ, Семей, ТЫНЫҚ КЕШ, КҮМІС ТАҢЫҢ, Көгілдір сағым қуған уыз шағым»

02.07.2022
«СЕНІҢ, Семей, ТЫНЫҚ КЕШ, КҮМІС ТАҢЫҢ, Көгілдір сағым қуған уыз шағым»
29
Қаралды
Facebook-ке бөлісуWhatsapp-қа бөлісуTelegram-ға бөлісу

«СЕНІҢ, Семей, ТЫНЫҚ КЕШ, КҮМІС ТАҢЫҢ

                                                Көгілдір сағым қуған уыз шағым»

 

            Белгілі қаламгер, дарынды ақын Еділ Асылбектің  туған елі – сұлу Семейіне арнаған жүрекжарды өлеңі осылай басталады. Әсілі, атамекеніміз, оның перзенттерінің әрқашан ойында жүретін қастерлі сезім. Бұл жағынан, ел мен жерге деген сағынышын жеткізуде, әсіресе ақындардың мерейі үстем. Жұртшылыққа сексенінші жылдардан бастап кең танылған журналист,  әріптес досым Еділ — ақын ретінде өз махаббатымен және кестелі шығармаларымен туған қаламызды тебірене  тербеткен жыр жампозы.

Қазір елден жырақта, Алматыда тұрып жатқан қаламгер жүрегінен алғаш ұшқан жырларының куәгері, аралаудан жалықпаған Семейінің көшелеріне, онда жолықтыратын ескі таныстарына деген ыстық лебізін «Көше – теңіз, мен – қайық ертелетіп,  Келем жүзіп, көңілді желкен етіп. Өтсем ағаш түбінен, ол үстіме/ Жапырағын шашады еркелетіп» деп перзенттік назбен ақтарады. Кейбір арзан ұйқас қуған өлеңшілерге Еділдің шебер есілген өлең жолдары ой салса керек.

Бірақ бұл үшін ақын азаматтың кітаптарын ықтиятпен оқып, тиянақты танысқан абзал. Тіпті Е.Асылбектің осыдан жиырма жыл бұрын жарық көрген тырнақалды поэзиялық туындылар жинағын қолға алу да  жеткілікті. Оларды оқи отырып ұзақ жыл кезіндегі облыстық «Семей таңы», республикалық «Казахстанская правда» газеттерінде қызмет еткен екі тілді журналист-редактордың өлең сөзге деген талғамы мен талапшылдығы, яғни өлеңді «ермек үшін» жазбайтыны айқын аңғарылады.

Шындығында, кейбір кітап туралы пікір білдіру қиын, таныс автордың көңілі үшін ғана ой бөлісуге тура келеді. Ал Еділ Асылбектің көкөрім, 17-18 жасында жазған балауса жырларынан бастап есейген кезіндегі терең ойға құрылған туындылары оқырманды өздерінің нәзік әрі сыршыл табиғатымен баурап алады. Он сегіздегі жас ақынның «Ең тәтті қиялын» тыңдап көрелік: «Көп ойлаймын, қиялдаймын жасымнан/ Жүрегіме толып от. Ұзақ түнде ұйқым талай ашылған/ Қиял жанның төрі боп».

Дегенмен Еділдің қиялы, немесе арманы, оның өзінен тыс дүние емес, ол — қайта ақынның серігі, мынау бескүндік тірліктегі арқатірегі. Осыны айтқанда ұлы Абайдың «Ой кіргелі тимеді ерік өзіме…» немесе «дүниенің әрбір қызығының ақырының шолақтығын көрген-білгендер тіршіліктен де жалықса болады. Бұлай болғанда, ақымақтық, қайғысыздық та бір ғанибет екен деп ойлаймын» деген сөздері тіл ұшына оралады. Еділдің де ой-қиялы — оның «торыққан» сәттерінде «қол ұшын ұсынатын» айнымас досы.

Ақынның өзіне құлақ қояйық: «Кейде өмірден торығамын, сонда арман/ Ұсынады қол ұшын. Мен ешқашан бас тартпаймын ойлардан — / Мүмкін, әлде сол үшін?!» немесе «Қиял-серік, алға асығып жүгірсем, Бірге жүріс жолымды. Сенімді бол, абайсызда сүрінсем, Беретіндей қолыңды». Еділдің өмір жолында айналасынан қолынан келген көмегін аямағанының куәсімін. Ақын-достың өзін «Семей таңындағы» орынбасары ретінде таңдаған ұстазымыздың үмітін ақтағаны да қаламгер қауымға жақсы мәлім.

Еділ Асылбектің замандасқа деген адалдығы өз алдына, ол журналистік жазбалары және заман мен адам туралы ой-толғамдары арқылы өскелең ұрпақ тәрбиесіне де лайықты үлес қоса алды.  Осы орайда ақынның, әсіресе Ана алдындағы перзенттік парыз туралы жырларын оқи отырып, оның өз ойыңды да тап басқанына іштей разы боласың. «Аспанымда тұрыпсың күн боп, анам, Шуағыңда жүріппін, білмей алаң», — деп тебіренеді ол Зекман анасы жайында.

Алайда біз Күн-анамыздың мәңгілік емесін, «күннің» де бататынын кейде тым кеш байқап жатамыз. Еділ болса Зекман анасының өз өміріндегі орнын дер кезінде аңғарғандай. Ол: «Бет алыпсың бүгінде көкжиекке/ Қалмай ма, ана, сен батсаң, жер түнек боп?!»- деп, қимас көңілін жайып салып, «білместіктен болған қылығына» кешірім сұрап та үлгереді: «Ақ самайың – асқардағы ақ қардай, Көктем сайын су боп төмен аққандай… Жас болдым мен, тұра алмадым әр уақта/ Тірек болып саған түскен салмаққа».

Бүгінде Еділ дос жан жары Гүлнары екеуі Забира, Құралай, Айжан атты үш балапанын ұясынан ұшырып, он шақты немере сүйіп отырған үлкен әулеттің ардақты атасы. Киліккен сырқат қаламына тұсау салғаны болмаса, әсем Алматының орталығында, өзі іңкәр көктемнің шуағындай «Көктем» атты  мөлтек ауданда бақуатты өмірдің қуанышын қызықтауда. «Арманның шыңын қалап ап, бірге самғайық» деп, Гүлнарына арнаған өлеңі  махаббаттарын аялай білген екеудің жүрек лүпіліндей.

Ол – ақын, Еділдің құдіреті күшті Алла Тағаланың әмірімен дарыған дарынын тану қиын емес.  Бұған оның түрік ақыны Х.Атсыздан, С.Есенин және басқалардан аударма өлеңдері де әбден дәлел бола алады. Әсіресе ұлы Абайды орысша сөйлеткен шығармашылығы атап айтарлық. Хакімнің «Білектей арқасында өрген бұрым» өлеңін білесіздер.  Олай болса, осы асылдың орысша қалай түрленгенін көріңіз: «Коса на спине – как джигита рука, Звенит серебро в такт походке слегка…»

Біздің әріптесіміз өлеңге аса сергек қарайды.  Бірінші кітабының кешірек жарық көруіне сол бір «жауапкершілігі» де кедергі келтіргендей. Бірақ, шығармашылық туындыларыңның санымен емес, сапасымен өлшенсе керек. Ал Еділ Асылбектің поэзия бағы оқырманын тамсандыратын «жеміске» толы. Бұрын «қазақ кіре алмаған, саф ауадан нұр аулаған, сыбдырлаған саялы бақ» Алматыда жетпіс жастың желкенін керген ақынның туған Семейіне деген сағынышы дәйім жүрегіне түюлі.

Біздің осы жылы лебізіміз – барша сыйлас қауымның қаламгер досқа, дарынды ақынға, өнегелі ұрпақ өсірген үлкен әулеттің бәйтеректей атасына деген ізгі тілегіміз!

    Болат ЖҮНІСБЕКОВ,

                                                                                   әріптес досы, жазушы

Еділ АСЫЛБЕК

Еділ Оразбекұлы Асылбек 1952 жылы Семей қаласында дүниеге келген. Семей педагогика институтының филология факультетін (1970 ж) және Қазақстан менеджмент, экономика және болжау институтын саясаттанушы мамандығы бойынша (1994 ж)
бітірген. Еңбек жолын ауыл мұғалімдігінен бастаған. Одан сон облыстық «Семей таңы» газетінде (әдеби қызметкерден редактордың орынбасарлығына дейін), «Казахстанская правда» газетінің Семей облысы бойынша меншікті тілшісі, «Абай» журналының бөлім меңгерушісі, ТВК-6 телекомпаниясы ақпарат орталығының басшысы болып еңбек еткен. Әр жылдары Семей облысы (бертін қаласы) әкімінің баспасөз хатшысы, қалалық қоғамдық келісім және тіл саясаты бөлімінің бастығы, мәдениет және тілдерді дамыту бөлімі меңгерушіснің орынбасары қызметтерін атқарған.

Мақалада: «СЕНІҢКөгілдір сағым қуған уыз шағым»КҮМІС ТАҢЫҢСемейТЫНЫҚ КЕШ

Ұқсас жаңалықтар

«Құрт қаптап, ауыл бос қалды»: ШҚО тұрғындары көмек сұрайды

30.06.2025
«Құрт қаптап, ауыл бос қалды»: ШҚО тұрғындары көмек сұрайды

Semeytany.kz – Шығыс Қазақстан облысындағы бірнеше ауылдың тұрғындары көкөніс пен жеміс ағаштарын қырып бара жатқан құрттарға қарсы шұғыл шара қабылдауды...

Толығырақ...Details

Абай облысының жас ұландары «Айбын-2025» халықаралық жиынында топ жарды

30.06.2025
Абай облысының жас ұландары «Айбын-2025» халықаралық жиынында топ жарды

Semeytany.kz – Ақтөбе облысында өткен «Айбын-2025» XI халықаралық әскери-патриоттық жастар жиынында Абай облысының командалары үлкен жетістікке жетті. Қазақстан Президенті –...

Толығырақ...Details

Облыс әкімі Жанай ауылының тыныс-тіршілігімен танысты

30.06.2025
Облыс әкімі Жанай ауылының тыныс-тіршілігімен танысты

Облыс әкімі Берік Уәли Үржар ауданына жұмыс сапары барысында Жанай ауылында болды. Елдімекенде осы ауылдың тумасы Серікбол Омаровтың жеке қаражатына...

Толығырақ...Details

Үржар ауданының Таскескен ауылында «Ауыл – ел бесігі» фестивалі өтіп жатыр

30.06.2025
Үржар ауданының Таскескен ауылында «Ауыл – ел бесігі» фестивалі өтіп жатыр

Бүгін Үржар ауданының Таскескен ауылында дәстүрлі «Ауыл – ел бесігі» атты мәдени-спорттық фестиваль басталды. Белгілі меценат Талғат Сақанның ұйымдастыруымен, облыс...

Толығырақ...Details

Көлік салығын төлеу қатаң бақылауда

30.06.2025
Көлік салығын төлеу қатаң бақылауда

Абай облысында көлік салығын төлемегендерге қатысты шаралар күшейтілуде. Бұл туралы өңірлік коммуникациялар қызметі алаңында өткен баспасөз маслихатында Түсіндіру жұмысы және...

Толығырақ...Details

Абай облысында «Таза жағалау» акциясы өтті

27.06.2025
Абай облысында «Таза жағалау» акциясы өтті

Semeytany.kz – Абай облысында «Таза Қазақстан» республикалық экологиялық бағдарламасы аясында кең ауқымды тазалық акциялары ұйымдастырылды. Соның бірі – 27 маусым...

Толығырақ...Details

Жаңалықтар

«Құрт қаптап, ауыл бос қалды»: ШҚО тұрғындары көмек сұрайды

17 часов бұрын

Абай облысының жас ұландары «Айбын-2025» халықаралық жиынында топ жарды

17 часов бұрын

Алакөлді дамыту тұжырымдамасы таныстырылды

18 часов бұрын

Облыс әкімі Жанай ауылының тыныс-тіршілігімен танысты

18 часов бұрын

Үржар ауданының Таскескен ауылында «Ауыл – ел бесігі» фестивалі өтіп жатыр

18 часов бұрын

Көлік салығын төлеу қатаң бақылауда

18 часов бұрын

Абай облысында «Таза жағалау» акциясы өтті

3 дня бұрын

Абай облысында БАҚ қызметкерлері кәсіби мерекесін атап өтті

3 дня бұрын

Оқу-ағарту министрі Семейдегі білім нысандарын аралады

3 дня бұрын

Семейдегі аспалы көпірдің бір бөлігінде асфальт төсеу аяқталды

3 дня бұрын
Тағы оқу...

Директор:
Риза Асанқызы Молдашева

Веб-менеджер:
Ерлан Айқынұлы


«Семей таңы» газеті 1969 жылы «Құрмет белгісі» орденімен, 2009 жылы ҚР Президентінің БАҚ саласындағы
грантымен марапатталған.

Редакция мекенжайы:

F18A5H3, Семей қаласы,
Қайым Мұхамедханов көшесі,12.

Байланыс:

Директордың қабылдау бөлмесі — 523657;
бас редактор — 520984;
Жарнама және баспасөзге жазылу бөлімі — 560803;
факс — 520475.

 

e-mail:
info@semeytany.kz


Қазақстан Республикасы Ақпарат және коммуникациялар министрлігі берген қайта тіркеу куәлігі
№7220-Г, 30.07.2018.ж.


Яндекс.Метрика

© «ABAI AIMAQ MEDIA» ЖШС

Нәтиже табылмады
Барлық нәтижені қарау
  • Жаңалықтар
    • Саясат
    • Мәдениет
    • Қоғам
    • Қылмыс
    • Спорт
    • Экономика
    • Жаһан
    • Көзқарас
  • Мультимедиа
    • Видео
    • Фото
  • Төртінші билік

© «Семей таңы газеттері – Вести Семей» ЖШС