Шекара маңындағы ауыл, жағдайың қалай?
КӨГІЛДІР ОТЫН КӨПТІҢ ИГІЛІГІ ДЕСЕК ТЕ…
Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Кемелұлы шекара маңындағы өңірлерді дамыту мақсатында ішкі ресурстар мен әлеуметтік бағдарламалар тетіктерін жұмылдыруға ерекше назар аударып отыр. Шекара маңының жалаңаш қалмауы — мемлекеттік деңгейдегі маңызды мәселе. Бұл орайда біздің аймағымызда атқарылып жатқан жұмыстар аз емес. Қазақстанның шығысындағы шекаралас аудандарда құрылыс — жөндеу жұмыстарын қарқынды. Үржар, Зайсан, Күршім аудандарында ауыз сумен қамтамасыз ету, көшелерді жөндеу және жарықтандыру, ауылдарды абаттандыру сияқты атқарылып жатқан жұмыстар ауыз толтырып айтарлықтай. Дегенмен халықты алаңдатып отырған жағдайлар да жоқ емес… Бүгінгі таңда Зайсан ауданындағы 8 елді мекенді газбен жабдықтау жұмысының созылып кеткендігі жергілікті халық тарапынан наразылық туғызуда.
Зайсандықтар көгілдір отынды 2013 жылдан бастап тұтына бастады. Бүгінгі таңда, Зайсан қаласымен бірге, ауданның тоғыз ауылы газбен жылыту мүмкіндігіне қол жеткізіп, қалғаны кезегін күтуде. Өз жерлерінен шығып жатқан байлықтың игілігін әлі күнге көре алмай отырған ауылдар соңғы кездері тіпті үміт үзе бастағандай… Газ тарту жұмысының кешіккеніне байланысты ел ішінде әңгіме көп. Қытайдың сұранысын қамтамасыз ету үшін қасақана баяу жүргізіліп жатыр деген болжам айтушылар да жоқ емес.
Аталған мәселе ҚР Премьер-министрінің орынбасары Роман Скляр және энергетика министрлігінің өкілдері қатысқан жиында қаралды.
— Қазір «Тарбағатай Мұнай» компаниясы Зайсан қаласы мен ауданға қарасты ауылдарды көгілдір отынмен қамтамасыз етіп отыр. Жоспар бойынша, 2024 жылға дейін Зайсан ауданындағы қалған сегіз ауылға газ тарту жұмысы аяқталу керек. Бүгінгі таңда қолда бар газ қоры ары кеткенде 12-13 жылға ғана жетеді. «Тарбағатай Мұнай» компаниясының айтуынша, экспортты тоқтатқан жағдайда олардың үлкен шығынға ұшырауы мүмкін. Бұл тығырықтан Қытайға экспортталатын 75 миллион кубометр газбен ғана шығу мүмкіндігі бар. «Тарбағатай Мұнай» ЖШС тарапынан даму жоспары мен Зайсан ауданының тұрғындарын көгілдір отынмен үздіксіз қамтамасыз ету мүмкіндігі жайлы кепілдіктің жоқтығы бүгінгі проблемаға себеп болып отыр. 2015 жылдан бері «Тарбағатай Мұнай» газ бағасын алты рет көтерген,- дейді облыс әкімі Даниал Ахметов.
Аймақ басшысының айтуынша, ҚР Премьер-министрінің орынбасары Роман Склярдің қатысуымен өткен жиыннан кейін Энергетика министрлігіне газ өндіруші компанияның барлық келісімшарттары мен міндеттерін қарау мәселесі тапсырылды. Таяу уақытта кәсіпорын жетекшілері мен салалық министрлік өкілдері Зайсан ауданының тұрғындарымен кездесіп, олардың тарапынан туындап отырған сауалдарға жауап береді. Сондай-ақ Зайсанды көгілдір отынмен үздіксіз қамтамасыз ету мақсатында екі жақты меморандум жасау қажеттігі де айтылды. Бұл талаптар орындалмаған жағдайда, «Тарбағатай Мұнайға» газ экспорттауға тыйым салынады.
Бүгінгі таңда көгілдір отынның игілігін көріп отырған зайсандықтар: «Көмір сатып алмайсың, пеш жағып, күл шығармайсың. Тамызық дайындап әуре болмайсың. Ал бұрын 10 тонна көмір жағатынбыз. Қазір сол бейнеттен құтылдық»,- деседі.
Ал көгілдір отынның игілігінен әлі күнге үміткер сегіз ауылдың бірі — қойнауынан Алтын адам табылған киелі мекен — әйгілі Шілікті. Бірде Тарбағатайдың, бірде Зайсанның құрамына еніп, екі ауданды тел емген Шілікті мен газ тартылатын магистральдың арасы — небары 50 шақырым ғана. Жергілікті тұрғандар тарапынан арасын тау бөліп тұрғандықтан қиындық бола ма деген қауіп те жоқ емес.
Риза АСАНҚЫЗЫ
