Дүйсенбі, 16 қаңтар күні Абай облысы бойынша Мемлекеттік кірістер департаменті мамандарының қатысуымен баспасөз мәслихаты өтті. Баспасөз мәслихатында Абай облысы бойынша Мемлекеттік кірістер департаментінің берешектермен жұмыс басқармасының басшысы Ұлан Бакиров «Қазақстан Республикасы азаматтарының төлем қабілеттілігін қалпына келтіру және банкроттығы туралы» Заңның жүзеге асу барысын түсіндірді.
Жадыра ТӨЛЕГЕНҚЫЗЫ,
«Семей таңы»
22 желтоқсанда Мемлекет басшысы «Қазақстан Республикасы азаматтарының төлем қабілеттілігін қалпына келтіру және банкроттығы туралы» заңға қол қойды. Банкроттыққа өтініштер 2023 жылдың наурызынан бастап қабылданады.
Абай облысы бойынша Мемлекеттік кірістер департаментінің берешектермен жұмыс басқармасының басшысы Ұлан Бакировтің айтуынша, банкроттық туралы заң рәсімдерінің үш түрі бар – соттан тыс банкроттық, сот арқылы банкроттық және төлем қабілеттілігін қалпына келтіру. Аталған рәсімдерге тек қарыз алушының өзі бастамашы бола алады, яғни кредитор борышкердің банкроттығына өтініш беруге құқылы болмайды. Өтініш ЕGOV электрондық үкімет порталы арқылы беріледі.
— Егер борышкердің екінші деңгейдегі банктердің, микроқаржы ұйымдарының, коллекторлық агенттіктердің алдындағы қарызы 1600 айлық есептік көрсеткіштен (2023 жылы бұл — 5 млн 520 мың теңге) аспайтын болса, онда ол соттан тыс банкроттық рәсімін қарастыра алады. Бірақ қарыз алушының атына тіркелген, оның ішінде ортақ меншіктегі мүлкі болмауы және 12 ай қатарынан төлем жасалмауы, банкпен, микроқаржы ұйымымен борышты реттеу туралы құжат болуы, 7 жыл бойы банкроттықты қолданбаған болуы тиіс,- деді Ұлан Бакиров.
Айта кетерлігі, егер борышкер өтініш берген күннің алдындағы алты ай ішінде мемлекеттен АЕК алушы болса, кешіктірілген мерзімді ескерусіз аталған рәсімді қолдана алады.
Ал сот банкроттығын азаматтар барлық кредиторлар алдындағы қарыздар бойынша қолдана алады. Өтініш борышкердің тұрғылықты жері бойынша сотқа беріледі. Сот арқылы банкроттық барысында борышкердің мүлкі сауда-саттық кезінде сатылады. Егер борышкер атындағы жалғыз тұрғын үй кепіл нысаны болып табылса, кредитор оны алып қоюға құқылы. Банкроттықты жүргізу мерзімі — алты айға, тағы осындай мерзімге ұзарту мүмкіндігі бар. Ресімді қолдану барысында мүлікті иеліктен шығару немесе жаңа міндеттемелер қабылдау бойынша мәмілелер жасауға, шетелге шығуға тыйым салынады. Тұрақты кірісі бар азаматтар төлем қабілеттілігін қалпына келтіру рәсімін қолдана алады. Бұл рәсім борышты сот арқылы 5 жылға дейін бөліп төлеу мүмкіндігін көздейді. Төлем қабілеттілігін қалпына келтіруге өтініш беруді жоспарлап отырған борышкер үшін жалғыз шарт – борыш мөлшері қарыз алушыға тиесілі мүліктің құнынан аспауы керек. Аталған рәсімнің артықшылығы несие алуға шекетулер қойылмайды.
— Банкроттыққа өтініш берген азаматтар оның салдарын да ойлануы керек. Банкроттықтан кейін банктерден және микроқаржы ұйымдардан бес жылға дейін қарыз алуға тыйым салынады. Қайта банкроттыққа 7 жылдан кейін ғана өтініш бере алады. Банкроттықтан кейін үш жыл ішінде мүлікті сатып алуды бақылау жүзеге асырылады. Егер осы аралықта жылжымайтын мүлік сатып алса, сұрақтар туындап, іс қайта қаралуы мүмкін,- деді Ұлан Бакиров.
