Медиация ұғымы қазаққа ежелден таныс. Ата-бабаларымыз ел арасындағы дау-дамайды мәмілемен, өзара ымырашылдықпен шешкен. Ол заманда медиатор міндетін ақсақалдар мен данагөй қариялар атқарып, ел ішінің тұтастығы мен беріктігін сақтаған. Билер тәжірибесінен бастау алып, ұрпақтан-ұрпаққа жалғасқан медиация бүгінде заңдастырылып, дауларды сотқа дейінгі сатыда, тіпті сотқа жүгінбестен қарауды көздейді.
Жадыра ТӨЛЕГЕНҚЫЗЫ,
«Semeı tańy»
Жуырда Alikhan Bokeikhan университетінде «Қазақстанда медиацияны дамыту» тақырыбында конференция өтті. Жиынға Абай облысы Қазақстан халқы Ассамблеясы жанындағы медиация кеңесінің мүшелері, «Қоғамдық келісім» КММ мамандары, кәсіби және қоғамдық медиаторлар, белсенділер мен этномәдени бірлестіктердің басшылары қатысты.
2011 жылдың 28 қаңтарында елімізде «Медиация туралы» Заң қабылданды, ол Қазақстанның бүкіл құқықтық жүйесі үшін маңызды оқиға болды. Қазақстан тарихында алғаш рет адам құқықтарына, бостандықтарына және адамның өзіне деген құрметін арттыруға, өркениетті азаматтық және тұлғааралық қатынастарды қалыптастыруға, әлеуметтік және өзге де жанжалдарды шешуге арналған қоғамдық сананы нығайтуға бағытталған жаңа құқықтық институт пайда болды.
Медиация рәсімдерін қолдану, дауды сотқа жеткізбей шешу бүгінгі күні өзекті тақырыптардың біріне айналды. Осы орайда елімізде ашылған татуласу орталықтары, соттардағы медиация кабинеттері, Билер кеңесі мүшелері, кәсіби және қоғамдық медиаторлар өз жұмыстарын тиімді атқаруда. Осы бағыттағы жұмыстарды одан әрі жандандыру мақсатында өткен конференцияны ҚР Ақпарат және қоғамдық даму министрлігінің тапсырмасымен және «Азаматтық бастамаларды қолдау орталығы» КЕАҚ қолдауымен «Келіссөздер халықаралық академиясы» қауымдастығы ұйымдастырды.
— Мен бұл қызметпен 2018 жылдан бері айналысамын. Қоғамда медиацияның танымалдылығы жыл сайын артып келеді. Бірінші тоқсанда мен сотқа дейінгі бес медиативтік келісімге қол жеткіздім. Менің ойымша бұл жақсы нәтиже,- дейді Курчатов қаласының қоғамдық медиаторы Лариса Бабич.
Қазақстан халқы Ассамблеясының 2025 жылға дейінгі даму тұжырымдамасында көрсетілгеніндей, Ассамблея қызметінің жаңа бағыттарының бірі елдегі медиация институттарын дамыту.
— Тараптарды татуластырудың маңызы зор. Елімізде халықтар достығына, ұлтаралық татулыққа, біртұтас ел болуға өте зор көңіл бөлініп отырғаннан кейін медиацияның дамуына Ассамблеясының араласуы өте жақсы шешім болды деп айта аламын. Әлемдегі ең дамыған өркениетті мемлекеттердің қатарына қосылу — еліміздің стратегиялық саясатының басым міндеті екені анық. Бұл орайда соттардың бітімгершілік институтын жетілдіруге де айрықша көңіл бөлініп отыр. Өркениетті елдердің ұстанымына сай, уақытты үнемдейтін, артық қаржы шығындамайтын мұндай ұтымды әдістердің маңызы зор! Бұрын судьяларымыз ел ішіндегі кішігірім даулардың өзіне уақытын арнайтын. Қазір бұл іске Ассамблеяның жұмылдырылуы медиацияның екінші тынысын ашқандай болып отыр. Бүгінде Қазақстан халқы Ассамблеясында оқып, кәсіби медиатор атанғандардың саны 11 адамды құрайды. Қоғамдық медиаторлар өңірлерде, ауылдық округтерде, қалаларда табысты жұмыс істеуде. 110 адам Абай облысындағы медиация институтын ақпараттандырумен, дамытумен, одан әрі ілгерілетумен айналысады,- дейді Абай облысы КХА кеңесінің кураторы, кәсіби медиатор Сәния Жақсылықова.
Отырыс барысында қатысушыларға әр түрлі дау-дамайларды шешідің балама тәсілдері ұсынылды. Халық арасында заң жағынан сауаттылық деңгейін көтеріп, сотқа дейін дау-дамайды бітімгершілікпен шешу мемлекет дамуының бірден-бір жолы екені айтылды.Жиынға қатысушы медиаторлар халықты ақпараттандыру мақсатында алдағы уақытта облысымыздағы қалалар мен аудандарды аралауды жоспарлап отыр.
Қазақстан халқына дәстүрлі Жолдауын аясында Мемлекет басшысы Қ. Тоқаев АЭС құрылысы бойынша референдум өткізілетінін мәлімдеді. Референдум биылғы жылдың 6 қазанында...
Толығырақ...