АРХЕОЛОГИЯЛЫҚ МЕКТЕПКЕ ҚАТЫСТЫ
Шығыс Қазақстан облысы білім басқармасының жұмыс жоспарына сәйкес, Дарындылық пен қосымша білім беруді дамытудың Шығыс Қазақстан ғылыми-әдістемелік «Дарын» орталығы жуырда 8-10 сынып оқушылары арасында «Киелі Алтайым — туған жерім» археологиялық мектебін өткізді.
Археологиялық мектеп 2018 жылдан бастап Шығыс Қазақстан облысының әкімі Д.Ахметовтің бастамасымен оқушыларды археологиялық және өлкетану біліміне араластыру, археологиялық зерттеу әдістемесімен таныстыру, облыстағы дарынды оқушыларды тарих және археология бойынша облыстық, республикалық және халықаралық деңгейдегі ғылыми-зерттеу жобалар конкурсына дайындау, жас ұрпақты туған өлкенің табиғи және мәдени-тарихи мұрасына деген құндылықты қарым-қатынас жасауға тәрбиелеу мақсатында өткізіліп келеді.
Археологиялық мектептің оқытушысы ретінде Л.Н.Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университетінің тарих факультеті түлегі, археология және этнология ғылымдарының магистрі, Шығыс Қазақстан көшпенділерінің археологиясы туралы 30-дан астам ғылыми және ғылыми-көпшілік мақалалардың авторы, Назарбаев Университетінің қазақ тілі және түркітану кафедрасының оқытушысы Айдын Сенғалиұлы Жүнісханов шақырылды.
Археологиялық мектептің қатысушылары үшін ғылыми-зерттеу және тарихи-танымдық экскурсиялар ұйымдастырылды.
− Ақбауыр кешенінде жас зерттеушілер тас дәуіріндегі неолит кезеңінен қалған әлемдегі ең көне жазу жүйелерінің біріне қол жеткізудің бірегей мүмкіндігіне ие болды. Кешен аумағында әр түрлі дәуірдегі қорғандар, жартастағы суреттер, елді мекен қалдықтары, тас мүсіндер сияқты тарихи ескерткіштер бар. Осы экскурсия барысында оқушылар атақты археолог, Берел қорғандары мен Атыраудың Алтын адамын ашқан, ең жоғары «Платина Тарлан» сыйлығының иегері, Ә.Марғұлан атындағы Археология институтының бас ғылыми қызметкері Зейнолла Самашевқа Ақбауыр кешені туралы ғана емес, сонымен қатар Шығыс Қазақстан облысындағы және бүкіл республикадағы археологиялық ашылымдар туралы өздерін қызықтырған сұрақтарын қойып, жауап алу мүмкіндігіне ие болды. Ғалымның жетекшілігімен неолит, қола, ерте темір дәуірі ескерткіштері, сақ және ерте орта ғасыр мәдениеттері зерттелді. Олардың көпшілігі алғаш рет зерттеліп, сипатталған. Зейнолла Самашұлының 400-ге жуық ғылыми жұмыстары елімізде ғана емес, Ресейде, Қытайда, Францияда, АҚШ-та жарық көрген. Ол тарихи ескерткіштерді тауып, зерттеп қана қоймай, сақтаудың да маңызды екенін атап өтті:
— Мектеп оқушыларының Баяш Өтепов ауылындағы археологиялық қазба жұмыстарына қатысуы балаларға ерекше әсер қалдырды. Археологиялық жаңалық орнында балалар қазба жұмыстарының әдістерімен танысты, сонымен қатар өздерін археолог ретінде сынауға мүмкіндік туып, қолдарына қылқалам ұстап, қазба жұмыстарына өз үлестерін қосты.
Сонымен қатар олар С.Аманжолов атындағы ШҚУ базасында өткен «Алтай — түрік әлемінің алтын бесігі» халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференциясының «Қазақстан тарихының өзекті мәселелері» атты секциялық отырысына қатысты.
Археологиялық мектеп барысында балаларға Д.Серікбаев атындағы ШҚТУ «Алтын Алтай» мұражайына және С.Аманжолов атындағы ШҚУ «Алтайдың археологиясы және мәдени мұрасы» мұражайына экскурсия ұйымдастырылды. Сондай-ақ Шығыс Қазақстан облыстық тарихи-өлкетану мұражайы жәдігерлерінің әртүрлілігімен балалардың есінде қалды. Мұражайда жеті зал бар, олардың әрқайсысы бір-бірінен тақырыптық жағынан ғана емес, экспонаттардың бірегейлігімен де ерекшеленеді.
Мектеп аясында облыстың жетекші жоғары оқу орындары профессорларының ұйымдастыруымен археология және өлкетану пәндері бойынша оқу-тәжірибелік сабақтар өткізілді.
Балалар тұратын лагерьде психологиялық тренинг, кино кеші, би сайысы, спорттық және логикалық ойындар сияқты т.б. түрлі демалыс іс-шаралары ұйымдастырылды.
Барлық қатысушылар сертификаттармен марапатталды. Оқушылар алған әсерлерін де бөлісті.
— Археологиялық мектепке қатысқаныма өте қуаныштымын. Археологтермен бірге жұмыс істеу барысында бұл жауапкершілікті, байсалдылық пен шыдамдылықты қажет ететін өте күрделі еңбек екенін түсіндім. Мен алғаш рет тас үңгірлерді, көне тас суреттер мен жазуларды көрдім,- деп Зайсан ауданындағы Х.Мустафина атындағы мектеп-лицейінің 9-шы сынып оқушысы Ғани Мәди пікірін білдіріп, археологиялық мектептің ұйымдастырушылары мен ұстаздарына алғысын айтты.
Археологиялық мектеп балаларға өткен ғасырлардың жұмбақ әлемінің шымылдығын ашып, ұмытылмас әсер қалдырды.
Динара НҰРЛЫБЕКҚЫЗЫ